Van kluis naar kussen: de collecties tekeningen en prenten

Gepubliceerd op 17 mei 2021

In de nieuwe serie tafelgesprekken ‘Van kluis naar kussen’ krijgt de kijker een blik achter de schermen van de Bijzondere Collecties van de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL). In iedere aflevering staat één van de verzamelingen uit de ‘kluis’ centraal, waarvan enkele topstukken worden getoond. Aan de hand van deze werken gaat hoofdconservator Garrelt Verhoeven in gesprek met conservatoren, onderzoekers en studenten over de achtergronden van de verzamelingen en het gebruik ervan in onderwijs, onderzoek en publicaties. En natuurlijk word diverse topstukken uit de collectie getoond: van kluis naar kussen!

Tekeningen en prentkunst

In de eerste aflevering staat de rijke collectie tekeningen en prenten centraal, onder beheer van conservator Jef Schaeps. Hij vertelt over de geschiedenis van het voormalige Prentenkabinet, dat tegenwoordig is ondergebracht bij de universiteitsbibliotheek. Yvonne Bleyerveld, bijzonder hoogleraar Kunst op papier en perkament, laat zien hoe belangrijk deze verzameling is voor het kunsthistorische onderwijs en onderzoek. Masterstudent Kunstgeschiedenis Boris van der Meer vertelt over zijn fascinatie voor de Nederlandse prentkunst en zijn eigen onderzoek naar de herkomst en toeschrijving van een zeventiende-eeuwse landschaptekening. Aan tafel wordt verder ingegaan op de aard en samenstelling van de collecties en de relatie van de tekeningen en prenten met de talloze geïllustreerde boeken in de bibliotheek.

Vanwege de gekozen cookie-instellingen kunnen we deze video hier niet tonen.

Bekijk de video op de oorspronkelijke website of

Tekeningen

De collectie tekeningen van de UBL bestaat uit ongeveer 12.000 bladen van Nederlandse tekenaars en prentmakers van de voege zestiende eeuw tot heden . Vrijwel elke kunstenaar van naam is in de collectie vertegenwoordigd, onder wie grootmeesters als Jan Gossart, Hendrick Goltzius en Rembrandt. De collectie bevat onder meer GossaertsSpinario of Doornuittrekker Rembrandts ontwerptekening voor zijn ets van Adam en Eva. Maar de collectie biedt vooral een breed overzicht van de tekenkunst vanaf het begin van de zestiende eeuw tot op de dag van vandaag. Van Hendrick Goltzius tot Leo Gestel en van Jan van Goyen tot M.C. Escher. Het zwaartepunt in het verzamelbeleid ligt tegenwoordig op het gebied van de hedendaagse Nederlandse tekenkunst. Philip Akkerman, Nour-Eddine Jarram en Natasja Kensmil zijn enkele van de meer recente namen.

Prenten

De collectie bevat ruim 100.000 prenten. De samenstelling is gevarieerd: het oeuvre van Lucas van Leyden, Rembrandt en Piranesi is goed vertegenwoordigd, evenals de topografie van Amsterdam, Leiden, Rotterdam en andere steden. Anders dan bij de tekeningen omvatten de prenten ook grote groepen grafiek uit andere Europese landen. Franse (Poussin), Duitse (Dürer) en Italiaanse (Raimondi) prenten zijn ruim aanwezig. De kern bestaat uit een overzicht van Nederlandse grafiek vanaf 1500 tot nu. De moderne grafiek neem een belangrijke plaats in de collectie in en groeit voortdurend door aankopen en schenkingen. Een zwaartepunt hierin vormt de abstracte grafiek vanaf WO II.