De Deense wetenschapper Niels Stensen zorgde in de 17e eeuw voor baanbrekende inzichten in de anatomie van het lichaam en de aarde. Het gedachtengoed van deze Leidse alumnus is nog altijd relevant, zo blijkt uit een expositie in de Oude Universiteitsbibliotheek.

Sociaal, Onderzoek

Stel: je vraagt asiel aan in Nederlands vanwege je seksuele geaardheid of genderidentiteit. Dan kan de immigratiedienst je ondervragen over je seksualiteit. Dit proces is vaak vernederend en confronterend, vertelt promovendus Elias Tissandier-Nasom, die onderzoek doet naar asielaanvragen van LHBTIQ+…

Kunnen mensen aanvoelen waar het noorden is, door middel van zogenoemde magnetoreceptie? Die vraag intrigeert masterstudent Björn Keyser (Media Technology) zo erg dat hij een crowdfundingsactie heeft opgezet om dit samen met het California Institute of Technology te onderzoeken.

De Leidse masterstudent Arend Moerman heeft een tien gekregen voor zijn afstudeeronderzoek naar de simulatie van de chaotische interacties van drie zwarte gaten. Uit de simulaties blijkt dat lichtere zwarte gaten elkaar meestal wegslingeren, terwijl zwaardere vooral samensmelten. Het onderzoek, een…

De UB stond op het punt om 400.000 dissertaties te vernietigen. Jos Damen zorgde ervoor dat ze in plaats daarvan naar Pennsylvania worden getransporteerd en worden gedigitaliseerd. In Informatieprofessional schreef hij een artikel over het proces.

'We maken de aarde nu dusdanig warm, dat je je kan afvragen of er ooit nog een ijstijd komt’

Astronomen hebben met de James Webb Space Telescope mogelijk atmosferische gassen ontdekt rond 55 Cancri e, een hete rotsachtige exoplaneet die 41 lichtjaar van de aarde is verwijderd. Dit is het beste bewijs tot nu toe voor het bestaan van een atmosfeer van een rotsachtige planeet buiten ons zonnestelsel.…

Veel protoplanetaire schijven, waarin zich nieuwe planeten vormen, zijn een stuk kleiner dan gedacht. Met behulp van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) hebben wetenschappers van de Sterrewacht Leiden 73 protoplanetaire schijven in de Lupus-regio bekeken.

Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van Ardjan Sturm van de Sterrewacht heeft voor het eerst een tweedimensionale inventaris gemaakt van ijs in een planeetvormende schijf van stof en gas rond een jonge ster. Ze deden dat met de James Webb-ruimtetelescoop. De onderzoekers, onder…

Is er in een planeetvormende schijf al water aanwezig voordat rotsachtige planeten ontstaan? Daar heeft de James Webb Space Telescope misschien bewijs voor gevonden. De ruimtetelescoop heeft voor het eerst water waargenomen in de binnenste schijf rond een jonge ster waar op grotere afstand al reuzenplaneten…

‘De Oscars van de natuurwetenschappen’, zo worden ze ook wel genoemd: de Breakthrough Prizes. De Breakthrough Foundation reikt deze prijzen jaarlijks in Amerika uit. Onderdeel daarvan zijn de New Horizons-prijzen voor beginnende onderzoekers. Sebastiaan Haffert (Sterrewacht) viel dit jaar in de prij…

De vele duizenden kleine hemellichamen voorbij de baan van Neptunus zijn daar mogelijk terechtgekomen door dat een ster miljarden jaren geleden langs het zonnestelsel scheerde. Dat laat de Leidse simulatie-expert Simon Portegies Zwart zien samen met zijn Duitse en Nederlandse collega’s. ‘We beantwoorden…

De Leidse burgemeester Peter Heijkoop bezocht maandag de faculteiten Sociale Wetenschappen (FSW) en Wiskunde en Natuurwetenschappen (FWN).

We hebben behoefte aan meer plekken om elkaar op onze campus te ontmoeten. Zo bleek uit de tweede brainstormsessie over het strategisch plan. Dinsdag stonden het onderwijs en de campus centraal tijdens de bijeenkomst in Corpus. Hoogleraar en opleidingsdirecteur Miranda van Eck en studentassessor Ava…

Deze maand is er een artikel verschenen in de Correspondent, geschreven door een van onze archeologen, Dr. Maikel Kuijpers.

Het is een vreemd gegeven: er leeft nu maar één mensensoort op aarde, terwijl dat in meer dan 95% van onze geschiedenis niet het geval was. Archeoloog dr. Gerrit Dusseldorp verklaart deze kwestie in de Quest van Augustus 2021.

De geschiedenis van de mens is niet los te zien van de geschiedenis van materialen: neem er één weg en de samenleving zou er totaal anders uit hebben gezien. Maar nu vernietigt ons materiaalgebruik het maatschappelijke fundament dat deze materialen − glas, beton, plastic, kunstmest en staal − mogelijk…

Op de Faculteit der Sociale Wetenschappen helpen we je graag verder. We bieden op veel verschillende manieren vrijblijvend hulp en advies. Hier vind je een overzicht van waar en bij wie je terecht kunt met je vragen.

Op woensdag 5 november vertrekt Jasper op decanenreis. Door de bezuinigingen blijft het gezelschap in de buurt. Dat dat de reis niet minder leuk maakt, lees je in deze column.

Het Internationaal Gerechtshof heeft in een baanbrekende uitspraak geoordeeld dat landen verplicht zijn om het klimaat te beschermen. Klimaat- en mensenrechtenexpert Jolein Holtz vindt het Hof te vaag over de gevolgen voor toekomstige generaties. ‘Dit is een gemiste kans.’

De hele wereld haalt grondstoffen uit Latijns-Amerika, maar dat gaat ten koste van de natuur. Håvar Solheim onderzoekt de rol van de georganiseerde misdaad in deze milieucriminaliteit en Soledad Valdivia onderzoekt duurzame stedelijke initiatieven in Latijns-Amerika. Hoe zien de universitair docenten…

Een team onder leiding van de Universiteit Leiden en het National Radio Astronomy Observatory heeft voor het eerst halfzwaar waterijs gedetecteerd rond een jonge zonachtige ster. In dit ijs is een deel van de gewone waterstofatomen vervangen door deuterium, een zwaardere variant van waterstof.

Als hoogleraar Literatuur, Cultuur en Recht verkent Frans Willem Korsten het spanningsveld tussen literatuur en recht. Het zijn twee disciplines die de meeste mensen niet gelijk met elkaar verbinden, maar Korsten ziet veel raakvlakken. ‘Een fictief verhaal kan grote invloed hebben op het recht.’

Als je aan migratie denkt, denk je waarschijnlijk niet meteen aan datingapps. Toch zijn dergelijke apps belangrijk voor veel migranten, zoals degenen die zich identificeren als lesbisch, homo, bi, trans, queer of questioning (LHBT+). Onderzoeker Andrew D.J. Shield bestudeerde de rol die datingapps spelen…

Zes vrouwelijke onderzoekers van de Sterrewacht Leiden hebben voor het eerst dimethylether gedetecteerd in een planeetvormende schijf. Met negen atomen is dit het grootste molecuul dat tot nu toe in een schijf is geïdentificeerd. Dimethylether is ook een voorloper van grotere organische moleculen die…

Is het mogelijk om subtiele trillingen te meten die worden veroorzaakt door donkere materie die door de aarde beweegt? Een team van Nederlandse en Amerikaanse natuurkundigen heeft een nieuwe manier gevonden om mogelijk voor het eerst donkere materie te meten. Ze lieten een microscopisch kleine magneet…

Een team van Europese astronomen heeft een weersysteem op basis van silicaat gevonden op een wollige gasplaneet rond de ster WASP-107. Het is voor het eerst dat astronomen zandwolken en -regen vinden. Ze concluderen bovendien dat de temperatuur dieper in de atmosfeer snel stijgt. 'De aanwezigheid van…

De ontdekking van een planeet die veel te groot is voor zijn zon tart de modellen over de vorming van zonnestelsels en planeten. In een artikel in Science rapporteren onderzoekers, onder wie Yamila Miguel van de Sterrewacht, de ontdekking van een planeet die meer dan dertien keer zo zwaar is als de…

Universiteit Leiden biedt studenten van alle faculteiten de mogelijkheid kennis te maken met duurzaamheidsthema’s. Maatschappelijke vraagstukken, waaronder duurzame ontwikkeling, komen aan de orde in het onderwijs en onderzoek. Op deze Dag van de Duurzaamheid lichten we een aantal vakken uit.

Minuscule elementaire deeltjes die vanuit de ruimte op aarde botsen, kunnen ons een inkijk geven in de verre objecten waar ze vandaan komen. Maar dan moet je ze wel eerst weten te vangen. Met een Vidi-subsidie van NWO gaat onderzoeker Sjoert van Velzen ‘op jacht’ naar neutrino's die afkomstig zijn van…

Een Europees team van astronomen heeft het grootste stellaire zwarte gat van de Melkweg ontdekt. Het is ruim dertig keer zo zwaar als de onze zon en bevindt zich in het sterrenbeeld Arend op zo'n tweeduizend lichtjaar van de aarde. De sterrenkundigen ontdekten het zwarte gat bij toeval toen ze de vierde…

2023 was het jaar van de aardbeving in Turkije en Syrië, de opstand van de Wagnergroep en alle weerrecords, met vele bosbranden en overstromingen tot gevolg. Onze best gelezen verhalen gingen over de klimaatcrisis en de verkiezingen: een overzicht.

Vanwege haar onderzoek naar migratiebeleid onder verschillende politieke regimes krijgt Katharina Natter de Gratama Wetenschapsprijs voor jonge, talentvolle wetenschappers.

De Leidse promovenda Jo-Anne Verschoor ontdekte dat bijna twintig procent van de bacteriële stammen die ze onderzocht, plastic kon afbreken. Al hadden ze daar wel wat aanmoediging voor nodig. ‘Want bacteriën zijn net als mensen’, zegt Verschoor. Haar onderzoek verscheen in het tijdschrift Communications…

Een internationaal team van onderzoekers, onder leiding van Leidse sterrenkundigen, heeft voor het eerst scherpe radiokaarten gemaakt van het heelal op lage frequenties. Dankzij een nieuwe kalibratietechniek omzeilden ze de verstoringen van de aardse ionosfeer. Met de nieuwe methode bestudeerden ze…

Binnenkort gaan studenten van het LDE Bachelor Honours Programme Sustainability aan de slag met concrete duurzaamheidsuitdagingen. Maar eerst leerden ze een nieuwe manier van denken in de Fundamentals of Sustainability. “Je kunt je echt richten op wat nuttig is in de praktijk."

Micro- en nanoplastics zorgen voor stress bij gewassen zoals sla en wortels. Dat ontdekte promovendus Laura Julia Zantis. Door die stress kunnen planten minder goed groeien en daalt hun voedingswaarde. Dit effect treedt zelfs op bij biologisch afbreekbare plastics.

Een kleine geschiedenis van het leven op aarde, verteld aan de hand van eilanden. Wat kunnen wij leren van deze werelden in miniatuur? Het boek 'De wereld in het klein' van biogeograaf Sietze Norder gaat hierover en is belicht bij diverse media.

De ruimte wordt steeds voller door de lancering van satellieten en toeristen. Maar sinds 1979 zijn er geen bindende internationale afspraken gemaakt. Dat is problematisch, waarschuwt ruimtejurist Tanja Masson-Zwaan. ‘Iedereen komt voor zijn eigen belang op.’

Het nieuwe boek 'De wereld in het klein' van Sietze Norder, biogeograaf en onderzoeker, heeft een aantal positieve recensies gekregen in verschillende media. Het boek vertelt aan de hand van eilanden de geschiedenis van het leven op aarde.

130 jaar geleden werd J.R.R. Tolkien geboren, bij het grote publiek vooral bekend als schrijver van "The Lord of the Rings" . Thijs Porck, universitair docent middeleeuws Engels, vertelt bij NPO Radio 1 meer over Tolkien en de rol van het Oud-Engels in zijn boeken.

De Universiteit Leiden biedt astrofysicus Sara Seager een eredoctoraat aan voor haar werk op het gebied van exoplaneten.

Tegenwoordig loopt er nog maar één menssoort rond op aarde: de homo sapiens. Ongeveer 40.000 jaar geleden stief de neanderthaler uit, nauw aan ons verwant. Deze soort staat vooral bekend als dom, barbaars en onderontwikkeld: dat hij is uitgestorven komt dan ook vast doordat hij dommer was dan wij. Of…

De NAVO overweegt een verhoging van de defensienorm. Rob de Wijk bespreekt dit op BNR en benadrukt de noodzaak van dergelijke maatregelen.

Telescopen produceren waanzinnige beelden zoals die van de Paardenkopnevel en zwarte gaten. Maar hoe echt zijn deze beelden? Astronoom Frans Snik van de Sterrewacht legt in een artikel van NEMO kennislink uit hoe het zit.

De eerste boete voor ruimteafval is uitgedeeld. Een Amerikaans bedrijf dat haar ruimtepuin niet had opgeruimd heeft een boete van $150.000 ontvangen. Waarom werd deze boete uitgedeeld?

Universiteit Leiden wil niet meer samenwerken met partners uit de fossiele industrie die zich niet aantoonbaar inzetten voor het behalen van de doelen uit het Klimaatakkoord van Parijs. Er wordt alleen een uitzondering gemaakt als een samenwerking aantoonbaar bijdraagt aan de energietransitie. Dit voorstel…