Professor Wil Roebroeks sprak in het BNR-nieuwsradioprogramma Wetenschap Vandaag over de vondst van een ware DNA-schatkamer in een Siberische grot.

Een bacterie die zich verschuilt voor het immuunsysteem en stukjes DNA uit zijn omgeving oppikt. Het resultaat: nieuwe eigenschappen krijgen, zoals beter beschermd zijn tegen antibiotica. Gelukkig hebben we zo’n doemscenario nog niet eerder gevonden. Wel vond promovendus Renée Kapteijn de eerste aanwijzingen,…

Watersalamanders hebben een evolutionaire fout in het DNA, waardoor 50% van de embryo's sterft. Manon de Visser doet haar promotieonderzoek naar deze amfibieën en dat krijgt de afgelopen tijd veel media-aandacht. Bij Radio 1 mocht ze langskomen voor een interview en ook NEMO kennislink schreef over…

Het Openbaar Ministerie (OM) en het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) willen particuliere DNA-databanken inzetten in een poging vastgelopen moordzaken op te lossen. Juridisch is dit toegestaan, verwacht Bart Custers, hoogleraar Law & Data Science bij eLaw, het centrum voor recht. Maar hij zou graag…

Een internationaal team van onderzoekers, onder leiding van de Leidse hoogleraar archeologie Marie Soressi en senior geneticus Matthias Meyer uit Leipzig, is erin geslaagd om het DNA van een vrouw uit een oude Noord-Euraziatische populatie te halen uit een 20.000 jaar oude hanger. Dit is de eerste keer…

Het Openbaar Ministerie en het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) willen bij de opsporing particuliere DNA-databanken inzetten, die voor stamboomonderzoek gebruikt worden. Het middel zou ingezet kunnen worden bij ernstige strafzaken die zijn vastgelopen. In het buitenland wordt deze methode al gebruikt.…

Als sinds haar oprichting heeft de Universiteit Leiden haar blik naar buiten gericht: andere culturen, talen, wetenschap. Het is daarom vanzelfsprekend dat wij als universiteit vier instituten in het buitenland hebben: het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV-KNAW) in Indonesië,…

In de prehistorie vond een enorme migratiegolf plaats, van de steppen in Rusland en Oekraïne naar West-Europa. De genen van de nieuwkomers werden dominant. Leids archeologisch onderzoek naar grafheuvels op de Veluwe en de Utrechtse Heuvelrug leverde deze opzienbarende conclusie op. Dat vertelde Quentin…

Van 14 naar 29 deelnemende promovendi, zeven actief betrokken faculteiten en vooral veel vernieuwend interdisciplinair onderzoek, waarbij data science de verbindende factor is. Het universiteitsbrede Data Science Onderzoeksprogramma (DSO) is zo succesvol gebleken, dat het na vijf jaar met een ‘aanjaagsubsidie’…

De genetische diversiteit van de wilde oerkip dreigt verloren te gaan. Dat komt omdat deze zogeheten rode kamhoenderen te veel kruisen met gedomesticeerde kippen. ‘Dat het DNA van wilde en gedomesticeerde dieren van dezelfde soort in de loop der tijd vermengd raken, is niet zo verrassend. Maar deze…

Dankzij snelle ontwikkelingen in de DNA-techniek komen wetenschappers steeds meer te weten over de menselijke genetica. Om dit DNA-onderzoek enigszins te reguleren, komt een internationale groep wetenschappers nu met vijf ethische richtlijnen. De Leidse archeoloog Marie Soressi – een van de ondertekenaars…

Ze loopt al zeven jaar met het idee rond, nu kan milieuwetenschapper en conservatiebioloog Kat Stewart er eindelijk mee aan de slag. Ze krijgt van NWO een Vidi-subsidie om uit te zoeken hoe je met DNA uit wat water van alles kunt ophelderen over invasieve soorten en hun invloed op oorspronkelijke po…

Met behulp van natuurkunde en een piepklein magneetje ontdekten wetenschappers een nieuwe DNA-structuur van telomeren. Telomeren worden wel eens gezien als de sleutel tot het verlengen van het leven. Ze beschermen genen tegen beschadigingen, maar worden bij elke celdeling een stukje korter. Als ze te…

Lezing

Onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) hebben succesvol een baby met de ernstige aangeboren afweerziekte SCID behandeld met stamcelgentherapie. Een belangrijke mijlpaal: het is de eerste stamcelgentherapie van Nederlandse bodem die is toegediend aan een patiënt en wereldwijd…

We komen sneller tot wetenschappelijke ontdekkingen als onderzoekers uit verschillende disciplines actief met elkaar gaan samenwerken. Dit zegt hoogleraar Bas Heijmans. Hij spreekt op vrijdag 22 april zijn oratie uit met als titel: ‘Zoeken op het snijvlak’.

Gaan patiënten zich beter voelen door medicijnen of juist zieker? Dat kunnen we volgens hoogleraar Jesse Swen steeds beter voorspellen op basis van iemands DNA-profiel. 'Het is elke dag weer fascinerend om te zien dat één basenpaar in het DNA een enorm effect kan hebben op de behandeling met geneesmiddelen…

Voor het eerst is in levende cellen aangetoond hoe de bacterie E. coli genen reguleert die haar helpen te overleven in een nieuwe omgeving. Dat lukte biochemicus Fatema Zahra Rashid met een door haar gefinetunede techniek. Haar onderzoek naar veranderingen in de driedimensionale chromosoomstructuur…

De bewaker van ons genoom, het eiwit MutS, struint het DNA af op zoek naar spelfouten en zorgt ervoor dat deze hersteld worden. Een essentieel proces voor onze gezondheid. Onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) hebben ontdekt hoe dit eiwit precies werkt door MutS zichtbaar te…

Voor goed onderzoek is het nodig om buiten de grenzen van vakdisciplines te kijken, stelt hoogleraar moleculaire en cellulaire biochemie Remus Dame in zijn oratie op 10 mei. Zo zouden processen die plaatsvinden op DNA niet alleen moeten worden onderzocht in een reageerbuis maar ook in levende cellen…

Paco Barona Gomes is de nieuwste universitaire hoofddocent bij het Instituut Biologie Leiden (IBL). De Mexicaanse onderzoekers is gefascineerd door de evolutie van natuurstoffen, die microben, planten en dieren uitscheiden. ‘Het is alsof we chemische zwarte gaten onderzoeken.’

Uit een simpele water- of bodemmonster kunnen onderzoekers het DNA analyseren van alles wat in die omgeving leeft. Tijdens haar onderzoek ontdekte promovenda Beilun Zhao een manier om niet alleen de soort, maar ook de leeftijd van de soort uit een watermonster te halen. De methode toonde haar eerste…

De zoektocht naar nieuwe antibiotica vergemakkelijken. Gilles van Wezel, hoogleraar moleculaire biotechnologie bij het Instituut Biologie Leiden (IBL), wil dit doen door te kijken naar overeenkomsten in het DNA van antibiotica-producerende bacteriën. Van Wezel heeft voor dit onderzoeksproject een ERC…

BRAIN Biotech en het Instituut Biologie Leiden (IBL) van Leiden Universiteit gaan samen een Aspergillus schimmelstam verder ontwikkelen. Deze zal in staat zijn meer te produceren en daarmee een biologische circulaire economie stimuleren. De samenwerking is gebaseerd op BRAINs moleculaire hulpmiddel…

Wanneer ontdekte de mens het vuur? De zoektocht naar het antwoord op die vraag slaat steeds creatievere paden in. De nieuwste inzichten liggen niet verscholen in archeologische resten, maar in menselijk dna. De Volkskrant interviewde Wil Roebroeks over de meest recente ontwikkelingen.

Een onderkaak die in 1887 in Spanje is gevonden, is niet van een neanderthaler maar hoogstwaarschijnlijk van een homo sapiens. Het is een nieuw puzzelstukje in de geschiedenis van de mens. En die wordt door moderne DNA-technieken ook steeds duidelijker. Dr. Gerrit Dusseldorp reageert op de ontdekking…

IJsmummie Ötzi is altijd afgebeeld als een soort prehistorische jager uit de Alpen, met een flinke haardos en witte huid. Maar Ötzi was niet wit, want nieuw DNA-onderzoek bewijst dat hij een donkere huidskleur had. Leidse archeologen Gerrit Dusseldorp en Luc Amkreutz duiden het nieuws in verschillende…

In het voorjaar van 2021 trok een groep van acht Leidse biologiestudenten de duinen in, op zoek naar amfibieën. Aan de hand van DNA bepaalden ze de geografische oorsprong van de dieren. Wat bleek? In veel gevallen gaat het om exotische populaties van dieren die van nature niet in ons kikkerlandje thuishoren.…

Op Wereld DNA Dag 25 april zet de Universiteit Leiden graag de spotlights op de vrouw Rosalind Franklin, wier naam eerder deze maand al werd geschonken aan het Campusplein op het Leiden Bio Science Park. Dit plein gaat voortaan officieel door het leven als Rosalind Franklinplein.

Op deze unieke dag in de Stadsgehoorzaal in Leiden komen de wereld van ons rechtssysteem en de hersenwetenschap samen. 'Is het brein van de rechter in staat om bewijs als DNA en camerabeelden zo te interpreteren dat de waarheid wordt gevonden?’ Met advocaat Richard Korver en rechter Ronny van de Wat…

We moeten afrekenen met het arrogante idee dat de huidige moderne mens superieur is ten opzichte van vroegere mensensoorten. We zijn wie we zijn mede dankzij al die eerdere voorgangers zoals neanderthalers. Dat stelt Marie Soressi, hoogleraar Hominin Diversity Archaelogy, in haar oratie op 23 mei.

Vijf Leidse wetenschappers ontvangen een Consolidator Grant van de European Research Council (ERC). Met deze beurs van maximaal twee miljoen euro kunnen zij hun wetenschappelijk onderzoek voortzetten en uitbreiden.

Eten of gegeten worden. Het beschrijft de evolutionaire strijd tussen slangen versus zoogdieren en vogels die slangen eten. Muzaffar Ali Khan wijdde zijn promotieonderzoek aan de onderliggende mechanismen van deze wapenwedloop, en heeft zijn promotie 16 februari. Wat maakt zoogdieren en vogels succesvol…

Onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en het Antoni van Leeuwenhoek hebben een volgsysteem gemaakt dat aantoont hoe vaak cellen hebben gedeeld. Hiermee ontdekten ze een tot dusver onbekende populatie afweercellen, namelijk jonge geheugencellen die zich gedragen als stamcellen.…

Martijn Verkuilen is de winnaar van de Unilever Research Prize 2022. Door DNA over te zetten van een plant naar gist, zette hij de eerste stap voor een nieuwe diabetes-medicijn. Hij haalde zijn prijs 24 november op in Wageningen.

Hoe beslist een embryonale stamcel of het een hart- of een niercel wordt? Dat is de vraag die rekenkundig biologe Maria Mircea bestudeerde voor haar promotieonderzoek. Ze keek naar de binnenkant van individuele cellen om te analyseren hoe ze veranderen. Dit is wat ze ontdekte.

Xi Jinping gebruikt technologie om gewenst gedrag te stimuleren en ongewenst gedrag te straffen. Universitair docent Rogier Creemers vertelt in de podcast 'Het China van Xi' meer over de invloed van technologie op het Chinese beleid.

Dankzij de Rubiconbeurs van NWO kunnen vier jonge, veelbelovende wetenschappers twee jaar onderzoek doen aan een buitenlandse universiteit. De Leidse laureaten zijn Renske Janssen, Girija Joshi, Anne van der Meij en Yana van der Weegen.

Drie Leidse wetenschappers ontvangen een prestigieuze Vici-beurs. Dat maakte de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) dinsdag bekend. Het gaat om twee onderzoekers aan de Universiteit Leiden en één onderzoeker die verbonden is aan het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC)…

Onderzoek

Een team van 13 studenten doet mee aan iGEM 2023, een internationale biologiewedstrijd die studenten uitdaagt oplossingen te bedenken voor wereldproblemen. Het team van de Universiteit Leiden heeft de hele zomer gewerkt aan een oplossing voor microplastics in de landbouw, vertellen studenten Sophie…

In aflevering 53 van de Leidse Studium Generale podcast Radio Horzelnest verkennen we de vroegste bewoningsgeschiedenis van ons land met archeologen Gerrit Dusseldorp en Yannick Raczynski-Henk. Samen schreven zij: ‘De eerste mensen in de Lage Landen’.