Hoe organiseren we interdisciplinair werken binnen de Universiteit Leiden? Dat was de centrale vraag van een symposium, opgezet door het interdisciplinaire onderzoeksprogramma Liveable Planet. Radicale ideeën, zoals het afschaffen van de faculteiten, passeerden de revue.

Als Europese landen alleen vertrouwen op technologische vooruitgang, kunnen we de opwarming van de aarde niet beperken tot 1,5 graad. Ook huishoudens moeten hun levensstijl veranderen. Deze 'inconvenient truth' is het resultaat van de berekeningen van industrieel ecoloog Stephanie Cap. ‘Het is geen…

Het madeliefje is verkozen tot nationale bloem. Rogier van de Vugt, van de Hortus botanicus, vertelt wat deze bloem zo geschikt maakt als nationaal symbool.

Vanuit je woonkamer videovergaderen en algoritmen op sociale media die jouw interesses kennen: nieuwe technologie raakt meer en meer verweven met ons bestaan. Tegelijkertijd groeit de roep om de bescherming van onze privacy en dat zorgt voor spanning, ook op de universiteit. Mede vanwege de ophef over…

De Midden-Oosten Cultuurmarkt vindt jaarlijks plaats in het Rijksmuseum van Oudheden en wordt georganiseerd door het Leiden University Centre for the Study of Islam and Society (LUCIS). Dit jaar wordt hij gehouden op zaterdag 12 en zondag 13 november 2022, van 10 tot 17 uur. Het programma is vanwege…

We komen sneller tot wetenschappelijke ontdekkingen als onderzoekers uit verschillende disciplines actief met elkaar gaan samenwerken. Dit zegt hoogleraar Bas Heijmans. Hij spreekt op vrijdag 22 april zijn oratie uit met als titel: ‘Zoeken op het snijvlak’.

De discussie over de oplossing van de stikstofcrisis woedt voort, sinds het kabinet op 10 juni verregaande plannen presenteerde. Die plannen gaan vooral over de landbouw. Is dat wel terecht? En moeten er echt zo veel koeien weg? ‘Stikstofhoogleraar’ Jan Willem Erisman van het Centrum voor Milieuwetenschappen…

Hoe beïnvloedt onze omgeving de manier waarop we luisteren? Over die vraag boog promovendus Gabriel Paiuk zich de afgelopen jaren. ‘De manier waarop we geluid ervaren, wordt mede bepaald door materiële, technische en collectieve omstandigheden.’

Biologen vonden een mutatie in meelkevers die ervoor zorgt dat ze zich sneller ontwikkelen. Het onderzoek is gepubliceerd in Nature Ecology and Evolution.

Leiden is in 2022 European City of Science en dat wordt gevierd onder de naam Leiden2022. Tijdens Leiden2022 worden verschillende activiteiten georganiseerd, zoals lezingen, workshops, excursies en tentoonstellingen. Ter gelegenheid van Leiden2022 is ook Postbus 71 geopend: de plek waar je met al je…

Op papier wordt het gerecycled, maar in werkelijkheid belanden enorme hoeveelheden plastic afval uit Nederland in Aziatische zeeën. Onderzoekers van het Leidse Centrum voor Milieuwetenschappen brachten in kaart wat er gebeurt met plastic voedselverpakkingen uit Nederland. Ze publiceerden hun resultaten…

Martijn Verkuilen is de winnaar van de Unilever Research Prize 2022. Door DNA over te zetten van een plant naar gist, zette hij de eerste stap voor een nieuwe diabetes-medicijn. Hij haalde zijn prijs 24 november op in Wageningen.

Onderwaterherrie, afkomstig van seismisch onderzoek, zorgt ervoor dat Noordzeekabeljauwen zich anders gaan gedragen. Dat blijkt uit onderzoek van Leidse biologen in samenwerking met Belgische collega’s. Tijdens de verstoring zijn de vissen minder actief dan anders, is hun dag-en-nacht-ritme verstoord,…

Het boek ‘The Best of Times, The Worst of Times: Futures from the Frontiers of Climate Science’ van Paul Behrens is in de VS gelanceerd, een jaar nadat het in Europa is uitgebracht. In zijn boek beschrijft Behrens zowel hoopvolle als pessimistische scenario's voor onze planeet.

De universiteit start met een campagne om extra aandacht te schenken aan de rookvrije universiteitsterreinen. Met zogenoemde peukentonnen probeert de universiteit zichtbaar te maken hoeveel sigarettenfilters uit het milieu worden gered. Hoe schadelijk zijn deze sigarettenfilters voor het milieu?

Hoe kan je de slagkracht van inspecteurs vergroten met behulp van verantwoorde artificiële intelligentie (AI)? Met deze vraag gaat het Innovation Center for Artificial Intelligence (ICAI) Lab AI4Oversight zich bezighouden. Door het ontwikkelen van algoritmes en werkwijzen proberen ze inspecteurs van…

Jasper Knoester startte op 1 januari als onze nieuwe decaan. Hoe gaat het met hem, wat doet hij precies en hoe ziet zijn dag eruit? In elke nieuwsbrief geeft Jasper een inkijkje in zijn leven als decaan.

Datawetenschapper Lindsey Burggraaff heeft de tweede editie van de Krijn Rietveld Memorial Innovation Award gewonnen. Ze ontvangt de prijs voor haar onderzoek naar zogeheten bio-actieve stoffen in voeding. ‘Burggraaffs werk bevindt zich op een uniek snijvlak van data science, biochemie en voedingswetenschappen,’…

Het samenwerkingsverband ROBUST, een initiatief van het Nederlandse Innovation Center Artificial Intelligence (ICAI), ontvangt 25 miljoen euro van NWO voor het versterken van fundamenteel AI-onderzoek. Het Leidse interdisciplinaire onderzoeksprogramma SAILS maakt deel uit van ROBUST.

Deze week is het de jaarlijkse Healthy University Week bij de Universiteit Leiden en het LUMC met als thema: “Time to Recharge”! Een week vol vitale activiteiten uiteenlopend van korte energizers, interessante lunchlezingen tot interactieve workshops over alles wat ons kan helpen om weer op te laden…

We denken er nooit aan, totdat ze kapotgaan en dan is het meteen ook een héél groot probleem: onze riolen. Het onderhoud daarvan kan een stuk nauwkeuriger en sneller, ontdekte promovendus Dirk Meijer. Algoritmen blijken ook diep onder de grond een uitkomst.

Nederlanders met lage inkomens lopen tot 1,5 keer meer risico op het krijgen van een hartaanval of beroerte dan rijkere landgenoten. Bij Surinaamse Hindoestanen is dit risico 1,9 keer hoger. Dat blijkt uit onderzoek van het LUMC en het HagaZiekenhuis. Nederlandse artsen kijken tot nu toe niet naar deze…

Volgens mij moeten we hierheen. Hierheen! HIER! HEEN!! Je verstaanbaar maken in een stad is soms lastig. Dat geldt niet alleen voor mensen: ook vogels blijken last te hebben van het omgevingsgeluid. Eerder bewees onderzoeker Hans Slabbekoorn al dat Leidse mezen anders communiceren in de stad. Nu blijkt…

Van het tijdschrift Philosophical Transactions of the Royal Society - Biological Sciences is op 4 april het themanummer ‘conflict across taxa’ verschenen, met als editor hoogleraar Sociale- en Organisatiepsychologie Carsten de Dreu. Samen met wetenschappers uit andere disciplines geeft hij hierin meer…

Bio-energie met koolstofafvang en -opslag is een veelbelovende methode om CO2 uit de atmosfeer te halen en tegelijkertijd energie op te wekken. Maar deze methode is controversieel, omdat er veel grond en water voor nodig is.

Onderwijs

Boeren zijn er niet dol op. Microben kunnen de hele oogst verpesten. Alleen al de aanwezigheid van één ziekteverwekkende schimmel of bacterie kan desastreuse gevolgen hebben. Toch blijken er uitzonderingen te zijn. De pathogene microbe is dan wel aanwezig, maar richt geen schade aan. Adam Ossowicki…

Vrouwen alleen achter het aanrecht? Niet in Scheveningen rond 1900. Daar runden sommige vrouwen hele rederijen. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van geschiedenisstudent Sjors Stuurman. Hij bundelde de resultaten in een boek dat hij schreef voor Muzee Scheveningen.

2023 was het jaar van de aardbeving in Turkije en Syrië, de opstand van de Wagnergroep en alle weerrecords, met vele bosbranden en overstromingen tot gevolg. Onze best gelezen verhalen gingen over de klimaatcrisis en de verkiezingen: een overzicht.

De financiële sector, productieprocessen en voedselketens. Niet bepaald onderwerpen waar de gemiddelde natuurkundige zich mee bezighoudt, maar wel voor nieuwe hoogleraar Diego Garlaschelli. De rode draad? Complexe netwerken.

Zelfs embryo’s kunnen verzeild raken in een evolutionaire wapenwedloop met een andere soort. Dat laten Leidse biologen zien bij larven van de roze bittervoorn die als koekoeksjongen parasiteren op de kieuwen van zoetwatermosselen. Ze publiceerden hun onderzoek 19 februari in PNAS.

Minor Dynamics of a Healthy Society; minor gezondheid; minor gezonde samenleving

Promotie

Debat

Al meer dan twintig jaar bestudeert Eline Slagboom meerdere generaties van families. Daarmee verzamelt ze data over waarom sommige mensen gezond oud worden en anderen al vroeg achteruitgaan. Met deze kennis kun je nauwkeuriger iemands biologische leeftijd vaststellen en de best passende individuele…

Chinees-Nederlandse kinderen krijgen via hun moeders en kinderboeken mee dat witte mensen de norm zijn, zo ontdekte promovendus Yiran Yang.

Hoe kiezen dieren hun partner? Het antwoord is simpel: alles draait om kwaliteit. Willen wij mensen nog wel eens iets aantrekken wat toevallig in de mode is, dieren doen niets zomaar. Achter een mooi verenkleed of een oor¬verdovend brullen zit maar één boodschap: ik ben in topconditie. De evolutionaire…

Voordat we als patiënt een pil kunnen nemen, staan onderzoekers vaak jarenlang in het lab om een medicijn te ontwikkelen en testen. En daar horen experimenten met proefdieren vaak bij. Als hoofd van de knaagdierenfaciliteit zorgt Ilze Bot er samen met haar collega’s voor dat deze experimenten op een…

Psycholoog Ellen de Bruijn onderzoekt de effecten van hormonale schommelingen op gedrag en hersenen tijdens de levensloop van vrouwen. Met een ERC Consolidator grant versterkt zij met drie PhD’s en een postdoc haar EEG-onderzoek naar de fases waarin meisjes en vrouwen te maken krijgen met sterke hor…

Natuurkundige Remko Fermin van de Universiteit Leiden heeft een Rubiconbeurs van NWO gewonnen. Daarmee gaat hij onderzoek doen naar supergeleidende diodes die zouden kunnen bijdragen aan het verminderen van de CO2 uitstoot van datacenters.

In de loop van honderdduizenden jaren was het in onze contreien een komen en gaan van diverse soorten mensachtigen, afhankelijk van de temperatuur: ijstijden en warmere tijden wisselden elkaar af. In ‘De eerste mensen in de Lage Landen’ beschrijven de Leidse archeologen Yannick Raczynski-Henk en Gerrit…

Honderdduizenden Nederlanders kampen met pijn door knieartrose en dat aantal is snel stijgende. Prof.dr.ir. Jaap Harlaar is gespecialiseerd in klinische biomechanica en draagt met zijn onderzoek bij aan een betere behandeling van artrose. Harlaar is benoemd tot Medical Delta hoogleraar en heeft nu een…

Als coördinator en trekker van het Leiden Healthy Society Center willen psychologen Sandra van Dijk en Anke Klein interdisciplinaire samenwerking inzetten voor het oplossen van de grote gezondheidsproblemen van deze tijd. Hoe gaan ze dat de komende periode doen?

Als er onderzoek naar ouderschap en de ontwikkeling van kinderen gedaan wordt, dan wordt er eigenlijk altijd gekeken naar moeder en kind. Het promotieonderzoek van gezinspedagoog Else de Vries benadrukt het belang van vaders in dit onderzoek. Zo heeft de vader impact op de ontwikkeling van pestgedrag…

Een e-coachprogramma helpt mensen met chronische nierziekten, vooral op gebieden waar patiënten zelf graag mee aan de slag willen. ‘Een gezonde leefstijl is belangrijk voor nierpatiënten: dan gaat de nierfunctie minder snel achteruit en komen er minder complicaties’, vertelt Katja Cardol over haar onderzoek…

De milieurisico’s van nieuwe bestrijdingsmiddelen met nanodeeltjes worden te beperkt onderzocht. Dat stellen vier Leidse wetenschappers in het wetenschappelijk tijdschrift Environmental Science & Technology. Zij roepen op naar de langetermijn- en omgevingseffecten te kijken van bestrijdingsmiddelen…

LUNHA streeft naar een nieuwe definitie van wereldgezondheid door prioriteit te geven aan rechtvaardigheid, eerlijkheid en inclusie in Afrika. Door samen te werken met verschillende belanghebbenden wil LUNHA het onderzoek naar wereldwijde gezondheid een nieuwe vorm geven en een bredere betrokkenheid…

Neanderthalers wisten volwassen bosolifanten, de grootste landzoogdieren van de laatste paar miljoen jaar, te verschalken. De Leidse hoogleraar Wil Roebroeks publiceert hierover samen met onder anderen zijn Duitse collega Sabine Gaudzinski-Windheuser in het tijdschrift Science Advances.

Van fluctuerende hormoonspiegels bij vrouwen, via de inwendige structuur van reuzenplaneten tot de voorgeschiedenis van talen: zes Leidse wetenschappers krijgen een ERC Consolidator Grant.