Lezing

Het nieuwe startup idee van Arko Ghosh en zijn collega's van CODELAB gaat over hersenregistraties met behulp van alledaagse digitale interacties. Daarvoor hebben de onderzoekers de nieuwe Take-off subsidie van NWO ontvangen.

Vorige week was het Earth Overshoot Day, de dag waarop alle grondstoffen die de aarde in een jaar kan produceren, zijn opgebruikt. Om minder nieuwe grondstoffen te ontginnen, moeten we meer kijken naar de grondstoffen die al in omloop zijn. ‘Dat heet urban mining,’ zegt hoogleraar Duurzaam Grondstofgebruik…

Na de succesvolle videoclip 'Hoe is het conflict tussen Israëliërs en Palestijnen ontstaan?' (Universiteit van Nederland, 14 minuten, 1.2 miljoen kijkers), geeft hoogleraar Islam en het Westen Maurits Berger opnieuw analyse van het conflict, ditmaal in acht hoorcolleges van de Home Academy.

Masterstudent Vicente Fischer de Miranda Rodrigues is de winnaar van de KHMW Brouwer Scriptieprijs voor Geschiedenis. Hij wint de prijs voor zijn onderzoek naar het donatisme.

Ruim 200 mensen hebben tijdens een speciale publieksavond voor het eerst de spiksplinternieuwe Middle Eastern Library kunnen bezoeken. Naast de kennismaking bood het programma tentoonstellingen, speedcolleges en premières, met focus op de rijke Midden-Oosten collecties van de Universiteit Leiden.

Op donderdag 6 april vond in de Common Room van het Arsenaal de uitreiking van de LUCAS Publieksprijs 2023 plaats. Sinds 2018 kent LUCAS een Impactcommissie, die momenteel bestaat uit Jan van Dijkhuizen, Rick Honings, Casper de Jonge, Angus Mol, Thijs Porck en Aafje de Roest. Zij hebben zich gebogen…

Door het jaar heen is masterstudent Berber Kommerij druk met het analyseren van middeleeuwse en vroegmoderne boeken en schilderijen. Iedere zomer vertrekt ze echter naar de Noorse fjorden om daar zeekajaktoers te verzorgen. ‘Watersport is een grote liefde.’

Hard werk, gelukte en mislukte experimenten, dwaalsporen en toeval. Slechts zelden komen wetenschappelijke ontdekkingen tot stand door een eenmalige geniale ingeving. Wetenschap is het verhaal van mensen getekend door doorzettingsvermogen en tegenslag, geduld en ongeduld, concurrentie, miskenning en…

Een expositie in de Oude UB neemt de bezoekers mee naar de historische Zijderoute. Oude kaarten, kleding en juwelen reflecteren het rijke erfgoed van de steden en hun bewoners in Centraal-Azië.

Op vrijdag 20 mei van 13.00 uur tot 18.00 uur kwamen ongeveer 60 docenten samen in de Faculty Club voor de Onderwijsparade 2022.

De European Research Council (ERC) heeft een Advanced Grant toegekend aan maar liefst zes Leidse onderzoekers. De ERC kent deze grote onderzoeksbeurzen toe aan gevestigde, vooraanstaande academici voor langdurig, risicovol en mogelijk baanbrekend onderzoek.

Je spreekt Japans, weet alles van middeleeuwse kunst of snapt precies wat Hegel bedoelde. En dan studeer je af. Veel studenten geesteswetenschappen vinden het lastig om de stap naar de arbeidsmarkt te maken. Een relevante bijbaan kan daarbij helpen. Daarom werkt de faculteit sinds november samen met…

Van fluctuerende hormoonspiegels bij vrouwen, via de inwendige structuur van reuzenplaneten tot de voorgeschiedenis van talen: zes Leidse wetenschappers krijgen een ERC Consolidator Grant.

Wat staat er op het spel tijdens de NAVO-top in Den Haag? Drie experts van Universiteit Leiden blikken vooruit.

Steeds vaker verdwalen, familieleden niet meer herkennen of woorden en namen vergeten: het zijn bekende symptomen van de ziekte van Alzheimer. Psychologen hebben nu ontdekt dat de ziekte zich ook op subtielere manier uit: in het ritme van een vingertik.

Vijf Leidse wetenschappers ontvangen een Consolidator Grant van de European Research Council (ERC). Met deze beurs van maximaal twee miljoen euro kunnen zij hun wetenschappelijk onderzoek voortzetten en uitbreiden.

Vroegtijdige diagnose, nieuwe behandelingen en gepersonaliseerde zorg: het is allemaal mogelijk als we de schat aan informatie in gezondheidsdata beter kunnen ontsluiten. Helaas is deze data vaak slecht georganiseerd, moeilijk toegankelijk en niet goed uitwisselbaar. Het nieuwe, internationale Leiden…

Jagers-verzamelaars zorgden al 125 duizend jaar geleden voor verandering van ecosystemen, dat blijkt uit een interdisciplinaire studie van archeologen van de Universiteit Leiden in samenwerking met andere wetenschappers. Met gebruik van vuur hielden neanderthalers stukken landschap open en hadden daarmee…

Lang werd gedacht dat de vroege ontwikkeling van Japanse kinderboeken vooral diende als propagandamiddel van de staat: de literatuur zou zijn geschreven om kinderen te vormen tot de perfecte burger. Promovenda Aafke van Ewijk nuanceert dit beeld. ‘Kinderboekenschrijvers wilden hun eigen zegje doen.’…

Astronomen hebben met de James Webb Space Telescope een nieuw ‘deep field’ vastgelegd van Pandora's Cluster (Abell 2744). De beelden laten nooit eerder vertoonde details zien. De resultaten zijn beschreven in vier wetenschappelijke artikelen. Leidse astronomen Marijn Franx en Mariska Kriek werkten mee…

In een virtuele wereld gaan Artis-chimpansees op zoek naar voedsel, waarbij ze zelf keuzes maken en hun nieuwsgierigheid laten zien. Onderzoeker en Artis-hoogleraar Karline Janmaat vergelijkt dit gedrag met dat van chimpansees in het wild. Hierover en meer vertelt Karline Janmaat in NRC.

Na de KHMW Brouwer Scriptieprijs voor Geschiedenis heeft Vicente Fischer de Miranda Rodrigues ook de Cornelis Thiele Prijs van het Nederlandse Genootschap voor Godsdienstwetenschappen gewonnen.

In de serie tafelgesprekken ‘Van kluis naar kussen’ krijgt de kijker een blik achter de schermen van de Bijzondere Collecties van de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL). In deze speciale aflevering staat Scaliger-hoogleraar Rick Honings centraal, die op 13 september jongstleden zijn oratie - Het…

Digitale oraties, lege collegezalen en heel veel online overleg: in 2020 veranderde er veel, ook voor de Faculteit Geesteswetenschappen. Gelukkig was er naast coronanieuws ook ruimte voor andere verhalen. Deze vijf artikelen klikten onze nieuwsbrieflezers vaak aan.

Op dinsdag 26 juli 2022 is Prof.dr. Hans Claessen op 91-jarige leeftijd overleden. Prof. Claessen was vanaf begin jaren ’70 als docent en vanaf 1984 tot aan zijn emeritaat in 1994 als hoogleraar verbonden aan het Instituut voor Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie. Ook was hij van 1989…

Lotte van der Pol, onderzoeker verbonden aan het Leiden University College, bespreekt in Ouders van Nu haar onderzoek naar de rol van gendernormen in opvoeding en ontwikkeling.

Jasper Knoester startte op 1 januari als onze nieuwe decaan. Hoe gaat het met hem, wat doet hij precies en hoe ziet zijn dag eruit? In elke nieuwsbrief geeft Jasper een inkijkje in zijn leven als decaan.

Lotte van der Pol, onderzoeker bij het Leiden University College, bespreekt in de Volkskrant de manier waarop ouders hun kinderen beïnvloeden in genderstereotyperend gedrag.

Eind mei/begin juni namen meer dan 20 FGGA werknemers deel aan een van de vier brainstormsessies. De discussies die tijdens deze sessies gevoerd werden maakten duidelijk dat er een aantal aandachtspunten zijn waaraan de faculteit kan en moet werken om een inclusieve en veilige werkomgeving te bevorderen…

Een Europees team van astronomen onder leiding van de Leidse onderzoeker Konstantinos Migkas heeft een groot filament (lange draadachtige structuren) van heet gas blootgelegd dat vier clusters van sterrenstelsels met elkaar verbindt. Het filament bestaat uit zogeheten warm-heet intergalactisch mediu…

Leiden heeft een roemrijke journalistieke geschiedenis. Al in de achttiende eeuw was de Gazette de Leyde, die officieel nooit zo heette, maar wel onder vier andere namen verscheen, dé kwaliteitskrant voor de Europese gegoede burger en elite. In de online tentoonstelling Leidse Persgeschiedenis wordt…

Twee teams van astronomen, waaronder een van de Universiteit Leiden, hebben zuurstof ontdekt in het verst bekende sterrenstelsel, JADES-GS-z14-0. Deze baanbrekende ontdekking toont aan dat sterrenstelsel veel sneller konden ontstaan in het vroege heelal dan tot nu toe gedacht.

Het Guggenheim Fellowship is een prestigieuze beurs voor Amerikaanse staatsburgers. Jaarlijks zijn er meer dan 3000 aanvragen en er werden slechts 188 gehonoreerd. Hoogleraar Jonathan Silk is één van deze 188, en de eerste bij de Universiteit Leiden. Hij vertelt ons meer over de beurs en wat hij er…

De vroege natuurfotografen werden bewonderd en bejubeld. Deze ‘jagers met camera’ wilden het publiek raken en winnen voor de natuur met close-ups van planten, dieren en vogelnesten. Ze fotografeerden zonder moderne tele- of macrolenzen. Dat maakt hun werk des te indrukwekkender.

Lezing

Sommige bacteriën blijken net als wij eiwitten te hebben die het DNA in hun cellen organiseren. Die doen dat alleen net even anders. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van bio-chemici van het Leiden Institute of Chemistry en het Max Planck Institute for Biology. De ontdekking helpt ons beter begrijpen hoe…

Zorgrobots, zelfrijdende auto’s en deepfakes met behulp van kunstmatige intelligentie (AI). De tentoonstelling BrAInpower in Rijksmuseum Boerhaave toont spectaculaire toepassingen en vertelt hoe AI zulke grote sprongen kon maken. Bas Haring, hoogleraar Publiek begrip van wetenschap, is de gastconservator.…

Het zichtbaar maken van ongeschreven verhalen van inheemse culturen en volken van de Cariben. Dat doet de tentoonstelling ‘Caribbean Ties’ in de Oude UB.

Op het moment dat wij, de dienstraad van SOZ, deze column schrijven is COP26 (de VN klimaatconferentie) aan de gang in Glasgow, Schotland. Maar is dat voor ons ook van belang? Wij denken van wel.

Hoe moet de koran gelezen worden? Het schrift van het heilige boek maakt verschillende interpretaties mogelijk. Onderzoeker Marijn van Putten ontvangt een ERC Consolidator Grant van twee miljoen euro om eeuwenoude recitaties in kaart te brengen.

De buitenlandse investeringen in Nederlands-Indië gedurende de koloniale tijd hadden gunstiger kunnen uitpakken voor de Indonesische economie. Maar de moeizame relatie tussen Nederland en Indonesië in de jaren na het uitroepen van de onafhankelijkheid vertraagde dit effect, zo blijkt uit promotieonderzoek…

Wanneer het gaat over mensen tot slaaf maken, gaat het vaak over Afrikanen die gedwongen naar Zuid-Amerika werden verscheept. Onderzoeker Timo McGregor schijnt met een nieuw Veni-onderzoek licht op een onbekendere methode, waarbij de inheemse bevolking via het huishouden van kolonisatoren in slavernij…

Wie heeft de collecties van musea bijeengebracht? Het antwoord op die vraag lijken vrijwel altijd mannen te zijn. Op een aantal zeldzame uitzonderingen na, lijken vrouwelijke verzamelaars niet te bestaan. Toch waren ze er wel degelijk. Voor het project Museums, Collections and Society gaat onderzoeker…

Oncode Accelerator wil de manier waarop we kankerbehandelingen ontwikkelen innoveren: binnen het programma wordt de patiënt centraal gesteld.

Professor Nira Wickramasinghe gaat met een NWO Open Competition grant onderzoek doen het afterlive van de Nederlandse slavernij rond de Indische Oceaan.

Zes projecten van de Faculteit Geesteswetenschappen hebben onlangs een subsidie van maximaal 750.000 euro uit de NWO Open Competitie ontvangen. Betrokken wetenschappers vertellen hoe ze dit geld gaan besteden.