2,066 zoekresultaten voor “vroege mens” in de Publieke website
-
Archeoloog Wil Roebroeks in De Kijk over nieuwe ontdekking denisovamens
Een oeroude kaak bewijst dat de denisovamens, een aan de neanderthaler verwante menssoort, 160.000 jaar geleden in de Himalaya leefde. De Kijk vroeg Roebroeks om een reactie over deze spectaculaire nieuwe vondst.
-
Archeoloog Andrew Sorensen in de Telegraaf over de rehabilitatie van Neanderthalers
De Neanderthaler heeft lange tijd een slechte pers gehad, neergezet als minder intelligent en dommige bruut. Pas in de laatste tientallen jaren blijkt steeds meer uit onderzoek dat de Neanderthaler veel intelligenter was dan lang werd aangenomen. Andrew Sorensen wordt erover geïnterviewd: 'Ze wisten…
-
Neanderthalers waren meer bezig met koken dan we dachten
Neanderthalers kookten en bewerkten hun eten al veel uitgebreider dan gedacht. Britse wetenschappers hebben dit ontdekt toen ze 12 tot 70 duizend jaar oude kookresten analyseerden die zijn gevonden in Griekenland en Irak. Archeoloog Femke Reidsma is promovendus bij de menselijke evolutie-groep aan de…
-
Archeoloog Gerrit Dusseldorp vertelt over wereld 10.000 jaar geleden in Quest Historie
10.000 jaar geleden was er net een nieuw tijdperk begonnen. Het werd elk jaar warmer, op meerdere plekken smolten enorme ijskappen. Hoe beïnvloedde dit het landschap? En wat had dit voor impact op het dagelijks leven van onze voorouders? Zo begint het artikel in de Quest Historie waarin Gerrit Dusseldorp…
-
Vuurgebruik van onze voorouders beter te verklaren dankzij nieuwe techniek
Het gebruik van vuur kan veel vertellen over de evolutie van de mens. Archeoloog Femke Reidsma ontwikkelde een techniek waarmee nauwkeuriger kan worden achterhaald hoe onze voorouders vuur gebruikten. Bestaande archeologische studies moeten hierdoor worden herzien. De studie van Reidsma is 2 november…
-
De Partij. Over het politieke leven in de vroege SDAP
De Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP) was een politiek experiment. Bij haar oprichting in 1894 hadden de meeste leden geen stemrecht, de leiders geen politieke ervaring en stond de organisatievorm nog in de kinderschoenen. Wie lid werd, zette bovendien zijn geld, goede naam en baan op het…
- Aflevering 8: De stamboom van de mens
- Educatie in de Mens- en Maatschappijwetenschappen
- De mens en zijn natuur: Sophocles’ Philoctetes
-
Prehistorische jagers uit de Noordzee gebruiken mensenbot als wapens
De laatste jaren zijn er veel spectaculaire archeologische vondsten aangespoeld op de Nederlandse stranden. Zo ook bijna duizend spitsen van been en gewei uit het Mesolithicum (11,000-8000 v. Chr.). Tot nu toe was het niet bekend welke dieren de mesolithische jager-verzamelaars gebruikten om spitsen…
-
Oratie: De mens in het heelal
Nieuwe krachtige telescopen, zoals de European Extremely Large Telescope, zullen de atmosferen van aardachtige planeten gaan ontrafelen met behulp van nieuwe waarneemmethoden zoals onder ontwikkeling in Leiden. Zuurstof kan dan mogelijk als eerste bewijs dienen voor buitenaards leven.
-
De mens en zijn natuur - Sophocles' Philoctetes
Lezing, Studium Generale
-
Archeoloog Gerrit Dusseldorp op NPO Radio 1 over oudste gevonden tekening
In een grot in Zuid-Afrika werd recentelijk de oudste tekening ooit gevonden, 70.000 jaar oud. Archeoloog Gerrit Dusseldorp werd hierover geïnterviewd in het NPO Radio 1 programma Nieuws & Co.
-
Archeologen werpen nieuw blik op uitsterven Neanderthaler
Vorige week verscheen er een artikel in PLoS ONE waarin archeologen en genetici pleitten voor een nieuwe blik op het uitsterven van de Neanderthaler.
-
Homo naledi: een archeologische whodunnit
Archeologisch onderzoek heeft soms wel wat weg van een murder mystery. Vrijwel de gehele prehistorie, op de laatste 40.000 jaar na, leefden er meerdere mensensoorten tegelijk. Ze leefden ook vaak in hetzelfde gebied. En de stenen werktuigen die we opgraven, zien er meestal vrij eender uit. Hoe weten…
-
Bewijs dat Neanderthalers op gigantische olifanten jaagden wereldwijd in het nieuws
Neanderthalers wisten volwassen bosolifanten, de grootste landzoogdieren van de laatste paar miljoen jaar, te verschalken. De Leidse hoogleraar Wil Roebroeks publiceert hierover samen met onder anderen zijn Duitse collega Sabine Gaudzinski-Windheuser in het tijdschrift Science Advances. De doorbraak…
-
Archeologen in podcast over eerste mensen in de Lage Landen
In aflevering 53 van de Leidse Studium Generale podcast Radio Horzelnest verkennen we de vroegste bewoningsgeschiedenis van ons land met archeologen Gerrit Dusseldorp en Yannick Raczynski-Henk. Samen schreven zij: ‘De eerste mensen in de Lage Landen’.
- Eerste toedieningen geneesmiddel aan de mens optimaal benutten
-
Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in de Mens- en Maatschappijwetenschappen (MA)
Leraar maatschappijleer worden? Haal je eerstegraads onderwijsbevoegdheid via de lerarenopleiding van de Universiteit Leiden en word docent in het voortgezet onderwijs.
-
Homo Sapiens vrijuit: Neanderthaler mogelijk zelf verantwoordelijk voor uitsterven
Het plotselinge uitsterven van de Neanderthaler, zo’n 40.000 jaar geleden, is voor veel wetenschappers nog steeds een raadsel. Nieuw onderzoek van wetenschappers van de Technische Universiteit Eindhoven, Universiteit Leiden en Wageningen University suggereert dat we de teloorgang van de Neanderthalers…
-
Mens in de machine (najaar 2022)
Eerlijke en creatieve AI
-
Ze kwamen en gingen: over de eerste oermensen van de Lage Landen
In de loop van honderdduizenden jaren was het in onze contreien een komen en gaan van diverse soorten mensachtigen, afhankelijk van de temperatuur: ijstijden en warmere tijden wisselden elkaar af. In ‘De eerste mensen in de Lage Landen’ beschrijven de Leidse archeologen Yannick Raczynski-Henk en Gerrit…
-
ImBod | Belichaamd imamaat: de ontwikkeling van de vroege sjiitische gemeenschap 700-900 n.C.
Het twaalver-sjiisme speelde een centrale rol in de these en antithese waaruit de islam ontstond, en is vandaag de dag nog steeds zeer invloedrijk. Het doel van project ImBod is om de eerste complete sociale geschiedenis van het imamaat te schrijven.
-
Archeoloog Gerrit Dusseldorp op Editie NL over verband heftige coronaklachten en Neanderthaler-DNA
Mensen met een stukje oeroud neanderthaler-DNA kunnen zieker worden van het coronavirus dan anderen. Dat blijkt uit nieuw onderzoek, gepubliceerd in Nature. Gerrit Dusseldorp, expert op het gebied van de vroege mens, reflecteert op deze ontdekking.
-
Robots die zich inleven in de mens
Om intelligentere en liefst ook sociale robots en computersystemen te bouwen, moet er eerst meer kennis komen over de manier waarop mensen informatie interpreteren. Max van Duijn en Tessa Verhoef doen onderzoek op het snijvlak tussen sociale wetenschap en AI.
-
Stephan Raaijmakers: 'Mens en systeem moeten elkaar beter begrijpen'
Je kunt spraak-assistent Siri vragen naar het weer, maar een écht gesprek zit er nog niet in. Je kunt niet refereren aan iets wat je eerder zei, of vragen waarom het systeem iets zegt. Stephan Raaijmakers, bijzonder hoogleraar vanuit TNO, wil daar iets aan doen.
-
Vroege signalen voor een goede geestelijke gezondheid tijdens de adolescentie: Emotionele intelligentie is belangrijk
In een longitudinale studie onderzochten Adva Eichengreen en collega's hoe aspecten van emotionele intelligentie de ontwikkeling van de geestelijke gezondheid van adolescenten beïnvloeden. Zo identificeerden ze potentiële waarschuwingssignalen en doelen voor interventieprogramma's.
-
Gerrit Dusseldorp
Faculteit Archeologie
g.l.dusseldorp@arch.leidenuniv.nl | +31 71 527 2428
-
Irini Sifogeorgakis
Faculteit Archeologie
e.sifogeorgakis@arch.leidenuniv.nl | +31 71 527 2727
-
Vroege herkenning en interventie van stress en angst in de klas: het SPIL-programma
Hoe kunnen we scholen helpen stress en angst in de klas te herkennen en te voorkomen en samen met scholen leerlingen snel de juiste ondersteuning bieden? Op weg naar een structurele samenwerking tussen Leidse scholen en LUBEC Kenniscentrum Angst en Stress bij jeugd.
-
De lezende mens: de betekenis van het boek voor ons bestaan
Een boek vol verrassende feiten en inzichten over de belangrijkste uitvinding van de mens: lezen.
-
sociaaleconomische belangen door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens
Dit proefschrift gaat over de bescherming van sociaaleconomische belangen onder de klassiek geformuleerde grondrechten die zijn neergelegd in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM; Verdrag).
-
Differentiële effecten van digitale ondersteuning van rekenvaardigheden bij kleuters met milde perinatale problemen
Kinderen die laat-prematuur oftewel iets te vroeg geboren zijn - tussen de 34 en 38 weken- of klein zijn voor de duur van de zwangerschap, worden gezien als relatief kwetsbaar. Door deze milde perinatale problemen hebben zij niet alleen een grotere kans op medische problemen, maar ook op cognitieve…
-
Eduard Fosch Villaronga: 'Robots zijn er vooral voor de gemiddelde mens'
IT-jurist Eduard Fosch Villaronga wil diversiteit en inclusiviteit in AI-onderzoek bevorderen. Belangrijk, want van Twitter tot in looprobots ziet hij hoe kunstmatige intelligentie vooroordelen vertoont op het gebied van ras, gender en seksuele oriëntatie.
-
Vroege bezoekers Sterrewacht zien Venusovergang via internet
Bijna 250 mensen zijn ondanks het vroege tijdstip en de regen naar de oude Leidse Sterrenwacht gekomen om de Venusovergang waar te nemen. Gelukkig was deze via het internet prima te zien. Frans Snik en Ignas Snellen gaven uitleg. Een team van Leidse promovendi gaf rondleidingen langs de telescopen.
-
Vroege Vogels brengt bezoek aan Leiden
Het televisieprogramma Vroege Vogels bracht onlangs een bezoek aan Leiden. In de aflevering staat de stadsnatuur centraal, van stoepplantjes tot slimme meerkoeten die plastic gebruiken als nestmateriaal.
-
Schedelfragment 'oudste mens van Nederland' opgediept uit Noordzee
Een fragment van een menselijke schedel uit de collectie van het Rijkmuseum van Oudheden en een versierd bot van een bizon blijken uiterst zeldzame vondsten uit het einde van de laatste IJstijd. Ze zijn 13.000 jaar oud en zijn daarmee de vroegste moderne mens van Nederland én de oudste kunst. Beide…
-
Grootschalige verspreiding van kennis begon al 400 duizend jaar geleden
Verschillende groepen mensachtigen leerden waarschijnlijk al veel eerder van elkaar dan tot nu toe werd aangenomen en die kennis werd ook veel verder verspreid. Een studie van archeologen van de Universiteit Leiden naar het gebruik van vuur laat zien dat er 400 duizend jaar geleden al sprake geweest…
-
Neanderthalers wisten wat ze deden bij het maken van lijm
Lijm is belangrijk in ons dagelijks leven: het houdt van alles bij elkaar, van schoenen tot mobiele telefoons en zelfs satellieten. Maar lijm is geen moderne uitvinding, de neanderthalers gebruikten het al om handvatten aan hun stenen gereedschap te maken. Leidse onderzoekers ontdekten dat neanderthalers…
-
Supertelescoop ALMA verkent het vroege heelal
Nieuw gemaakte diepe en zeer scherpe beelden van het vroege heelal laten zien dat er een sterk verband bestaat tussen het stervormingstempo in jonge sterrenstelsels en hun totale massa aan sterren. Leidse wetenschappers werkten mee aan het onderzoek.
-
Hyperactieve sterrenstelses waargenomen in het vroege heelal
Een internationaal team van astronomen uit Leiden en de VS heeft voor de eerste keer de snelheid kunnen meten van sterren in een sterrenstelsel op een afstand van 11 miljard lichtjaar. De sterren blijken met ongeveer 1.5 miljoen km/uur bijna tweemaal zo snel door de ruimte te bewegen als de zon in ons…
-
‘De ‘verwarde mens’ is meer een onbegrepen mens’
De Damschreeuwer. Voor Michiel van der Wolf markeert deze gebeurtenis de opkomst van een nieuw fenomeen: die van de verwarde personen. Want sinds die bewuste dodenherdenking in 2010 groeit het aantal meldingen van verwarde personen in Nederland in rap tempo in de statistieken. Maar, vraagt Van der Wolf…
-
Frans Snik in Vroege Vogels over iSPEX
Iedereen met een i-Phone kan meedoen met het in kaart brengen van luchtvervuiling in Nederland met de zogeheten iSPEX, een opzetstukje voor je telefoon. Op twee heldere dagen in mei en juni willen we met 10.000 mensen tegelijkertijd een meting doen om fijnstof in kaart te brengen. Het wordt daarmee…
-
Katharina Riebel bij Vroege Vogels over vrouwelijke zangvogels
Niet alleen mannelijke vogels zingen, ook vrouwtjes fluiten een aardige partij mee. Op zondag 8 april vertelde Katharina Riebel bij Vroege Vogels over haar onderzoek naar vrouwelijke vogelzang.
-
Vijver en Barmentlo in Vroege Vogels over resultaten Levend Lab
Watervlooien en lantaarntjes hebben in de natuur veel meer last van gewasbeschermingsmiddelen dan in het lab. Deze testresultaten uit het Levend Lab presenteerden Henrik Barmentlo en Martina Vijver in radioprogramma Vroege Vogels.
-
'Leidse' eeneiige tweeling op tv bij Vroege Vogels.
Leidse biologiepromovendus Kevin Groen en zijn eeneiige tweelingbroer (én biologiestudent) Marvin Groen zijn vanaf dinsdag 5 september beide te zien in een nieuwe rubriek bij Vroege Vogels TV op NPO 2 (19:20).
-
Vroege Vogels de polder in met Leidse onderzoekers
Radioprogramma Vroege Vogels was erbij toen onderzoekers Maarten Schrama en Krijn Trimbos met veertig studenten de polder ingingen. Van regenworm tot eendenkroos, de studenten brengen alles in kaart. Deze nulmetingen zijn de start van een tienjarig onderzoek in Polderlab Vrouwe Venne bij Oud Ade.
-
Helpt artificiële intelligentie bij vroege opsporing gewrichtsontstekingen op MRI?
Kan artificiële intelligentie (AI) helpen om subtiele veranderingen in de gewrichten op te merken op MRI-beelden van patiënten met reumatoïde artritis? Die vraag gaan Leidse wetenschappers beantwoorden dankzij een subsidie van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).
-
Podcast Middeleeuwse Toestanden: Steenrijke boeren uit de vroege Middeleeuwen
Bij het boerenleven in de vroege Middeleeuwen denk je al snel aan hard werk en relatieve armoede. Toch worden er bij archeologische opgravingen van boerennederzettingen vaak luxe gouden en zilveren objecten gevonden. Hoe zit dat? Professor Frans Theuws vertelt erover in de nieuwste aflevering van de…
-
Met Vroege Vogels in de rijstvelden van Oud Ade
Onderzoekers uit Wageningen en Leiden hebben een rijstveld aangelegd in de polder bij Oud Ade. Met het experiment willen ze nagaan of rijst een duurzaam alternatief is voor de traditionele Nederlandse Landbouw. Vroege Vogels-redacteur Jesper Buursink ging een kijkje nemen op het Polderlab.