Veni-subsidie voor tien Leidse wetenschappers
Tien Leidse wetenschappers ontvangen een Veni-subsidie van wetenschapsfinancier NWO. Met de subsidie, van maximaal 280.000 euro, kunnen de onderzoekers drie jaar lang hun eigen onderzoeksideeën verder ontwikkelen.
De Veni-laureaten gaan onder andere onderzoek doen naar ijs in de ruimte, ruis in de hersenen en waarom maar een klein deel van de mensen die een erfelijke aanleg voor dementie heeft, ook echt klachten krijgt. De Veni wordt jaarlijks door NWO toegekend. Vanwege een hack en corona moest NWO schuiven met de planning van de Veni-rondes. Andere Veni-toekenningen worden daarom later bekendgemaakt.
Lees hieronder meer over de onderzoeksprojecten die nu al zeker zijn van een Veni-subsidie.
Hoe horen we de wereld om ons heen? Een vergelijking tussen mensen, apen en vogels
Michelle Spierings, Instituut Biologie Leiden (IBL)
Wat we horen wordt sterk beïnvloed door bepaalde aannames die onbewust gemaakt worden door ons brein. Je hoort bijvoorbeeld vanzelf een ritme in een reeks van neutrale tonen. Hoe zijn dit soort auditieve aanpassingen ontstaan? Hiervoor onderzoek ik of dieren vergelijkbare aanpassingen hebben en hoe deze functioneren. Door te weten of dit soort eigenschappen gedeeld zijn tussen diersoorten, kunnen we begrijpen hoe de evolutie gegaan kan zijn.
Lees meer over het onderzoek van Michelle Spiering.
Onderzoek gericht op de virale zoetekauw
Zach Armstrong, Leids Instituut voor Chemisch Onderzoek (LIC)
Onze cellen hebben een dikke suikerlaag, die door virussen gebruikt wordt om onze cellen binnen te dringen en te verlaten. Om dit te kunnen doen brengen de virussen structurele veranderingen in de suikerstructuren aan. Dit onderzoek richt zich op het ontwerpen en testen van antivirale moleculen die ervoor zorgen dat virussen onze suikerstructuren niet meer kunnen veranderen.
Meetkunde van de moduliruimte van getwiste K3-oppervlakken
Emma Brakkee, Mathematisch Instituut (MI)
Getwiste K3-oppervlakken zijn tweedimensionale objecten die heel belangrijk zijn in de meetkunde. Hun moduliruimte beschrijft hoeveel getwiste K3-oppervlakken er zijn en hoe ze zich tot elkaar verhouden. De onderzoeker gaat de eigenschappen van deze moduliruimte gebruiken om vragen te beantwoorden over getwiste K3-oppervlakken.
Zwavelijs in de ruimte
Ko-Ju Chuang, Sterrewacht Leiden
Om beter te begrijpen hoe de chemische bouwstenen van het leven kunnen ontstaan op ijzige stofdeeltjes in de ruimte, gaat de onderzoeker inter- en circumstellair ijs nabootsen in een astrofysisch laboratorium. Het onderzoek richt zich daarbij vooral op complex organische en zwavelhoudende moleculen waarmee lage temperatuur chemie in de ruimte kan worden gekoppeld aan de vorming van macromoleculen op aarde.
Moduleren van chemokine receptoren
Natalia Ortiz Zacarías, Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR)
Chemokine receptoren zijn relevante ‘target eiwitten’ bij kanker en andere ziekten. Een nieuwe strategie om deze receptoren te remmen, is ze te verwijderen in plaats van ze te blokkeren. Dit onderzoek werpt licht op het cellulaire lot van deze receptoren en moet uiteindelijk leiden tot een nieuwe therapeutische strategie.
Onschuldige omstanders of hoofdrolspelers?
Vera Kemp, Geneeskunde/LUMC
Oncolytische virustherapie is een recente veelbelovende anti-kanker aanpak, waarbij virussen specifiek kankercellen vernietigen en normale cellen onaangetast laten. Echter bevat een tumor niet alleen kankercellen, maar daarnaast tot 90% bindweefsel, voornamelijk gevormd door kanker-geassocieerde fibroblasten. Dit project bestudeert hoe deze fibroblasten de effectiviteit van oncolytische virustherapie beïnvloeden.
Ruis in het brein?
Anne Urai, Sociale Wetenschappen
De activiteit van het brein verandert naarmate mensen ouder worden, wat kan leiden tot cognitieve achteruitgang. Door hersendata van muizen en mensen te meten en vergelijken, wil de onderzoeker begrijpen hoe tijdens het ouder worden de ruizigheid van ons brein verandert en keuzegedrag beïnvloedt.
Lees meer over het onderzoek van Anne Urai.
Wel of geen dementie?
Julie Rutten, Geneeskunde/LUMC
Ongeveer 25 miljoen personen wereldwijd hebben een erfelijke aanleg voor beroertes en dementie. Slecht een klein deel van deze mensen krijgt daadwerkelijk klachten. In dit onderzoek wordt bekeken waarom sommige mensen al op jonge leeftijd dement worden, terwijl anderen met dezelfde erfelijke aanleg tot op hoge leeftijd gezond blijven.
Gevechtsregels
Fiamma Salerno, Geneeskunde/LUMC
Het immuunsysteem beschermt ons tegen infecties en kanker. Middels vaccins kunnen we onze immuniteit trainen en verbeteren. Het doel van Salerno is om de moleculaire processen te identificeren in CD4 T-cellen die beslissend zijn voor de vorming van celdodende CD8 T-cellen en antilichaam-producerende B cellen en daarmee vaccinatiestrategieën te verbeteren.
Slimme microscopen om de kwantumwereld te zien
Kaveh Lahabi, Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde
Wat als we ook tegelijkertijd elektriciteit, magnetisme en temperatuur konden bekijken? De onderzoeker zal een nieuwe microscoop ontwikkelen om dit op atomaire schaal mogelijk te maken en de verborgen kwantumfenomenen bloot te leggen, die onze wereld vormen.
Veni - NWO Talentprogramma
Veni maakt, samen met Vidi en Vici, onderdeel uit van het NWO-Talentprogramma (voorheen: de Vernieuwingsimpuls). Veni is gericht op excellente onderzoekers die onlangs gepromoveerd zijn. Binnen het Talentprogramma zijn onderzoekers vrij om hun eigen onderwerp voor financiering in te dienen. Op deze manier stimuleert NWO nieuwsgierigheidsgedreven en vernieuwend onderzoek. NWO selecteert onderzoekers op basis van de kwaliteit van de onderzoeker, het innovatieve karakter van het onderzoek, de verwachte wetenschappelijke impact van het onderzoeksvoorstel en mogelijkheden voor kennisbenutting. In totaal kregen 89 wetenschappers een Veni-subsidie toegekend.