What are the pressing issues of our time, and how can different disciplines come together to address them? Studium Generale and Leiden University College (LUC) present the Global Challenges series: events that bring together researchers from LUC and experts from other disciplines to tackle a shared…

Vanuit je woonkamer videovergaderen en algoritmen op sociale media die jouw interesses kennen: nieuwe technologie raakt meer en meer verweven met ons bestaan. Tegelijkertijd groeit de roep om de bescherming van onze privacy en dat zorgt voor spanning, ook op de universiteit. Mede vanwege de ophef over…

People in motion. Dat is het thema van het festival Voice4Thought dat van 21 tot 25 september in Leiden plaatsvindt. Debat, zang, kunst, workshops, een scholierenconferentie. Alles draait om de ontmoeting.

Oratie

Een internationaal team van onder meer Leidse onderzoekers heeft aangetoond dat er een verfijndere methode is om oude microbiomen te bestuderen. Dat helpt archeologisch onderzoek naar de effecten van Europese kolonisatie in de Caraïben. Publicatie in Nature Scientific Reports op 13 november.

Neanderthals at Pech-de-l'Azé I in South Western France had a striking use for manganese dioxide 50.000 years ago.

Quentin Bourgeois, Jan Dahlhaus en Kim de Jong gaan een jaar onderzoek doen aan een buitenlandse universiteit. De jonge veelbelovende Leidse onderzoekers krijgen daarvoor een Rubiconsubsidie van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek.

De Europese Onderzoeksraad, beter bekend als ERC (European Research Council), bestaat dit jaar tien jaar, en dat werd op 23 juni gevierd door Leidse onderzoekers. De ERC is een belangrijke verstrekker van onderzoekssubsidies, ook aan de Universiteit Leiden: de afgelopen tien jaar ontving de universiteit…

Corinne Hofman, Leids hoogleraar Archeologie van het Caribisch gebied, is gekozen tot lid van de KNAW. ‘Haar werk is origineel en vernieuwend en heeft een grote maatschappelijke relevantie.’

Een nieuwe, door studenten samengestelde tentoonstelling in de F1-gang van het Van Steenisgebouw brengt de geschiedenis tot leven aan de hand van opmerkelijke vondsten uit de Amsterdam, een koopvaardijschip van de VOC dat in 1749 verging. 'Het verhaal van de Amsterdam is echt uniek, vooral gezien het…

In Mykeens Griekenland verschenen vanaf 1600 v. Chr. zeer veel monumentale bouwwerken zoals grote graftombes. Waarom stopte die bouwlust 400 jaar later abrupt? Archeoloog Ann Brysbaert onderzoekt de mogelijke oorzaken dankzij haar ERC Consolidator Grant.

Corrie Bakels staat bekend als één van de grondleggers van de bio-archeologie in Nederland. Één van haar oud-studenten, dr. Marco Langbroek, werkzaam in de sterrenkunde, verzocht de Internationale Astronomische Unie een recent ontdekte planetoïde naar haar te vernoemen. Bij het horen van het nieuws…

Prehistorische jager-verzamelaars hebben de hoeveelheid bos in Europa waarschijnlijk aanzienlijk verminderd door grootschalige bosbranden te veroorzaken. Dat constateert een internationaal team met onder andere klimaatonderzoeker prof. Jed Kaplan van de Universiteit van Lausanne en de archeoloog prof.…

Maritiem archeoloog Martijn Manders is sinds 15 juli 2022 bijzonder hoogleraar Underwater Archaeology and Maritime Cultural Heritage Management aan de Universiteit Leiden. Hij combineert zijn werkzaamheden aan de Faculteit Archeologie met die van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) in Amersfoort,…

Met computersimulaties heeft archeoloog Fulco Scherjon in kaart gebracht waar en hoe neanderthalers in West-Europa hebben geleefd. Opvallend: ze kregen waarschijnlijk veel kinderen, en leefden in kleinere groepen dan gedacht. Promotie 28 mei.

The logic seems inescapable indeed. The bigger the population, the higher the probability it contains an Einstein. Hence, bigger populations are more likely to develop complex culture.

Wetenschap draait om het verleggen van grenzen, en dat is precies wat Jan Dahlhaus, Quentin Bourgeois en Kim de Jong gaan doen. Dankzij een Rubiconsubsidie vervolgen zij hun onderzoek komend jaar in het buitenland.

Oratie

Oratie

Het is de grootste database voor ruimte-ijs ooit: De Leiden Ice Database for Astrochemistry: LIDA. LIDA is gemaakt door astrofysici van de Leidse Sterrewacht en omvat niet alleen honderden meetgegevens, maar ook programma’s om astronomische waarnemingen te onderzoeken en nieuwe metingen met de James…

Kick-off Meeting

Lezing, Lecture and Press conference

RamBam-presentator Jelte Sondij leidde vijf gesprekken over vrijheid tijdens de Nacht van Kunst & Kennis op 19 september. Aan bod kwamen onder meer big data, immigranten, en de dunne scheidslijn tussen vrijheidsstrijder en terrorist. De indrukwekkendste uitspraken op een rij.

Jagers-verzamelaars zorgden al 125 duizend jaar geleden voor verandering van ecosystemen, dat blijkt uit een interdisciplinaire studie van archeologen van de Universiteit Leiden in samenwerking met andere wetenschappers. Met gebruik van vuur hielden neanderthalers stukken landschap open en hadden daarmee…

De gemeente Oss is een begrip in de wereld van de Nederlandse archeologie. Al vijftig jaar lang leggen Leidse archeologen, in samenwerking met inwoners van Oss, de geschiedenis van de gemeente bloot. 2024 is het archeologische jaar van Oss! In een reeks interviews blikken we terug op vijftig jaar samenwerking…

Astronomische observaties in Chili, onderzoek naar Indiaans erfgoed of behandeling van oogziektes in Brazilië. Er is veel en divers Leids onderzoek in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied. Wetenschappers en vertegenwoordigers van 20 landen ontmoetten elkaar op 11 mei in Leiden om de samenwerking…

Prof.dr. Harry Fokkens neemt afscheid van de ARCHON onderzoeksschool, waar hij zo’n 30 jaar bij betrokken is geweest. Een aanzienlijk deel (1998 tot 2016) was hij wetenschappelijk directeur van de organisatie. Hij blikt terug op een bewogen periode. “De rol van ARCHON is enorm belangrijk.”

De Universiteit Leiden vierde op 10 februari de officiële opening van Wijnhaven, de nieuwste huisvestingslocatie in Den Haag. Tijdens de feestelijke gelegenheid benadrukten de aanwezigen de meerwaarde van een moderne vestiging in het hart van de Hofstad.

De studie van oude materialen en de manier waarop ze gemaakt zijn, levert baanbrekende inzichten in het verleden op. Bovendien is het samenspel tussen mensen en materialen voor onze huidige maatschappij zeer relevant, betoogt Ann Brysbaert, hoogleraar 'Ancient Technologies, Crafts and Materials' bij…

Vroegere volkeren hebben mogelijk de kracht van vuur gebruikt om hun omgeving te veranderen.

Wie in Marokko psychiater is, kan niet om de islam heen. Driss Moussaoui was een van de eerste moderne psychiaters in het Noord-Afrikaanse land. Hij sprak de LUCIS Jaarlezing op 12 april uit.

Overblijfselen uit het verleden liggen voor een groot deel verborgen in rivieren, meren en zeeën. Helaas kijken we zelden onder water, en onbekend maakt onbemind. Martijn Manders vertelt in zijn oratie waarom onderwaterarcheologie zo belangrijk is voor het begrijpen van onze geschiedenis.

Vet is een zeer waardevol voedingsbestanddeel en vooral belangrijk als andere hulpbronnen schaars zijn. Onze vroegste voorouders in Afrika kraakten al botten open om het vetrijke merg eruit te halen. Maar een nieuwe studie in Science Advances, laat zien dat Neanderthalers nog een stap verder gingen.

Verschillende groepen mensachtigen leerden waarschijnlijk al veel eerder van elkaar dan tot nu toe werd aangenomen en die kennis werd ook veel verder verspreid. Een studie van archeologen van de Universiteit Leiden naar het gebruik van vuur laat zien dat er 400 duizend jaar geleden al sprake geweest…

Hoe ontwikkelde Fustat zich tussen 640 en 750 tot hoofdstad van Egypte? Egypte was toen een provincie van het islamitische rijk, het kalifaat, dat de profeet Mohammed begonnen was. Arabist Jelle Bruning gebruikte bronnen die tot een nieuwe kijk op de stad leiden. Promotie op 2 april.

Leidse wetenschappers zagen hongerige dorpelingen in het noorden van Kameroen vlees stelen van de prooi van leeuwen. De onderzoekers van het Instituut voor Milieuwetenschappen van de Universiteit Leiden (CML) berichtten over dit kleptoparasitisme in de online publicatie van het African Journal of Ecology…

Alledaagse taal uit het verleden kennen wij nauwelijks, maar taalkundig onderzoek van een unieke brievencollectie opent perspectieven. Buitgemaakte brieven van mannen, vrouwen en zelfs kinderen stonden centraal in het Leidse Brieven als Buit-project onder leiding van prof. dr. Marijke van der Wal, dat…

Promotie

Een delegatie van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen bezocht vier universiteiten en de hortus botanicus van Bogor, in Indonesië. Tijdens het bezoek werden concrete afspraken gemaakt met alle bezochte universiteiten over de uitwisseling van staf en studenten. Bovendien werd gesproken over samenwerking…

Nieuwe digitale methoden en een explosie van data hebben archeologisch onderzoek voorgoed veranderd. Karsten Lambers, Universitair Hoofddocent Archeologische Informatica, vertelt erover.

Wat gebeurt er als Leidse wetenschappers uit verschillende vakgebieden, die samen naar complexe maatschappelijke problemen kijken, hun krachten bundelen met kunstenaars? De resultaten waren op dinsdag 11 juni te zien tijdens een unieke expositie; kijk mee en ontdek.

Het aantal leeuwen in Kenia neemt mede door de oprukkende stad en de ontwikkeling van het platteland zorgwekkend af. Samen met lokale wetenschappers en bewoners onderzoeken Leidse biologen hoe die daling gestopt kan worden. ‘Leeuwen zijn slimmer dan we dachten.’

De invloedrijke soennitische grootmoefti van Egypte, dr. Shawki Allam, maakt een toer door Europa om het gematigde gezicht van de islam te laten zien. Op 20 april deed de rechtsgeleerde de Leidse universiteit aan om bijzondere Arabische manuscripten te bekijken en kennis te nemen van het Leidse onderzoek…

14 veelbelovende Leidse onderzoekers kunnen de komende jaren hun onderzoeksplan realiseren dankzij een Veni-financiering van NWO. De subsidies zijn dit jaar onder meer toegekend aan onderzoek naar de invloed van lawaai op het functioneren van koolmezen, voorwaarden voor de evolutie van leven op planeten,…