Hoe kom je van een immens grote gaswolk ergens in het heelal tot een ster met planeten? Onderzoek van promovendus Sterrenkunde Martijn van Gelder werpt meer licht op de vroegste fases van dit proces. Hij promoveert op 24 november.

'Wat als we één avond alle lichten uitdoen. Dat idee dook af en toe in mijn hoofd op. En op een dag vertelde ik het aan een taxichauffeur, en hij zei: "Oh,je bedoelt: lichten uit, sterren aan!" Dat is natuurlijk niet helemaal waar, want de sterren staan altijd aan, maar zijn uitspraak vatte het idee…

Van het ontstaan van het heelal tot de moleculen in de atmosfeer van een planeet. De eerste vijf foto’s van de James Webb Space Telescoop (JWST) laten de enorme verscheidenheid zien waarbinnen de ruimtetelescoop kan werken. Ewine van Dishoeck, hoogleraar moleculaire astrofysica, wierp dinsdag in Rijksmuseum…

De levensloop van kometen bij de ster Bèta Pictoris is vergelijkbaar met die van kometen in ons zonnestelsel. Dat concludeert een team van sterrenkundigen uit Nederland, Frankrijk en Brazilië. Het lijkt erop dat er, net als in ons eigen zonnestelsel, minder kometen zijn als de ster ouder wordt. De onderzoekers,…

Plastic is werkelijk overal op de wereld aanwezig. Thijs Bosker onderzoekt met zijn studenten hoe schadelijk dat is. Hij vertelt erover aan het AD. 'We hebben op het strand van Scheveningen een espressokopje met zand gevuld. We telden er 25 tot 50 stukjes in. In één kopje! We denken dat een walvis wel…

Workshopreeks

Heeft u in verband met uw werk (buitenlandse) gasten of organiseert u een congres? Met een aantal hotels in Leiden en Den Haag heeft de universiteit prijsafspraken gemaakt. U kunt hiervan gebruikmaken voor zakelijke hotelovernachtingen.

Acht weken liepen uitverkoren rechtenstudenten mee met verschillende afdelingen binnen de Rechtbank Den Haag. Zij zaten zittingen bij als griffier, discussieerden over de rechtspraak in de raadkamer en droegen bij aan de totstandkoming van vonnissen. Tijdens de sluitbijeenkomst op 28 maart presenteerden…

Met meer dan duizend kilometer per seconde razen ze voort: de allersnelste sterren in ons Melkwegstelsel. Promovendus Fraser Evans deed onderzoek naar deze ongrijpbare hypersnelle sterren en ontdekte dat ze ons veel kunnen leren over bijvoorbeeld zwarte gaten en supernova’s.

Vandaag heeft ESA’s Gaia-missie haar schatkamer met nieuwe gegevens over onze eigen Melkweg geopend. Een team van honderden onderzoekers onder leiding van de Leidse sterrenkundige Anthony Brown maakte in anderhalf jaar de gegevens toegankelijk voor alle sterrenkundigen wereldwijd.

Door te kijken naar sterren in dwergsterrenstelsels probeert onderzoeker Bas Zoutendijk nieuw inzicht te krijgen in donkere materie.

De nieuwe, gigantische dataset uit de Europese Gaia-telescoop deed heel wat (sterren)stof opwaaien. Details van 1,6 miljard sterren, zo'n tien miljoen sterrenstelsels en bijna 160.000 asteroïden zijn erin te vinden. Hoofd van het datateam van vijfhonderd mensen is de Leidse sterrenkundige Anthony Brown.…

Haarscherp en het diepste kijkje in ons universum ooit: de eerste beelden van de nieuwe James Webb-ruimtetelescoop zorgden gisteren voor veel verwondering en aandacht. De Leidse hoogleraar moleculaire astrofysica, Ewine van Dishoeck, gaf bij meerdere media uitleg over de eerste beelden, waarop onder…

De verwachtingen van sterrenkundigen worden al meer dan een jaar overtroffen door de prachtige beelden van de James Webb-telescoop. De foto’s zijn fascinerend om te zien, maar waar kijken we nou eigenlijk naar? Universitair docent Melissa McClure legt uit.

Een internationaal team van sterrenkundigen, met daarbij ook astronomen van de Universiteit Leiden, heeft de ontbrekende schakel gevonden in het pad dat water aflegt via stervormingswolken en jonge sterren naar kometen en planeten. Ze deden dat met hulp van het ALMA-observatorium in Chili. De onderzoekers…

Na maanden voorbereiding werd het heel spannend: zou de lucht boven Leiden op tijd opklaren voor de beloofde voorstelling van flonkerende sterren en planeten? Honderden Leidenaren gingen op 25 september op sterrenjacht. Ze werden zich meer dan ooit bewust van de effecten van lichtvervuiling.

Hoe ontstaan sterrenstelsel? Daar gaat astronoom Mariska Kriek de komende jaren onderzoek naar doen. Ze krijgt een NWO Vici-subsidie van 1.5 miljoen euro om sterrenstelsels in het vroege heelal te bestuderen. ‘Dit onderzoek gebruikt nieuwe en ongekende waarnemingen van de James Webb-ruimtetelescoop…

Onder de naam BrainTrain trekken onderzoekers van de Universiteit Leiden langs middelbare scholen om adolescenten weerbaarder te maken tegen desinformatie op nieuwsmedia en hun socials. In een bruisende les ontdekken leerlingen hoe makkelijk hun brein is te foppen. ‘Man, ik kreeg een hartaanval.’

Een internationaal team van astronomen heeft het eerste ‘chemische profiel’ van de atmosfeer van een exoplaneet onthuld. Het team, waaronder de Leidse sterrenkundig Yamila Miguel en provenda Amy Louca, maakten het profiel met de zogeheten Early Release Science-data van de James Webb Space Telescope.…

Onder de oppervlakte van de gelikte K-pop sterren ligt een Dorian Grey-achtig hart van een industrie dat zijn trainers en sterren mishandelt. Het is een systeem met absolute macht, wat niet kan standhouden als een positieve wereldwijde invloed. Zo schrijft Aleydis Nissen, onderzoeker aan de Faculteit…

Wat gebeurt er als alle verlichting in een groot gedeelte van de stad wordt uitgezet? Hoeveel sterren kun je zien zonder al die lichtvervuiling? Dat gaan wetenschappers, kunstenaars en inwoners van Leiden samen onderzoeken tijdens Seeing Stars Leiden, op 25 september. ‘Leiden is de ideale plek voor…

De Leidse hoogleraar moleculaire astrofysica en astrochemie Ewine van Dishoeck heeft vrijdag 7 oktober de Niels Bohr International Gold Medal ontvangen. De medaille, die is ingesteld door de Deense ingenieursvereniging IDA, werd uitgereikt door Koningin Margrethe van Denemarken tijdens een ceremonie…

De ruimte wordt steeds voller door de lancering van satellieten en toeristen. Maar sinds 1979 zijn er geen bindende internationale afspraken gemaakt. Dat is problematisch, waarschuwt ruimtejurist Tanja Masson-Zwaan. ‘Iedereen komt voor zijn eigen belang op.’

In het artikel 'Dankzij Instagram hebben jonge vrouwen over de hele wereld hetzelfde gezicht' in het NRC van 4 november 2021 vertelt cultureel antropoloog Jasmijn Rana (Universiteit Docent bij CAOS) over wat volgens haar problematisch is aan het Instagramgezicht. Het artikel bespreekt het nieuwe mondiale…

Kom naar Leiden, praat bij met oud-studiegenoten, ontmoet andere vakgenoten en krijg een inkijkje in de huidige stand van zaken van onderwijs en onderzoek van je oude opleiding!

In hoeverre lijkt exoplaneet Proxima b op onze aarde? En is er ook leven te vinden? Astronomen hopen daar antwoorden op te vinden met de nieuwe Europese Extremely Large Telescope (ELT). Met een NWO-onderzoeksfinanciering van 18 miljoen euro kan een Nederlands consortium verder bouwen aan de instrumenten…

Het is niet gemakkelijk om als wetenschapper met de samenleving te communiceren over je onderzoek – en dat ook nog in begrijpelijke taal. Met het Outreach Grant Symposium wil de Young Academy Leiden (YAL) een nieuwe generatie ‘outreachers’ ondersteunen en inspireren.

Donkere materie. Onzichtbaar spul wat volgens berekeningen zo’n 85% van de materie in het heelal omvat. Met een ERC Advanced Grant van 2.5 miljoen euro gaat Hoogleraar Observationele Kosmologie Henk Hoekstra nog preciezer in kaart brengen waar deze donkere materie zich bevindt.

In de serie tafelgesprekken ‘Van kluis naar kussen’ krijgt de kijker een blik achter de schermen van de Bijzondere Collecties van de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL). In deze aflevering staat het werk van Charles Baudelaire – Frankrijks bekendste dichter – centraal. Aan de hand van enkele bijzondere…

Onderwijs, Sociaal, Organisatie

Festival, Ruimtereis

Maar liefst vier wetenschappers van de Universiteit Leiden hebben een prestigieuze Vici-beurs gekregen. De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft dat bekendgemaakt. De gehonoreerde aanvragen zijn afkomstig van onderzoekers van de Faculteit der Sociale Wetenschappen, de Sterrewacht…

Vier jonge, veelbelovende Leidse wetenschappers hebben een Rubicon-beurs ontvangen van NWO. Deze beurs stelt hen in staat om bij buitenlandse topuniversiteiten onderzoek uit te voeren, en zo waardevolle wetenschappelijke ervaring op te doen.

Wat als ik word buitengesloten? Helpen apps tegen angst en stress? Hoe blijft mijn brein fit? Het eerste seizoen van de nieuwe podcastserie ‘Breingeheim’ gaat over het thema Samen (veer)Krachtig. Leidse gedragswetenschappers praten met jongeren over hoe je problemen te lijf kunt gaan.

Molecular Science & Technology-student Renske Donkers heeft de tweede editie van de Young Star Award gewonnen. Daarnaast kregen maar liefst drie docenten de titel ‘Teacher of the Year’ toebedeeld tijdens de uitreiking op woensdag 17 februari. Tot slot hadden studenten een verrassing voor alle docenten…

Met zijn slimme meetmethoden was Ignas Snellen de eerste die met zijn team onder andere koolmonoxide ontdekte bij exoplaneten. Voor zijn pionierswerk ontvangt de Leidse astrofysicus de Spinozapremie, de belangrijkste wetenschapsprijs van Nederland. Dankzij de premie van 2,5 miljoen euro kan zijn onderzoeksgroep…

Paus Franciscus heeft astronoom Ewine van Dishoeck benoemd tot lid van de Pauselijke Academie van Wetenschappen. Hiermee schaart ze zich onder een illuster rijtje Nobelprijswinnaars, zoals Ernest Rutherford, Max Planck, Niels Bohr en Erwin Schrödinger. Wat vindt ze daar eigenlijk van? Een interview…

Drie nieuwe initiatieven zorgen letterlijk en figuurlijk voor een diverser beeld van de academische geschiedenis: een historisch onderzoek naar de achtergrond van studenten en wetenschappers, een nieuw boek over het Academiegebouw en twee sculpturen van vrouwelijke wetenschappers: astrofysicus Ewine…

Wetenschap en kunst

Promotie

Ontdek hoe jouw collega’s hun onderwijs inrichten en bekijk de tips die zij geven.

Campus Wijnhaven en het Anna van Buerenplein waren afgelopen zaterdag het decor voor de eerste Haagse 'on campus' proefstudeerdagen sinds de beperkende maatregelen in het hoger onderwijs van maart 2020. Verspreid over de dag bezochten zo’n 200 studenten de campus om dieper te duiken in de 3 FGGA Bachelor…

De Fritz Zwicky-prijs 2022 voor astrofysica & kosmologie is toegekend aan Prof. Ewine F. van Dishoeck voor haar baanbrekende, decennialange werk in de astrochemie en moleculaire spectroscopie, en voor haar leiderschap binnen de astronomische gemeenschap. De toekenning van de prijzen is vandaag bekendgemaakt…

Op 25 september viert Leiden de nacht met het evenement Seeing Stars. Wat maakt de stedelijke nacht zo bijzonder? We vroegen het universitair docent Sara Brandellero, die onderzoek doet naar steden, nacht en migratie.

De Leiden Lawcast: de facultaire podcast door en voor studenten. Iedere aflevering bespreken de hosts een actueel onderwerp met een interessante gast die het onderwerp belicht vanuit hun wetenschappelijke of juridische expertise. Na een mooi startseizoen in 2022 hebben Irem Çakir en Hamza Duprée het…