Gerrit Dijkstra in het Financieele Dagblad over de ramkoers van Polen
Vorige week stelde het constitutionele hof van Polen dat in een aantal gevallen de Poolse grondwet prevaleert boven het Europees recht. Gerrit Dijkstra, universitair docent aan de FGGA, schreef over de beroering die daardoor veroorzaakt werd in het Financieele Dagblad.
De uitspraak van het hof in Warschau gaat regelrecht in tegen de jurisprudentie van het Europees Hof van Justitie, dat zegt dat het Europees recht prevaleert boven het recht van de lidstaten. Volgens Dijkstra wordt deze jurisprudentie terecht gezien als een belangrijk uitgangspunt voor het goed kunnen functioneren van de Unie. Na de uitspraak van het hof in Warschau suggereerden veel mediacommentaren dan ook dat dit kan leiden tot een ‘polexit’, met grotere gevolgen voor de Europese Unie dan de brexit. Er zijn al lange tijd zorgen over de Poolse rechtsstaat en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht. Dijkstra: ‘De zorgen over de recente uitspraak va het Pools constitutioneel hof zijn dan ook volkomen terecht.’
Pragmatische koers van het Duitse hof
Toch staat het constitutioneel hof in Polen niet alleen. Ook het constitutioneel hof in Duitsland is al vele decennia van mening dat de Duitse grondwet prevaleert boven het Europees recht. Wel zijn er verschillen tussen de Poolse en de Duitse situatie. Zo werd de Duitse grondwet opgesteld in 1949 en dat is voordat de Europese verdragen in werking traden. Polen is pas in 2004 lid geworden van de EU en toen was al duidelijk dat de suprematie van het Europees recht boven het nationaal recht een belangrijke toetredingsvoorwaarde was. Ook heeft het Duits hof in tegenstelling tot het Poolse hof steeds een pragmatische koers gevaren en steeds akkoord gegaan met Europese regelgeving en maatregelen. Daarnaast noemt Dijkstra nog een verschil: zonder Polen kan een EU bestaan, maar zonder Duitsland is dat ondenkbaar. Polen is erg afhankelijk van de Europese subsidies en een polexit zou dan ook rampzalig zijn voor het land. Dijkstra: ‘Het Pools constitutioneel hof zou daarom beter een voorbeeld kunnen nemen aan de pragmatische koers van het hof in Duitsland. Een ramkoers zoals nu ingezet, is niet alleen rampzalig voor de Unie, maar zeker ook voor Polen.’
Lees het hele artikel hier
Mr.dr. G.S.A. (Gerrit) Dijkstra is opgeleid als jurist en bestuurskundige. Binnen de (BA en MA) opleidingen bestuurskunde doceert hij juridische en bestuurskundige vakken en begeleidt hij studenten bij scripties. Zijn onderzoek heeft onder andere betrekking op het raakvlak tussen recht en bestuurskunde. Of anders gesteld de juridische invalshoek binnen de bestuurskunde en het functioneren van het (nationale en internationale) openbaar bestuur. Zijn onderzoeksbelangstelling is zeer breed. Onder andere houdt hij zich bezig met vraagstukken van de organisatie van het binnenlands bestuur, structuur en functioneren van het ambtelijk apparaat en politiek-ambtelijke verhoudingen.