De zoektocht naar nieuwe antibiotica vergemakkelijken. Gilles van Wezel, hoogleraar moleculaire biotechnologie bij het Instituut Biologie Leiden (IBL), wil dit doen door te kijken naar overeenkomsten in het DNA van antibiotica-producerende bacteriën. Van Wezel heeft voor dit onderzoeksproject een ERC…

James Webb life’s building blocks

Voordat onderzoekers doelgericht medicijnen kunnen ontwikkelen, moeten ze weten hoe een ziekte precies werkt. Biochemicus Bert Beerkens maakte moleculen waarmee ze dat kunnen uitzoeken. Hij gebruikte cafeïne als basis voor nieuwe moleculen waarmee het onderzoek naar bepaalde receptoreiwitten op cellen…

Het ontwikkelen van nieuwe geneesmiddelen is een moeilijk proces. Farmaceutisch wetenschapper Xuhan Liu heeft met behulp van kunstmatige intelligentie methoden ontwikkeld die kunnen helpen bij het sneller en goedkoper ontwerpen van medicijnen. Promotie op 15 februari.

Een internationaal team van wetenschappers, geleid door astronomen van de Sterrewacht Leiden, heeft met de James Webb-ruimtetelescoop ontdekt dat belangrijke ingrediënten voor het maken van potentieel leefbare werelden aanwezig zijn in protosterren in een vroeg stadium, waarin nog geen planeten zijn…

Of hij een gokje durfde nemen met zijn promotieonderzoek? Daar hoefde Jeroen Methorst niet lang over na te denken. Het kon mislukken óf heel mooi worden. Dat laatste is het geval. Methorst ontwikkelde een computersysteem dat onderzoekers helpt het eiwit te vinden dat ze nodig hebben ‘Onze hele groep…

2.240 plantenextracten van 1.299 verschillende plantensoorten van Nederlandse bodem. Dat is de collectie van de Dutch Extract Library, die onlangs is overgebracht naar het Instituut Biologie Leiden. Voor Pingtao Ding, plantenbioloog en contactpersoon van deze bibliotheek, is dit een ware schatkamer.…

Het onzichtbare zichtbaar maken, dat doet hoogleraar Moleculaire Immunologie Sander van Kasteren. In zijn oratie vertelt hij er meer over.

Sneller, goedkoper en nauwkeuriger DNA-codes ontrafelen. Met een nieuwe methode, met behulp van grafeen, moet dat kunnen volgens Leidse natuur- en scheikundigen.

Cognitief psychologen Eliska Prochazkova en Mariska Kret van de Universiteit Leiden hebben een Ig Nobelprijs gewonnen met hun onderzoek naar de romantische klik tussen mensen. Ze ontdekten dat de aantrekkingskracht tussen personen is af te lezen aan het gelijk lopen van hun hartslag en huidgeleiding…

De nieuwe instituutsmanager van het IBL studeerde zelf een half jaar biologie, maar ging toch een heel andere kant op: ontwikkelingssamenwerking en de financiële sector. Drie decennia later maakt Resi Janssen een radicale carrièreswitch. Of toch niet? ‘Ik wil dat we over tien jaar in een nieuw, duurzaam…

Astronomen hebben voor het eerst buiten de Melkweg complex organisch ijs gevonden. De ontdekking laat zien dat de bouwstenen van leven al vroeg in het heelal konden ontstaan – en onder uiteenlopende omstandigheden, aldus de Leidse astronoom Will Rocha.

De Chinese overheid wil single Chinezen aan relatie helpen en lanceert daarom een grote matchmakingscampagne. Bij ‘De Nieuws BV’ vertelt universitair docent Casper Wits er meer over.

Veel mensen denken dat zware metalen giftig zijn en mens en natuur altijd schade aanbrengen. Dat beeld moet genuanceerd worden, vindt hoogleraar Sylvestre Bonnet.

Ook een griepvirus kan een pandemie veroorzaken. En dan zijn we niet zo goed bewapend, want voor griepmedicijnen zoals Tamiflu beginnen griepvirussen resistent te worden. Chemicus Merijn Vriends werkte met succes aan een verbeterde versie van zulke medicijnen. Hij promoveert op 12 september.

Er zijn nog meer moleculen denkbaar als mogelijk kandidaat-medicijn dan er sterren in het heelal zijn. Hoe kun je die moleculen ooit efficiënt identificeren? Hoogleraar AI en medicinale chemie Gerard van Westen: 'Ik ga kunstmatige intelligentie inzetten als copiloot om geautomatiseerd op zoek te gaan.'…

Student Molecular Science and Technologie Madouc Bergers maakte voor haar bachelorscriptie zelf een molecuul dat de afbraak van suikers kan remmen. Hoewel het de meeste studenten niet eens lukt om één bouwsteen te maken, maakte Madouc er drie. Mede hierdoor is ze genomineerd voor de Science Young Talent…

Met groot verdriet delen wij het nieuws dat Prof. Harold Linnartz plotseling en onverwacht is overleden op zondag 31 december 2023. We zijn allemaal geschokt en onze gedachten gaan uit naar zijn vrouw en kinderen, zijn overige familieleden en vrienden. Harold was het hart van ons instituut, als onderzoeker,…

Eén klein molecuul dat zowel griep-, corona-, hiv- en zika-virussen kan vernietigen: het bestaat. Biofysicus Niek van Hilten droeg eraan bij, hij promoveert 14 september.

Zenuwpijn is een van de meest voorkomende bijwerkingen van chemotherapie. Het is voor kankerpatiënten dan ook een van de grootste redenen om de behandeling vervroegd stop te zetten. Darcy Reynolds werkte tijdens haar bachelorscriptie aan nieuwe kandidaatmedicijnen tegen deze pijn. Ze ontwikkelde een…

Op 28 september bezocht de beroemde scheikundige Carolyn Bertozzi de Universiteit Leiden om te spreken tijdens de LED3 seminar. Precies één week later werd bekend dat zij de Nobelprijs voor Scheikunde zou ontvangen. De Leidse chemici Sebastian Pomplun en Hermen Overkleeft zijn fan: ‘Het is een hele…

Mechanica speelt een grotere rol in bloedvatvorming, en andere ontwikkelingsbiologie, dan lang gedacht. Cellen blijken te reageren op mechanische signalen, zoals druk. Via de extracellulaire matrix, een netwerk van vezelachtige eiwitten, zouden cellen die mechanische signalen over grote afstanden kunnen…

Steeds vaker klinkt het dat alleenstaanden financieel gediscrimineerd worden. Ze zouden meer belasting betalen en hogere kosten van levensonderhoud hebben. Zijn ze daadwerkelijk slechter af?

Bacteriën herbergen in hun DNA talloze goudklompjes: stukken DNA die de bouwstenen kunnen vormen voor nieuwe medicijnen. Maar hoe kies je uit miljoenen stukjes de meest veelbelovende? Kijk naar de aan- en uitschakelaars, zegt moleculair bioloog Gilles van Wezel.

Tuberculose is wereldwijd een van de dodelijkste infectieziekten. Een van de problemen bij tuberculose is dat resistentie voor antibiotica wordt veroorzaakt door veranderingen in het DNA, ook wel mutaties genoemd. Door deze mutaties kan de gevoeligheid voor antibiotica afnemen. Hoe deze mutaties precies…

Met de James Webb-ruimtetelescoop heeft een internationaal team van onderzoekers, waaronder Leidse hoogleraar Moleculaire Astrofysica Ewine van Dishoeck, een palet aan koolwaterstoffen ontdekt in een planeetvormende schijf rond een jonge, lichte ster. De resultaten bevestigen dat schijven rond heel…

Sinds de ontdekking dertig jaar geleden was het een mysterie: hoe beweegt lichaamseigen marihuana zich tussen zenuwcellen in de hersenen? Mario van der Stelt ontdekte met zijn onderzoeksgroep hoe het zit. Dat inzicht kan helpen bij de ontwikkeling van nieuwe medicijnen voor pijn en neurologische aan…

Een patent op misschien wel een sterk, nieuw antibioticum. En een helder overzicht van veelbelovende invalshoeken om een belangrijke resistentietactiek van bacteriën te overwinnen. In één week tijd promoveren twee Leidse onderzoekers op een belangrijke stap in de strijd tegen bacteriën die steeds resistenter…

Thomas Hankemeier, hoogleraar analytische biowetenschappen, is een van de initiatiefnemers van hightechfaciliteit Exposome-Scan. Hier kijkt hij op moleculair niveau naar de invloed van omgevingsfactoren op onze gezondheid. In Trouw vertelde hij op 16 oktober hoe hij dat doet.

Innovatieve algoritmes ontwerpen, out-of-the-box denken en brainstormen met zijn collega's bij de koffie - dat is waar natuurkundige Stefano Polla het meest van geniet. Het plezier in zijn werk heeft effect: zijn thesis werd genomineerd voor C.J. Kok Juryprijs 2024 voor proefschrift van het jaar.

Misselijkheid, zenuwpijn en haaruitval: een greep uit de nare bijwerkingen van chemotherapie. Het kan ook anders, liet biochemicus Liyan Zhang zien. Samen met onder meer Leidse biologen deed ze onderzoek naar een medicijn dat alleen actief is in combinatie met licht. Zhang promoveert op 4 juli.

Geen proefjes en labjassen, maar computers en kunstmatige intelligentie: dit jaar ging de Nobelprijs voor de Scheikunde naar de bedenkers van het baanbrekende AI-model Alphafold. Dit programma voorspelt met indrukwekkende nauwkeurigheid eiwitstructuren aan de hand van hun genetische code. Dat is cruciaal…

Eiwitten uit het Golgi-complex van de cel op een gecontroleerde manier vernietigen. Dat is de focus van het baanbrekende onderzoek van chemicus Marta Artola. Door een nieuwe technologie te ontwikkelen gericht op specifieke eiwitten in het Golgi-complex, wil Artola nieuwe mogelijkheden voor medicijnontwikkeling…

Nu het steeds beter lukt om de moleculaire gegevens van cellen en weefsels te ontsluiten, schept dat ook direct een nieuwe uitdaging. Want hoe vind je uit die enorme hoeveelheid data de juiste informatie voor onderzoek?

Bij de meeste mensen zitten er bacteriën in hun mond die tandplak vormen. Soms veroorzaken ze zelfs vervelende tandvleesontstekingen. De bacterie Treponema denticola kan ook een gevaarlijke ziekteverwekker zijn. Toch is er nog niet veel over bekend. Daar brachten Ariane Briegel en haar onderzoeksgroep…

Voor veel scheikundigen aan de universiteit is het de ultieme droom: een middel ontwikkelen dat écht bij patiënten terechtkomt. Maar de weg daarnaartoe is lang en onzeker. Nu mag het Leidse middel nizubaglustat door naar de derde fase van klinisch onderzoek. Dat is mogelijk dankzij een investering van…

Oncode Accelerator wil de manier waarop we kankerbehandelingen ontwikkelen innoveren: binnen het programma wordt de patiënt centraal gesteld.

Oprolbare zonnepanelen, buigbare telefoondisplays of betere computerchips… Het EU-project STIBNITE onderzocht de volgende generatie halfgeleiders, gemaakt van organische materialen gebaseerd op koolstof, stikstof en boor. Het project is nu ten einde. Tijdens het Open Science Debate op 1 juli presenteert…