De dag van Jasper
Jasper Knoester is de decaan van de Faculteit Wiskunde & Natuurwetenschappen. Hoe gaat het met hem, wat doet hij precies en hoe ziet zijn dag eruit? In elke nieuwsbrief geeft Jasper een inkijkje in zijn leven.
Dinsdag 9 januari
‘De wekker heb ik niet nodig om wakker te worden om half zes. De jetlag doet zijn werk uitstekend. Ik ben sinds gisterochtend in Santiago de Chili, waar ik deze week deel uitmaak van de delegatie die minister Dijkgraaf vergezelt op een kennismissie naar de faciliteiten van de ESO (European Southern Observatory). Het wordt een prachtige week waar ik naar heb uit gekeken. Vandaag gaan we op weg naar de oudste ESO-site met telescopen, La Silla, gelegen noordelijk van Santiago.
Ik heb lang geleden al eens een deel van de ESO-faciliteiten mogen bezoeken, maar deze week zal ik meer zien. Het is een voorrecht om te bekijken hoe daar fantastische wetenschap wordt gedaan, waarbij Nederland via NOVA een enorme impact heeft. Minstens zo belangrijk is het samen reizen met collega's van andere universiteiten, het ministerie, NWO en TNO. Er zijn veel momenten voor informeel en ontspannen overleg, op de hoogte komen van nieuwe ontwikkelingen, mogelijkheden aftasten, enzovoort. Kortom, een ideale week voor het netwerk.
Na het ontbijt vertrekken we om 7 uur naar de luchthaven, vanwaar we om half 10 naar La Serena vliegen. Ik heb vanuit het vliegtuig prachtig uitzicht over de Andes en eigenlijk duurt de vlucht me te kort. Na aankomst gaan we per bus naar La Silla. De rit duurt twee en een half uur. Aanvankelijk met uitzicht over de Pacific, maar eenmaal van de snelweg af, met prachtige panorama’s van het kleurrijke woestijnachtige berglandschap. Ik zit naast een van de leden van de Raad van Bestuur van NWO, wat een goede kans biedt om over actuele onderwerpen te spreken die met name bètafaculteiten raken. De eerste concrete afspraak van deze week is een feit voor we bij La Silla aankomen.
La Silla ligt op 2400 meter, nog niet erg hoog, zeker niet als je twee weken geleden hebt geskied. In de loop van de week zullen de sites steeds hoger worden, tot we vrijdag bij ALMA op 5000 meter het hoogtepunt bereiken. La Silla is waar ESO ooit begon, met belangrijke impulsen vanuit Nederland. ESO kent inmiddels 16 lidstaten, die voortreffelijk samenwerken en daardoor aan de wereldtop staan met wetenschappelijke ontdekkingen in de astronomie en astrofysica.
Na de lunch krijgen we een aantal presentaties, waarna we in groepen drie telescopen bezichtigen van de meer dan tien telescopen die hier staan. Ik geniet van wat van we zien en horen en maak tientallen foto's. Het diner is voortreffelijk en de gesprekken aan tafel, dit keer vooral met een van de directeuren van het ministerie van OCW, zijn interessant en nuttig. Ik maak een vervolgafspraak om twee onderwerpen later te bespreken.
Na het diner is er een feestelijke opening door de minister voor een nieuwe telescoop: BlackGEM. Een faciliteit met grote Nederlandse inbreng dat optische tegenhangers gaat detecteren van de zwaartekrachtgolven die vrijkomen bij botsingen van zware objecten, zoals neutronensterren of zwarte gaten. De opening met een paar pakkende presentaties gebeurt geheel in de openlucht, naast de telescoop, prachtig belicht door de ondergaande zon. Na afloop nemen we eindeloos foto's van het betoverende uitzicht in het laatste licht van de dag. In het donker lopen we terug naar de "dormitories". Daar is een kleine sterrenkijker opgesteld om naar planeten en sterrenstelsel te kijken. Maar ook met het blote oog is het genieten van de zuidelijke sterrenhemel die onvoorstelbaar mooi oplicht op deze hoogte midden in de woestijn.
Na een bezoek met de minister aan de controlekamer is tegen middernacht de energie op. Morgen door naar de volgende site, Paranal, waar de VLT (Very Large Telescope) staat. Voor de zekerheid zet ik de wekker, maar ik verwacht hem niet nodig te hebben. De jetlag en de plezierige opwinding van opnieuw een bijzondere dag zullen vast hun werk wel weer doen.’