Hoe wetenschap beleid vormgeeft: ‘Als onderzoeker wordt mijn werk pas echt relevant als het in de samenleving wordt toegepast’
Groene steden en een goed beschermd voedselsysteem: Roy Remme en Oliver Taherzadeh onderzoeken manieren om dit te bereiken. Maar hoe kunnen hun wetenschappelijke bevindingen leiden tot maatschappelijke verandering? Ze delen hun ervaringen met beleidsinitiatieven.
Heb je je ooit afgevraagd hoe wetenschap zijn weg vindt van universiteit naar de samenleving? Maak kennis met twee projecten van het Centrum voor Milieuwetenschappen (CML) die bijdragen aan wetenschappelijk onderbouwd beleid.
Oliver, je hebt meegewerkt aan een VN-rapport over voedselzekerheid. Wat heb je onderzocht?
‘Ik onderzoek de relatie tussen dieet, voedselhandel en wereldwijde milieuveranderingen. Als je in Nederland een hamburger eet, wat voor invloed heeft dat dan op het landgebruik, waterbehoefte en ontbossing in het buitenland? Het VN-rapport (zie kader) gaat over de gevolgen van bodemdegradatie voor de voedselvoorziening en het levensonderhoud van boeren. We ontdekte dat er een verborgen afhankelijkheid is van kleine boerderijen. Zij leveren 30% van ons voedsel. Dat is zorgwekkend gezien de acute klimaatrisico’s en het gebrek aan ondersteuning bij klimaatadaptatie.’
Roy, je hebt een handboek ontwikkeld om beleidsmakers te helpen steden te vergroenen. Kun je daar meer over vertellen?
‘Mijn onderzoek gaat over strategieën voor stedelijke vergroening. Hoe kunnen we groen gebruiken om de gezondheid en biodiversiteit te verbeteren of ons aan te passen aan klimaatverandering? Voor het handboek hebben we 59 tools verzameld die stedenbouwkundigen en beleidsmakers kunnen helpen bij deze vragen. Een voorbeeld is een tool die modelleert hoe groen kan helpen om steden koeler te houden of het risico op overstromingen te verminderen. Je kunt verschillende scenario's bekijken om te zien hoe verschillende verdelingen van groen deze factoren beïnvloeden.’
UN Food and Agricultural Organisation – the State of Food and Agriculture report 2025
Het rapport gaat over de rol van kleinschalige boeren binnen een geglobaliseerd voedselsysteem. Taherzadeh heeft samen met zijn CML-collega's Hongyi Cai en Aysegül Çelik bijgedragen aan twee grootschalige studies. Ten eerste een beoordeling waaruit blijkt dat kleine boerderijen voorzien in uiteenlopende voedselbehoeften van landen met hoge inkomens. Ten tweede een wereldwijde analyse die de cruciale rol van kleinschalige boeren in de wereldwijde bescherming van bossen en het succes van de EU-verordening inzake ontbossing illustreert. Dit werk wordt binnen Europa voortgezet in het GreenGrocer-project.
Handboek voor stedelijke vergroening
Het handboek is ontwikkeld naar aanleiding van een oproep van het EU Knowledge Centre for Biodiversity. Het werk is uitgevoerd in het kader van het BioAgora-project. Remme was medevoorzitter van de deskundigengroep die de instrumenten heeft samengesteld en het handboek heeft geschreven. Joeri Morpurgo droeg ook bij.
Wat motiveert je om betrokken te zijn bij beleidsontwikkeling?
Remme: ‘Mijn vakgebied is maatschappelijk relevant. Als onderzoeker wordt mijn werk dus pas echt relevant als het in de maatschappij gebruikt wordt. Het kan lastig zijn om dit naast ander werk te plannen, maar ik vind dit niet alleen interessant, het is ook noodzakelijk.’
Taherzadeh: ‘We kunnen oplossingen bieden voor schijnbaar onoplosbare maatschappelijke vraagstukken. Beleid is vaak de eerste stap naar actie. Maar het gaat ook om ons allemaal: we kunnen stemmen over het voedselsysteem dat we drie keer per dag willen zien.’
'Investeer in begrijpelijke communicatie naar een breder publiek.'
Welke impact hoop je te hebben?
Taherzadeh: ‘De belangrijkste boodschap van het rapport is dat we moeten zorgen voor adequate ondersteuning van kleinschalige boeren. We zijn van hen afhankelijk. Maar ik hoop ook dat mensen zich realiseren hoe voedsel in de supermarkt terechtkomt en dat het systeem daarachter kwetsbaar is.’
Remme: ‘Ambtenaren beschikken misschien niet over alle benodigde expertise, dus het is aan ons om het onderzoek toegankelijker te maken. Ik hoop dat beleidsmakers het handboek zullen gebruiken om de voor hen meest relevante instrumenten te vinden.’
Hebben jullie tips voor collega's die jullie voorbeeld willen volgen?
Remme: ‘Je netwerk is belangrijk, dus neem deel aan Europese projecten en initiatieven. Maar onderschat de tijdsinvestering niet. Als je dit goed wilt doen, moet je er tijd in investeren.’
Taherzadeh: ‘Investeer in communicatie met een breder publiek op een begrijpelijke manier. Benadruk waarom je werk belangrijk is voor het beleid en de samenleving. Als je de keuze van slechts één persoon beïnvloedt, kun je impact hebben. En die impact zal waarschijnlijk weer worden versterkt.’