Cleveringa-oratie

Leidse en Oostenrijkse onderzoekers zijn erin geslaagd om verder te achterhalen hoe een plantencel het groeihormoon auxine gericht doorgeeft aan de volgende cel. Drie eiwitten die als een tros aan elkaar hangen blijken essentieel voor dit transportproces. ‘Deze ontdekking lost een belangrijk stuk van…

In het huidige Nederlandse burgerlijk recht kunnen de revindicatie en de vordering uit onverschuldigde betaling samenlopen. Dat is opvallend, want in het Romeinse recht, dat aan de basis staat van ons huidige rechtssysteem, waren beide vorderingen in beginsel juist aan elkaar tegengesteld. Promovendus…

Hoe zet je jezelf neer als een professional? Daar draaide het om in de workshop Personal Branding, voor jonge alumni. Op 22 juli verzamelden 45 van hen zich in PLNT, het Leidse centrum voor innovatie en ondernemerschap.

De Damschreeuwer. Voor Michiel van der Wolf markeert deze gebeurtenis de opkomst van een nieuw fenomeen: die van de verwarde personen. Want sinds die bewuste dodenherdenking in 2010 groeit het aantal meldingen van verwarde personen in Nederland in rap tempo in de statistieken. Maar, vraagt Van der Wolf…

Zo’n 4500 jaar geleden verspreidde een nieuwe aardewerkstijl zich over West- en Centraal-Europa: de klokbeker. Archeologen vragen zich al tijden af of deze klokbekercultuur gepaard ging met grootschalige verhuizingen, of dat het enkel de ‘modegril’ was die zich over het continent verspreidde. Een internationale…

Om te voorkomen dat je naar de rechter moet, zijn er verschillende procedures om geschillen te beslechten. Soms maakt die mix aan mogelijkheden het ingewikkeld om te bepalen waar je met je klacht terecht kan. Het Expertisecentrum van Onderwijsgeschillen vroeg onderzoekers Stijn Voskamp en Jochem Streefkerk…

De Universiteit Leiden wordt dit jaar 444 jaar, en is nog altijd springlevend. Maar hoe worden wij mensen gezond oud? Hanno Pijl is in het LUMC de grootmeester van de Leefstijlgeneeskunde. Hij legt uit wat we allemaal kunnen winnen als we verstandig (maar vreugdevol) leven.

Acht op de tien experimentele geneesmiddelen overleven de testfase op patiënten niet. Piet Hein van der Graaf, hoogleraar Systeemfarmacologie, wil die verspilling van tijd en geld voorkomen met nieuwe meet- en rekenmethoden. Oratie 27 mei.

Bij vrouwen met hartklachten duurt het vaak langer voordat de juiste diagnose wordt gesteld. In haar Annie Romein-Verschoorlezing vertelt hoogleraar Hester den Ruijter over de invloed van hormonen op het hart en het belang van medisch onderzoek dat zich specifiek richt op de vrouw.

Beginnen met een heel korte stilte. Een rond verhaal vertellen. De jonge bèta-onderzoekers die 17 februari meededen aan de Leidse voorronde van FameLab kregen er complimenten voor van de jury. Je onderzoek presenteren in drie minuten, daar ging het om. De vier winnaars gaan door.

Leidenaren hebben samen 2265 soorten gevonden tijdens Expeditie Stadsnatuur. Ongeveer 1300 waarnemers deden mee aan de inventarisatie van de natuur in Leiden. ’Het was een groot succes’, zegt wetenschappelijk coördinator Frederic Lens.

De Leidse Hortus botanicus heeft een van de grootste collecties levende planten op het gebied van Azië van Europa. Die rijkdom is allang niet meer alleen het domein van de botanicus. Multidisciplinair onderzoek, onderwijs én het publiek horen thuis in de Hortus, vindt bijzonder hoogleraar Paul Kessler.…

Bernhard Brandl, de nieuwe Leidse hoogleraar Infraroodastronomie, bouwt mee aan instrumenten waarmee de grootste telescopen ter wereld worden uitgerust. Met die telescopen kan de mens in het heelal objecten observeren die soms meer dan dertien miljard jaar oud zijn. Op 26 september houdt Brandl zijn…

Na een hapje sprinkhaan luisteren naar tips van ‘migraineprof’ Michel Ferrari en dan naar de Schouwburg voor een duik in het puberbrein. In de Nacht van Kunst en Kennis smelten wetenschap en kunst vloeiend samen, met een flinke dosis humor als smeerolie.

Speciaal voor de ICAS11-deelnemers waren de mooiste Aziatische stukken uit de Bijzondere Collecties tevoorschijn gehaald. En de Universiteitsbibliotheek had veel personeel op de been gebracht bij de speciaal opgezette pop-uptentoonstellingen op 17 en 18 juli. Want: overal afblijven! En daar werd streng…

Een bierbrouwerij beginnen met vrienden van de Minerva-jaarclub. Fiscalist Benjamin Wegman maakte na zijn afstuderen een verrassende stap. Hoe loopt dat avontuur?

Twijfel je over wat je na je studie wilt doen? Wil je erachter komen wat een beroep echt inhoudt? Vraag het een Leids alumnus via het online mentornetwerk. Gratis, laagdrempelig en vooral handig.

Gastschrijver Thomas Rosenboom nam afgelopen donderdag deel aan een discussieavond over duurzame energie, waarvoor een door hem gedane uitvinding de inzet vormde. Zijn gesprekspartner Frans Saris maakte er een solo-college van, en verkondigde dat kernenergie passé is.

Kinderen zijn perfecte wetenschappers: ze barsten van de nieuwsgierigheid, ze willen weten hoe de wereld werkt en gaan dagelijks op onderzoek uit. Toch komen veel kinderen nauwelijks in aanraking met wetenschap. Dat willen een aantal wetenschappers van de Jonge Akademie veranderen. Ze ontvangen 150.000…

Hongersnood, bombardementen op burgers en een bijna volledige verwoesting van Gaza. De wereld kijkt toe hoe een humanitaire ramp zich voltrekt. Waarom konden onze internationale organisaties dit niet voorkomen? Een interview met hoogleraar Jan Aart Scholte, expert in globalisering en mondiale democr…

Hij deed een Engelstalige opleiding, volbracht een master in het buitenland en geeft nu les binnen een Engelstalige opleiding aan de Campus Den Haag. Eigenlijk is Jan Meijer de definitie van een internationale wetenschapper en daar is hij trots op.

Meehelpen de universiteit duurzamer te maken. Dat is de opdracht van zeven studenten en drie medewerkers van het Leiden University Green Office. Op 27 september opent het officieel zijn deuren. Drie leden vertellen waarom en hoe zij hun medestudenten en universiteitsmedewerkers willen vergroenen.

Historicus Marjan Schwegman is de nieuwe Cleveringahoogleraar. In haar oratie op 27 november vraagt ze aandacht voor Eduard Meijers, de Joodse hoogleraar die door de nazi’s werd ontslagen. Schwegman was onder andere directeur van het NIOD Instituut voor oorlogs-, holocaust- en genocidestudies.

Bliksem slaat vaak meerdere keren via dezelfde route in. De reden hierachter bleef lange tijd een raadsel. Recentelijk bracht een internationaal onderzoeksteam, waarbij ook de Leidse Sterrewacht aangesloten was, hier verandering in. Met de LOFAR radiotelescoop bestudeerden onderzoekers de bliksemflitsen…

Sommige cichlidevissen in het Victoriameer lijken zich razendsnel aan te passen aan veranderde omstandigheden. Dr. Frans Witte van de sectie Integratieve Zoölogie heeft een NWO-subsidie (ruim € 240.000) in de wacht gesleept voor promotie-onderzoek naar de snelle veranderingen bij deze vissen.

50 jaar geleden publiceerde Lauterburhet basisprincipe van MRI. Sindsdien is MRI steeds duurder geworden. Hoogleraar Andrew Webb beschrijft wat er nodig is om iedereen te laten profiteren van MRI.

Cursussen, hulp bij het aanvragen van een patent: de universiteit heeft veel in huis om studenten of wetenschappers te helpen met hun onderneming.

Waarom en hoe komt bepaalde wet- en regelgeving tot stand en hoe wordt deze vervolgens in de praktijk toegepast? Welk effect heeft dit op individuen en de samenleving? Maartje van der Woude is per 1 januari benoemd tot hoogleraar Rechtssociologie en gaat zich richten op de empirische bestudering van…

Tijdens de Nacht van Kunst & Kennis verandert de Leidse binnenstad in een podium voor kunst en wetenschap, waar bezoekers op een toegankelijke manier mee in aanraking kunnen komen. Bijdragen vanuit de faculteit komen van o.a. Ewine van Dishoeck, Dirk Bouwmeester, Jaap van den Herik, Bas Haring, Roeland…

Voor sommigen zal het als muziek in de oren klinken, anderen zien er met enige spanning tegenop: nu het thuiswerkadvies is versoepeld, mogen we weer vaker naar kantoor. Na een periode van thuiswerken, die voor sommigen twee jaar (met misschien een korte onderbreking) duurde, kan de omschakeling best…

De Universiteit Leiden viert in 2025 haar 450-jarig bestaan met een goedgevuld programma voor oog, oor en geest. Het lustrumjaar opent met een feestelijke dies natalis op vrijdag 7 februari. Op het programma staan verder onder meer een alumnifestival, drie tentoonstellingen en een grachtenconcert.

Problemen in het brein beperken al snel de communicatie met anderen. Daarom kijken Leidse taalonderzoekers met bijzondere interesse naar dementie, autisme, dyslexie en vergelijkbare stoornissen en aandoeningen.

De angst voor een nadelig effect op de economie weerhoudt veel landen ervan hun CO2-uitstoot te verminderen. Maar gaan die twee dan echt niet samen? Milieuwetenschapper Ranran Wang en haar collega’s onderzochten de relatie tussen economische groei en CO2-uitstoot in 73 landen van 1970 tot 2016. Wang:…

Van fluctuerende hormoonspiegels bij vrouwen, via de inwendige structuur van reuzenplaneten tot de voorgeschiedenis van talen: zes Leidse wetenschappers krijgen een ERC Consolidator Grant.

Goed nieuws voor de internationale samenwerking: het International Credit Mobility-programma van de Europese Unie kent 163 beurzen toe aan wetenschappers en studenten van de Universiteit Leiden en die van partneruniversiteiten buiten de EU. Het gaat wereldwijd om 19 landen en in totaal 19 projecten…

Zonder een gewas opnieuw te zaaien toch nakomelingen produceren, die zelfs groter kunnen zijn dan de ouderplant. Volgens Leidse onderzoekers is dat mogelijk door het overstimuleren van één gen. Daarmee verjongt een cel en gaat deze terug naar de embryonale fase.

De Noord-Koreaanse dreigementen zijn nu zo ernstig dat het voorstelbaar is dat de VS en Zuid-Korea zich gedwongen voelen te moeten reageren. Remco Breuker, Leids hoogleraar Koreaans zou graag een Europees bemiddelaar zien.

Een beter milieu en een betere maatschappij beginnen in de schoolkantine. Met die boodschap wonnen Guy Kortes en Bilal El Allouchi van het Gymnasium Haganum uit Den Haag de negende editie van het Max Havelaar Toesprakentoernooi, gehouden op 9 november in Leiden.

Leidse natuurkundigen krijgen 1,5 miljoen euro voor het ontwikkelen van een hybride microscoop met nanometer-resolutie. 'Het idee is om de voordelen van elektronenmicroscopen te combineren met die van optische microscopen.'

Met het nieuwe studiejaar is bij de Honours Academy ook een nieuwe assessor aangetreden: Maarten Kolpa. Wat doet een assessor eigenlijk? En wat kan hij voor studenten betekenen? Maarten vertelt erover in een interview. “Ik vind het belangrijk dat het studentenperspectief vooropstaat.”

Zwart-wit foto’s vol plechtige jongemannen en deftige professoren passeren de revue in het Groot Auditorium. Jonge vrouwen ontbreken. Zij promoveerden vijftig jaar geleden zelden. En over die groep, de promovendi tussen ‘66 en ’72, gaat het. Zij zijn uitgenodigd om hun gouden doctoraat te vieren.

Afgelopen vrijdag presenteerden de studenten van de Honours Class ‘Changemakers in Leiden’ de resultaten van hun projecten. In de Sterrewacht luisterden de wethouder, aanwezige (wijk)agenten, docenten en andere betrokkenen met interesse naar de bevindingen en aanbevelingen. Sommige projecten bleken…

‘Het is een misvatting dat de altruïstische aard van de mens is geëvolueerd door selectie op het niveau van de groep’

Ter voorbereiding op hun staatsbezoek aan China bezochten koning Willem-Alexander en koningin Máxima op 1 oktober een bijeenkomst aan de Universiteit Leiden. China-experts informeerden hen onder andere over het beeld dat Chinezen van Nederland hebben.

Een jaar na het begin van de oorlog in Oekraïne heeft premier Rutte een gastcollege gegeven aan eerstejaars rechtenstudenten in de historische Cleveringazaal. In dat college op de Universiteit Leiden sprak hij over democratie, de oorlog en de rol van Nederland in het conflict. ‘Democratie is meer dan…

Sinds begin januari kunnen alle Nederlanders zich via een gratis online cursus verdiepen in artificiële intelligentie (AI) en de verregaande invloed daarvan op ons leven. De Leidse wetenschappers Marlies van Eck en Valerie Frissen, verbonden aan de afdeling Metajurida van de rechtenfaculteit, werkten…

Wat ooit een saai en stoffig onderdeel van de chemie was, is tegenwoordig hip en booming: de elektrochemie. Met hulp van elektrochemie pakken chemici grote milieuvraagstukken aan. Marc Koper, hoogleraar Katalyse en oppervlaktechemie, is expert op dit gebied. Dit voorjaar ontving hij voor zijn werk de…

Professor Ra Jong-yil is één van de bekendste wetenschappers op het gebied van internationale betrekkingen in Noordoost-Azië. Ra geeft op 7 mei in Leiden een lezing over het menselijke prijskaartje van de verdeling van het Koreaanse schiereiland. Een prijskaartje dat meestal niet zichtbaar is.

Leiden scoort goed bij de Vici's. Onder de 31 Vici-winnaars wier namen NWO begin februari bekendmaakte, zijn vier Leidse wetenschappers. De winnaars zijn: gezinspedagoog Marian Bakermans-Kranenburg, informaticus Peter Grünwald, sterrenkundige Harold Linnartz en hoogleraar Boeddhisme Jonathan Silk.