De Neanderthaler is inmiddels uitgestorven, of leeft een deel van hen toch nog voort in ons? Archeoloog Gerrit Dusseldorp vertelt in de podcastserie Alledaagse Vragen hoeveel we op deze oermens lijken.

Professor Wil Roebroeks sprak in het BNR-nieuwsradioprogramma Wetenschap Vandaag over de vondst van een ware DNA-schatkamer in een Siberische grot.

Haar blijft slecht bewaard in de fossiele archieven. Wat weten we wel? Het NRC stelde deze vraag aan archeoloog Gerrit Dusseldorp.

Jagers-verzamelaars zorgden al 125 duizend jaar geleden voor verandering van ecosystemen, dat blijkt uit een interdisciplinaire studie van archeologen van de Universiteit Leiden in samenwerking met andere wetenschappers. Verschillende media schreven over dit belangrijke nieuwe inzicht.

In Indonesië worden steeds oudere rotstekeningen gevonden. Wil Roebroeks duidt de meest recente vondst in het NRC. 'Het lijkt wel een wedstrijd! Dit gebied met al die duizenden eilanden is een waar laboratorium van de menselijke evolutie.'

De suggestie dat complexe zingeving afhankelijk is van het leven in grote groepen en het hebben van schrift is pertinent onjuist. Dat bepleit archeoloog Gerrit Dusseldorp in een opiniestuk in de Volkskrant.

De man jaagt, de vrouw zit thuis met de kinderen: dat is het klassieke beeld van het leven in de prehistorie. Maar moderne archeologen kijken daar heel anders tegenaan. Archeologen Amanda Henry, Gerrit Dusseldorp en Louise Olerud bespreken de meest recente kennis in Quest Magazine.

Een stenen werktuigkit van 2,9 miljoen jaar oud wakkert de discussie aan van welke mensachtige nu eigenlijk de eerste gereedschapsmaker was. Gerrit Dusseldorp spreekt in verschillende media over deze bijzondere nieuwe ontdekking.

Archeologen hebben in een Franse grot de oudst bekende Europese pijlpunt gevonden. Dit zou kunnen betekenen dat de moderne mens eerder in Europa voet aan de grond kreeg dan gedacht.

Met de neanderthalers vormen de denisoviërs een euraziatische tak van het geslacht Homo. Pas in 2010 werd de denisovamens als aparte soort ontdekt. Nu is er in Laos een kies gevonden die nieuw licht kan schijnen op deze verre voorouder. Archeoloog Wil Roebroeks duidt de ontdekking in het NRC.

Een tot nu toe onbekende groep mensachtigen uit de oudheid leefde honderdduizenden jaren lang in het huidige Israël. Een deel van die tijd bestonden ze naast moderne mensen. De twee groepen hebben zelfs mogelijk met elkaar samengewerkt en vaardigheden van elkaar geleerd. Archeoloog dr. Gerrit Dusseldorp…

Wat schreven mensen op toen het schrift werd uitgevonden? Op die vraag geeft hoogleraar Caroline Waerzeggers antwoord in het radioprogramma De Nieuws BV.

Wanneer en hoe begonnen de eerste mensen vuur te maken? Bewapend met stenen, veenpluis en zwammen probeert archeoloog Andy Sorensen die vraag te beantwoorden. In de februari editie van National Geographic Magazine staat hij en zijn onderzoek centraal in de katern De Ontdekking.

Muziek of taal: een van de twee was er eerder, maar wat precies? Saxofoonbouwer Friso Heidinga zei in NH Nieuws dat muziek er eerder was dan de taal. Het TV programma EenVandaag zoekt uit hoe dat zit en wat er waar is. "Daar is onder archeologen veel ruzie over", zegt Gerrit Dusseldorp, archeoloog in…

Vroege Neanderthalers in Spanje hielden mogelijk een winterslaap. Archeoloog Gerrit Dusseldorp werd geïnterviewd over dit nieuws in het radioprogramme Nieuwsweekend.

Als je een paper gaat schrijven, maak je gebruik van de inzichten die je tijdens de colleges en je studie tot nu toe hebt opgedaan. Daarnaast maak je soms ook gebruik van literatuurstudie of doe je eigen onderzoek waarover je schrijft.

Archeoloog Femke Reidsma (33) doet onderzoek naar de rol van vuurgebruik in de evolutie van de mens. Leids Universiteits Weekblad Mare schreef over haar onderzoek. ‘Je wordt beter in een kampvuur aan de gang houden als je het chemische proces begrijpt.’

Bij het boerenleven in de vroege Middeleeuwen denk je al snel aan hard werk en relatieve armoede. Toch worden bij opgravingen van boerennederzettingen vaak luxe gouden en zilveren objecten gevonden. Hoe zit dat? Professor Frans Theuws vertelt erover in twee podcasts.

10.000 jaar geleden was er net een nieuw tijdperk begonnen. Het werd elk jaar warmer, op meerdere plekken smolten enorme ijskappen. Hoe beïnvloedde dit het landschap? En wat had dit voor impact op het dagelijks leven van onze voorouders? Zo begint het artikel in de Quest Historie waarin Gerrit Dusseldorp…

De Neanderthaler heeft lange tijd een slechte pers gehad, neergezet als minder intelligent en dommige bruut. Pas in de laatste tientallen jaren blijkt steeds meer uit onderzoek dat de Neanderthaler veel intelligenter was dan lang werd aangenomen. Andrew Sorensen wordt erover geïnterviewd: 'Ze wisten…

Nog altijd is niet duidelijk hoe de neanderthalers zijn uitgestorven. Maar lange tijd gold één theorie als de meest waarschijnlijke: de opkomst van de superslimme Homo sapiens, de moderne mens dus. Inmiddels is deze concurrentiehypothese echter niet meer de dominante theorie onder wetenschappers, blijkt…

Neanderthalers kookten en bewerkten hun eten al veel uitgebreider dan gedacht. Britse wetenschappers hebben dit ontdekt toen ze 12 tot 70 duizend jaar oude kookresten analyseerden die zijn gevonden in Griekenland en Irak. Archeoloog Femke Reidsma is promovendus bij de menselijke evolutie-groep aan de…

Staan er 93 of 94 penissen op het Tapijt van Bayeux? Universitair docent Marlisa den Hartog boog zich in radioprogramma OVT over die vraag.

Lezing, Kaiser Lente Lezing

Neanderthalers wisten volwassen bosolifanten, de grootste landzoogdieren van de laatste paar miljoen jaar, te verschalken. De Leidse hoogleraar Wil Roebroeks publiceert hierover samen met onder anderen zijn Duitse collega Sabine Gaudzinski-Windheuser in het tijdschrift Science Advances. De doorbraak…

Archeologisch onderzoek heeft soms wel wat weg van een murder mystery. Vrijwel de gehele prehistorie, op de laatste 40.000 jaar na, leefden er meerdere mensensoorten tegelijk. Ze leefden ook vaak in hetzelfde gebied. En de stenen werktuigen die we opgraven, zien er meestal vrij eender uit. Hoe weten…

Alumni-activiteit, Lezing

Lezing, Studium Generale

Sinds 2013 voegen landen gemakkelijker namen toe aan de Amerikaanse terrorismelijst (TSDB), vertelt Jelle van Buuren in De Telegraaf.

In aflevering 53 van de Leidse Studium Generale podcast Radio Horzelnest verkennen we de vroegste bewoningsgeschiedenis van ons land met archeologen Gerrit Dusseldorp en Yannick Raczynski-Henk. Samen schreven zij: ‘De eerste mensen in de Lage Landen’.

Registratie is nu geopend!

Bij de keuze van je studie heb je je als het goed is al enigszins verdiept in het studieprogramma. De Universiteit Leiden gebruikt verschillende systemen voor het ontsluiten van alle details rondom je studieprogramma en vakken, en voor de communicatie tussen docenten en studenten.

Lezing, LUCAS Publiekslezing 2023

Bij de keuze van je studie heb je je als het goed is al enigszins verdiept in het studieprogramma. De Universiteit Leiden gebruikt verschillende systemen voor het ontsluiten van alle details rondom je studieprogramma en vakken, en voor de communicatie tussen docenten en studenten.

Lezing

In de loop van honderdduizenden jaren was het in onze contreien een komen en gaan van diverse soorten mensachtigen, afhankelijk van de temperatuur: ijstijden en warmere tijden wisselden elkaar af. In ‘De eerste mensen in de Lage Landen’ beschrijven de Leidse archeologen Yannick Raczynski-Henk en Gerrit…

Er zijn verschillende beurzen beschikbaar voor onderzoek of stage in het buitenland.

Op woensdag 12 oktober organiseert de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) vier lezingen over een opmerkelijke verzameling aantekenboekjes uit de vroege elfde eeuw, thans bewaard in Leiden. Ze zijn vervaardigd door de Franse monnik Ademar van Chabannes. Spreker Ad van Els schreef een diepgravende…

Verschillende groepen mensachtigen leerden waarschijnlijk al veel eerder van elkaar dan tot nu toe werd aangenomen en die kennis werd ook veel verder verspreid. Een studie van archeologen van de Universiteit Leiden naar het gebruik van vuur laat zien dat er 400 duizend jaar geleden al sprake geweest…

Middeleeuwse teksten dreigen ontoegankelijk te worden, omdat steeds minder mensen de handschriften kunnen lezen. Dat stelt universitair hoofddocent Robert Stein in NRC.

Zoek je iets om te luisteren tijdens het komende lange weekend? Medewerkers en alumni van de Faculteit Geesteswetenschappen maakten de afgelopen maanden verschillende podcasts. Een selectie.

2024 was een bewogen jaar voor de Faculteit Geesteswetenschappen. Ondanks dat we als faculteit zelf het middelpunt werden van politieke discussie en bezuinigingen, werden er weer prachtige onderzoeken uitgevoerd en nieuwe initiatieven ontplooid.

Generaties Leidse studenten en wetenschappers deden archeologisch onderzoek naar de vroeg-middeleeuwse geschiedenis van Oegstgeest. Dat maakt de oude nederzetting een van de best gedocumenteerde vindplaatsen uit die tijd. In een nieuw boek maken Leidse wetenschappers de balans op.

In de nationalistische negentiende eeuw nam de studie van middeleeuwse geschriften een vlucht. Juist de studie van de eigen volkstaal zou een groots nationaal verleden blootleggen. Maar waarom werd het Oudengels dan ook onderzocht door Denen, Nederlanders, Italianen en vele andere nationaliteiten?

Archeologie alumnus Chris Muysson won de W.A. van Es-prijs tijdens de Reuvensdagen van 2023. Hij ontving deze prijs voor zijn uitvoerige masterscriptie-onderzoek naar de geschiedenis van de visconsumptie in Nederland.