Nu er weer oorlog woedt in Europa lijkt de vraag wanneer je opstaat tegen onrecht weer actueler dan ooit. In zijn Cleveringa-oratie op 24 november zal historicus Gert Oostindie ingaan op de vraag: waarom was de koloniale overheersing heel lang bijna geen thema in Leiden?

Farmaceutisch bedrijf Janssen begint met de bouw van een nieuw kantoor- en laboratoriumgebouw op het Leiden Bio Science Park. De eerste paal van het 13.500 vierkante meter grote gebouw is inmiddels de grond in geslagen.

Op 4 mei herdacht de Universiteit Leiden de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog uit onze universitaire gemeenschap. Alumni, (oud)medewerkers van de universiteit en studenten kwamen bijeen voor dit Uur van Herinnering.

Moet de Universiteit Leiden onmiddellijk alle banden met de fossiele industrie verbreken? Die vraag stond op woensdagmiddag 27 september centraal tijdens een twee uur durend debat onder studenten, wetenschappers en niet-wetenschappelijke medewerkers. Het antwoord was voor de één helderder dan voor de…

De opening van het academisch jaar stond 4 september in het teken van duurzaamheid. De universiteit kan een leidende rol spelen in het oplossen van duurzaamheidsvraagstukken. Hoe doet ze dat en wat kan ze nog meer doen? Ook was er ruimte voor een kritische noot.

Onderzoek naar ons koloniale en slavernijverleden, openhartige gesprekken bij een Keti Koti-tafel, tentoonstellingen, lezingen en podcasts die de link leggen tussen heden en verleden. Op vele manieren sloten medewerkers en studenten aan bij het landelijke Herdenkingsjaar Slavernijverleden. Hoe deden…

Onze rechtsstaat brokkelt af, waarschuwt jurist Lilian Gonçalves-Ho Kang You in haar Cleveringa-oratie. Ze houdt een confronterende spiegel voor: aan het begin van de Tweede Wereldoorlog en tijdens de militaire dictatuur in Suriname dachten velen dat het niet zo’n vaart zou lopen.

Drie nieuwe initiatieven zorgen letterlijk en figuurlijk voor een diverser beeld van de academische geschiedenis: een historisch onderzoek naar de achtergrond van studenten en wetenschappers, een nieuw boek over het Academiegebouw en twee sculpturen van vrouwelijke wetenschappers: astrofysicus Ewine…

De hele wereld haalt grondstoffen uit Latijns-Amerika, maar dat gaat ten koste van de natuur. Håvar Solheim onderzoekt de rol van de georganiseerde misdaad in deze milieucriminaliteit en Soledad Valdivia onderzoekt duurzame stedelijke initiatieven in Latijns-Amerika. Hoe zien de universitair docenten…

De verloren lading op zee door de ramp met de MSC Zoe moet worden beschouwd als milieuvervuiling en informatie hierover moet openbaar worden gemaakt. Zo stelden de onderzoekers van de Leiden Advocacy Project (LAPP). Naar aanleiding van hun onderzoek geeft de overheid de informatie na vijf jaar eindelijk…

Na een roerige aanloop – het Academiegebouw werd bezet door Students for Palestine – ging de Cleveringa-oratie van politicoloog Hélène Landemore door. Zij stond stil bij het protest en benadrukte het belang van een open debat, binnen de universiteit en in de democratie.

Lezing, Kaiser Lente Lezing

Met een zeilbootje, kano of stiekem op een schip. In de Tweede Wereldoorlog proberen ook Leidse studenten de Noordzee over te steken om zich aan te sluiten bij de geallieerde troepen. ‘Soldaat van Oranje’ is de bekendste, maar wie waren de andere Engelandvaarders?

Een eerlijker verdeling van welvaart en gelijke rechten voor iedereen op deze aardbol zijn broodnodig in de strijd voor een leefbare planeet, betoogt hoogleraar antropologie Marja Spierenburg. ‘Dat levert ook brede steun op voor verduurzaming.’

Geen bonte mix meer aan kledingstijlen en vele tinten zwart tijdens de promotieplechtigheid. Want sinds kort mogen ook oppositieleden en copromotoren in toga als ze geen hoogleraar zijn. De verruiming benadrukt de gelijkwaardigheid van alle leden. Hoe historisch is deze verandering?

Fossielvrij tegen KLM over greenwashing, gemeenten tegen Chemours over het lozen van PFAS, de klimaatzaken tegen Shell en de ING Bank. Voorbeelden genoeg van recente civielrechtelijke zaken over duurzaamheid. Maar heeft procederen bij de burgerlijke rechter over duurzaamheid eigenlijk wel effect?

Op 4 mei herdenkt de universitaire gemeenschap in Uur van Herinnering alle studenten en medewerkers die gedood werden in de Tweede Wereldoorlog. Ook is er aandacht voor onvrijheid en onderdrukking vandaag de dag. Drie vragen aan Amerikanist Sara Polak, voorzitter van het comité Uur van Herinnering.

Tien Leidse musea en erfgoedinstellingen maakten samen de online tentoonstelling ‘Carels universum’. Ze kozen objecten uit hun collectie die volgens hen symbool staan voor scheidend rector Carel Stolker en het onderzoek in Leiden. Met directe verwijzingen, speelse associaties en een enkele knipoog.

Planeten in andere zonnestelsels bevatten waardevolle informatie over het ontstaan van planeten en leven. Promovenda Yapeng Zhang heeft hun atmosferen bestudeerd door te kijken naar hun kleinste onderdelen: isotopen. Met haar onderzoek hoopt ze te ontdekken wat ons eigen zonnestelsel uniek maakt.

De Deense wetenschapper Niels Stensen zorgde in de 17e eeuw voor baanbrekende inzichten in de anatomie van het lichaam en de aarde. Het gedachtengoed van deze Leidse alumnus is nog altijd relevant, zo blijkt uit een expositie in de Oude Universiteitsbibliotheek.

Als symbool van het kwaad staat de Holocaust in het hart van de westerse herinneringscultuur. Maar die herdenking leidt tot heel uiteenlopende inzichten, stelt Cleveringa-hoogleraar Frank van Vree in zijn oratie. Is de geschiedenis een bron van identiteit of kritische reflectie?

Vier prenten, tien jaar onderzoek. Niet dat ze erop uitgekeken raakte, integendeel. Corrie van Maris, die deze week promoveert, is altijd gefascineerd gebleven door háár 17e-eeuwse serie, waarvoor ze zoveel liefde voelt. ‘Ik zag steeds andere, nieuwe dingen.’

Met een penseel of camera: al eeuwenlang brengen schilders en fotografen in beeld hoe Leidse studenten studeren. Een expositie in de Hortus botanicus wijst op de verschillen en overeenkomsten in 450 jaar studentenleven. Bij de opening werd ook vooruitgeblikt: hoe ziet onderwijs er in de toekomst uit…

‘We kunnen onze kennis nog meer delen met anderen en breder inzetten’, zei Annetje Ottow, voorzitter van het College van Bestuur, tijdens de presentatie van het nieuwe strategische plan op de 447ste dies natalis. De nieuwe strategie richt zich daarom op vernieuwen en verbinden, tussen disciplines en…

Veel hamburgers, steaks, kaas en heel veel eieren: Amerikanen zijn dol op hun dierlijke producten. Toch ontdekte onderzoeker Oliver Taherzadeh dat een relatief kleine groep grootverbruikers hun dieet aan hoeft te passen om een enorme milieuwinst te behalen.

De stem van jongeren in het klimaatdebat laten horen. Dat is het doel van International Studies alumnus Dennis Jansen (24). In november gaat hij naar Sharm el-Sheikh, in Egypte, waar de internationale klimaattop plaatsvindt.

De Limburgse advocaat Roger Cox heeft een juridische revolutie veroorzaakt. Met spraakmakende zaken tegen de Nederlandse staat en olieconcern Shell veranderde hij het recht in een instrument om klimaatbeleid mee af te dwingen. De Leidraad ging met hem in gesprek over een leven met radicale keuzes voor…

Afgelopen semester vond alweer de zesde editie van de collegeserie Duurzaamheid & Recht plaats. Ook dit jaar is de serie goedbezocht.

Debat

Een knalroze pluchen proefschriftkaft, antieke promotieprenten, een pannetje gestolde lak: de lustrumexpositie Hora est! in de Oude UB neemt je mee in de rituele maar ook eigenzinnige wereld van promoties. Van plechtige ceremonies tot geruststellende pedellenhumor.

De winning van grondstoffen uit mijnen zorgt voor schade aan het milieu. Maar we hebben ze wel hard nodig, zowel voor de ontwikkeling van landen als voor de omschakeling naar een duurzaam energiesysteem. Hoogleraar duurzaam grondstofgebruik Ester van der Voet onderzoekt hoe we de impact op het milieu…

De zuurstofomzetting door moleculaire koperkatalysatoren verloopt anders dan tot nu toe werd gedacht. Michiel Langerman van het Leids Instituut voor Chemisch Onderzoek (LIC) wist de werking van koperkatalysatoren voor deze belangrijke reactie op te helderen. Deze kennis biedt mogelijkheden om nieuwe…

Lezing

Als eerstejaars rechtenstudent een college krijgen over duurzaamheid, of bij een studie Bestuurskunde een vak volgen over klimaatverandering: het klinkt misschien gek, maar toch is dat precies de wens van universitair hoofddocent Milieuwetenschappen Thijs Bosker. Samen met zijn collega Paul Behrens…

Lezing

Na maanden voorbereiding werd het heel spannend: zou de lucht boven Leiden op tijd opklaren voor de beloofde voorstelling van flonkerende sterren en planeten? Honderden Leidenaren gingen op 25 september op sterrenjacht. Ze werden zich meer dan ooit bewust van de effecten van lichtvervuiling.

Al in 2030 kunnen batterijen in elektrische voertuigen wereldwijd volledig voorzien in de behoefte aan kortetermijnopslag van elektriciteit. Door ze aan te sluiten op het elektriciteitsnet kunnen ze hun opgeslagen energie leveren, waardoor de energiezekerheid verbetert en hernieuwbare technologieën…

Waterstof kan het klimaatprobleem helpen oplossen. Tenminste, als we het op de juiste, schone manier gaan produceren. Leidse onderzoekers brachten de wereldwijde milieu-impact van waterstofproductie in kaart en keken vooruit tot 2050. Ze publiceerden hun werk in Energy & Environmental Science.

Congres/symposium

Het Internationaal Gerechtshof heeft in een baanbrekende uitspraak geoordeeld dat landen verplicht zijn om het klimaat te beschermen. Klimaat- en mensenrechtenexpert Jolein Holtz vindt het Hof te vaag over de gevolgen voor toekomstige generaties. ‘Dit is een gemiste kans.’

Congres/symposium

In een nieuwe reeks artikelen onderzoeken we hoe de geesteswetenschappen onderwerpen gerelateerd aan duurzaamheid bestuderen. We beginnen met afval. Hoe en waarom bestuderen geesteswetenschappers afval? We vroegen het Elena Burgos Martinez, universitair docent Zuid- en Zuidoost-Aziëstudies, en Katarzyna…