‘Ik ben altijd trots als een student de eigen interesse volgt’
Hij is altijd positief naar zijn studenten, helpt ze het brede plaatje van de opleiding te zien en probeert ze mee te geven dat ‘een studie een gigantische kans is om je te ontwikkelen in richtingen die je echt interesseren.’ Thomas Moerland, universitair docent bij het LIACS, is genomineerd als Docent van het Jaar.
Wat voor student was jij zelf?
‘Ik studeerde op basis van discipline en was gevoelig voor een goede beoordeling. Pas na mijn studie begon ik daar ook de nadelen van in te zien. Al jaren probeer ik me daarom uitsluitend op de inhoud te richten: wat vind ik echt interessant en belangrijk?
Ik herken dit proces bij sommige studenten, die ook gefocust kunnen zijn op hun cijfer. Dat is eigenlijk zonde: een studie is een gigantische kans om je te ontwikkelen in richtingen die je echt interesseren. In bepaalde vakken benoem ik het zelfs expliciet aan het begin: probeer je eindcijfer alsjeblieft te vergeten, en kijk of je in dit vak iets kunt leren en het leuk kunt hebben. Dan volgt het goede cijfer vanzelf, daar ben ik van overtuigd. Dat is achteraf natuurlijk makkelijk praten. Maar ik ben altijd trots op studenten die hun eigen interesse vooropstellen.’
‘Als je als docent passie uitstraalt voor het onderwerp, ga je daar als leerling bijna automatisch in mee.’
Wie vond je vroeger zelf een leuke docent en waarom?
‘Mijn natuurkundedocent van de middelbare school schiet dan als eerste in mijn gedachten. Ik denk dat het vooral kwam door zijn passie: hij straalde eigenlijk permanent uit dat hij het onderwerp zelf heel interessant vond. Daar ga je als leerling bijna automatisch in mee.’
Als je moest kiezen: onderzoek of onderwijs?
Dit is de grote vraag voor elke werknemer van een universiteit. Maar ik denk dat je absoluut niet hoeft te kiezen: de baan is juist opgezet om beide te verbinden. Voor mij persoonlijk raakt elk van beide ook aan een ander type motivatie. Onderzoek is voor mij vooral een kans om nieuwe kennis op te doen. Onderwijs heeft in alle eerlijkheid waarschijnlijk de grotere maatschappelijke impact: uiteindelijk zijn we een instituut dat mensen opleidt om daarna een nuttige bijdrage aan de maatschappij te leveren. Ik zou geen van beide kunnen afstrepen.’
Wat is de belangrijkste les die je studenten graag wilt meegeven?
‘Inhoudelijk wil ik mijn studenten graag het bredere plaatje van het vakgebied meegeven, in mijn geval op het gebied van kunstmatige intelligentie. Studenten volgen allerlei verschillende vakken, maar uiteindelijk is het essentieel dat ze de samenhang gaan zien tussen al die thema’s. Waar mogelijk probeer ik in mijn colleges het verhaal daarom breder te trekken, en te beschrijven hoe het relateert aan andere delen van de AI. De grootste uitdaging in elk vakgebied is uiteindelijk denk ik overzicht: snap ik hoe alles samenhangt, en waar ik een oplossing kan vinden voor een bepaald probleem? Ik hoop dat studenten dat vermogen uiteindelijk uit hun studie meenemen.’
Wat doe je als je een vraag krijgt waarop je het antwoord niet weet?
‘Dat benoem ik meteen. Volgens mij is dat ook echt geen probleem. Ik waardeer het zelf juist enorm in anderen als ze eerlijk aangeven wanneer ze ergens over na moeten denken, ongeacht de hiërarchische verhouding. Het opent de deur om samen over een oplossing na te denken, en laat zien dat je de ander serieus neemt als intelligente gesprekspartner.’
Wat was voor jou een bijzonder onderwijsmoment?
Gedurende het collegejaar programmeren studenten in teams een robot om zo goed mogelijk ‘tikkertje’ te spelen tegen een andere robot. Aan het eind van het collegejaar hadden we in de gemeenschappelijke ruimte van onze afdeling de finalewedstrijd. Daar kwamen vervolgens ook allerlei andere docenten van het instituut op af. Die finale in een volle ruimte, met studenten en docenten die enthousiast aanmoedigden, illustreerde voor mij wat onderwijs soms ook kan zijn.’
Over Thomas Moerland
Opleiding: Informatica
Onderwijs: Kunstmatige intelligentie, met focus op reinforcement learning
Onderzoek: Methoden om computers te laten leren via beloning en straf (‘trial and error’).
Verder: In oktober kwam zijn boek Van IQ naar AI uit. Een interview met Thomas over dit boek lees je hier.