Hoogleraar Jan Willem Erisman is blij met de vrijheid aan onze universiteit. Maar er zijn wel kaders nodig, vindt hij. Daarom doet hij vanuit zijn eigen professie een voorstel voor zo’n kader. Sterker nog, hij doet een voorstel voor een prachtige ambitie voor Universiteit Leiden.

Gezondheidspsycholoog Andrea Evers doet baanbrekend onderzoek naar het placebo-effect. Dat werkt zo: als mensen meer vertrouwen hebben in het effect op de behandeling, slaat deze ook beter aan. Daarover vertelt Evers in diverse media.

De hevige ondervraging van Sigrid Kaag door de pers, of het emotionele debat over de Russische sancties met Wopke Hoekstra – steeds vaker worden politici ad hominem aangesproken. En dat is gevaarlijk, bepleit Carola Schoor, programmaleider bij het Centre for Professional Learning, want daar ligt volgens…

Een gebrek aan mannelijkheid, geldzuchtig of te verbeeldingsrijk zijn. Dit zijn slechts een paar beschuldigingen waarmee Britse wetenschappers ruim honderd jaar geleden elkaar in diskrediet brachten. Promovendus Léjon Saarloos deed onderzoek naar Britse wetenschappers rond het jaar 1900 en hun idee…

Onderzoek doen met wetenschappers van verschillende disciplines is niet eenvoudig. ‘Maar voor de samenleving is die samenwerking juist van levensbelang’, zegt hoogleraar Milieu en Duurzaamheid Jan Willem Erisman. Vanuit het Leidse interdisciplinaire onderzoeksprogramma Liveable Planet organiseert hij…

Hoe beslist een embryonale stamcel of het een hart- of een niercel wordt? Dat is de vraag die rekenkundig biologe Maria Mircea bestudeerde voor haar promotieonderzoek. Ze keek naar de binnenkant van individuele cellen om te analyseren hoe ze veranderen. Dit is wat ze ontdekte.

Waarom krijgt de één mentale klachten na nare ervaringen in de jeugd en de ander niet? Om daar achter te komen, zoekt het Leidse onderzoeksproject THRIVE deelnemers tussen de 18 en 24 die onder meer hun brein in de hersenscanner willen laten bekijken. Meld je aan en help om meer inzicht te krijgen in…

Nu het steeds beter lukt om de moleculaire gegevens van cellen en weefsels te ontsluiten, schept dat ook direct een nieuwe uitdaging. Want hoe vind je uit die enorme hoeveelheid data de juiste informatie voor onderzoek?

Meetikken op een ritme, patronen in geluiden herkennen en genieten van muziek: voor mensen klinkt het als de normaalste zaak van de wereld. Maar hoe zit dat met dieren? Michelle Spierings zoekt het uit en maakt met haar onderzoek kans op de Klokhuis Wetenschapsprijs.

Het samenwerkingsverband ROBUST, een initiatief van het Nederlandse Innovation Center Artificial Intelligence (ICAI), ontvangt 25 miljoen euro van NWO voor het versterken van fundamenteel AI-onderzoek. Het Leidse interdisciplinaire onderzoeksprogramma SAILS maakt deel uit van ROBUST.

Van telescopen tot sciencefiction: in één semester ontdekken studenten zonder natuur- of sterrenkundige achtergrond het heelal. De eerste lichting studenten begon afgelopen maand aan de nieuwe minor Our Universe.

‘Ik had niet verwacht dat ik de beurs zou ontvangen, maar het biedt wel ruimte voor een heel gaaf onderzoek,’ vertelt Michelle Spierings. De onderzoeker van het Instituut Biologie Leiden (IBL) heeft een Veni-beurs toegekend gekregen van wetenschapsfinancier NWO, voor maximaal 280.000 euro.

Bevers hadden duizenden jaren een grote invloed op het Nederlandse ecosysteem en de mensen die daarin leefden. Dat blijkt uit onderzoek van archeoloog Nathalie Brusgaard.

Om onze gebouwen en steden duurzamer te maken, is het belangrijk om eerst te begrijpen waar ze van gemaakt zijn. Industrieel ecoloog Tomer Fishman (CML) ontvangt een ERC Starting Grant om de bouwmaterialen van gebouwen in het Zuidelijke deel van de wereld in kaart te brengen. 'Zonder gegevens kun je…

De Faculteit Geesteswetenschappen is een nieuwe functie rijker. Marian Klamer is per 1 september benoemd tot directeur PhD-programma’s van de Graduate School. ‘Ik wil de balans vinden.’

Hoe kan je de slagkracht van inspecteurs vergroten met behulp van verantwoorde artificiële intelligentie (AI)? Met deze vraag gaat het Innovation Center for Artificial Intelligence (ICAI) Lab AI4Oversight zich bezighouden. Door het ontwikkelen van algoritmes en werkwijzen proberen ze inspecteurs van…

De aanmelding van migranten en asielzoekers in Ter Apel is overbelast. Dat beeld is prominent in de media. In podcast De Verbranders gaan promovendi Neske Baerwaldt en Wiebe Ruijtenberg in gesprek om thema’s als migratie, grenzen en de vluchtende mens vanuit verschillende kanten te belichten.

Deze week (29 mei t/m 6 juni) vieren we in Nederland de 86e editie van de Boekenweek, Een uitgelezen moment om een aantal recente boeken van onze wetenschappers extra in het zonnetje te zetten.

Op 27 februari jongstleden is op 85-jarige leeftijd in het verpleeghuis overleden onze zeergeleerde en hooggewaardeerde oud-collega, mevrouw dr. Carla Musterd, weduwe van prof. dr. Ivo Schöffer.

Jaap van den Herik is op 8 oktober – bij zijn afscheid als hoogleraar Recht en Informatica – benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. Hij ontving de onderscheiding in het Academiegebouw uit handen van Francisca Ravestein, burgemeester van Pijnacker-Nootdorp.

eLaw - Centrum voor Recht en Digitale Technologie, nam deel aan de internationale co-creatie workshop van het Horizon Europe BIAS Project, gericht op het bespreken van de rechtvaardigheid van AI-toepassingen in het wervingsproces en de ALTAI-vereisten.

Snijsporen op botjes van beren laten zien dat mensen in Noord-West Europa 300.000 jaar geleden berenvellen gebruikten om warm te blijven.

Als vader van een gezin met vier kinderen kwam hij al regelmatig in de Hortus. Nu komt Tom Schreuder er ook voor zijn werk. Dagelijks komt hij vanuit Lisse op de fiets. De nieuwe zakelijk directeur noemt het een ‘perfecte match’.

Het Gilgamesj-epos inspireerde de kunstenaar Harry van Kruiningen zijn leven lang. Deze vertelling uit Mesopotamië over de lotgevallen van Gilgamesj, de legendarische koning van Uruk, en zijn vriend Enkidu is een van de oudst overgeleverde epen uit de wereldliteratuur. Al is het epos bijna 4.000 jaar…

Op donderdag 6 februari is de pilot Atelier binnen de faculteit der Rechtsgeleerdheid officieel van start gegaan. Vier groepen van maximaal 18 studenten zijn begonnen aan de ateliers.

In maart hebben 94 studenten de lerarenopleiding bij het ICLON afgerond en daarmee een onderwijsbevoegdheid voor het voortgezet onderwijs behaald. Door de nog steeds geldende coronamaatregelen vond de diploma-uitreiking ook deze keer online plaats. Desondanks maakten de opleiders een feestje van de…

Overmatige regeldruk zorgt voor economische schade en kan het vertrouwen in de overheid ondermijnen. Bij het tegengaan van regeldruk moeten beleidsmakers meer oog hebben voor de verschillende manieren waarop mensen op regels reageren, bepleit promovendus Ritsart Plantenga in zijn proefschrift.

Klimaat en mensenrechten worden eind 2023 belangrijke thema’s op het wereldtoneel. De nieuwe serie lunchseminars van het interdisciplinaire onderzoeksprogramma Global Transformations and Governance Challenges (GTGC) sluit naadloos aan op deze onderwerpen. Alle Leidse wetenschappers en studenten zijn…

Orthopedagoog en klinisch neuropsycholoog Yvette Dijkxhoorn behandelt de fabel ‘mensen met autisme hebben geen empathie’. "Het is eerder een vooroordeel dan een fabel", aldus Dijkxhoorn.

Drie wetenschappers van de Universiteit Leiden krijgen een Starting Grant van de Europese onderzoeksraad. Met deze subsidie kunnen onderzoekers hun eigen project lanceren en een eigen onderzoeksteam vormen.

NWO beloont vier projecten waar Leidse onderzoekers wetenschap en samenleving dichter tot elkaar brengen. Wat zijn dat voor projecten?

Digitalisering kan enorm bijdragen aan vergroening, maar moet zelf ook zo duurzaam mogelijk zijn. Om grote stappen te maken is er veel meer samenwerking en een nationale regie nodig. Daarom ondertekende de Universiteit Leiden het Manifest Duurzame Digitalisering dat op 18 oktober is aangeboden aan…

Nanomaterialen kunnen veel verder doordringen in onze voedselketen dan tot nu toe werd gedacht. Dat komt doordat de deeltjes in elk organisme in de keten van vorm en grootte blijken te veranderen. Onderzoekers van het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden ontdekten dit bij toeval, toen zij een door…

De sectie Sociale, Economische en Organisatiepsychologie in Leiden ontvangt een grote subsidie van stichting Utopa. FSW-decaan Paul Wouters: ‘Met deze stimulans kunnen we sociale en economische ongelijkheid in de samenleving verder helpen terugdringen.’

Onderwijs, Onderzoek

Tijdens het symposium ‘Diversiteit en Inclusie bij de Politie: van willen naar zijn’ stond de vraag centraal hoe organisaties daadwerkelijk divers en inclusief kunnen zijn. De grote belangstelling (het was al snel volgeboekt) laat zien dat het thema urgent is, zowel in de wetenschap als in de prakti…

We denken er nooit aan, totdat ze kapotgaan en dan is het meteen ook een héél groot probleem: onze riolen. Het onderhoud daarvan kan een stuk nauwkeuriger en sneller, ontdekte promovendus Dirk Meijer. Algoritmen blijken ook diep onder de grond een uitkomst.

Gaan alle afgestudeerde geesteswetenschappers het onderwijs in? Hoe ziet de ondersteuning voor beginnende studenten eruit in Leiden? En wat maakt een talenstudie eigenlijk zo leuk? Op deze en meer vragen kregen twintig West-Brabantse decanen antwoord tijdens een speciaal voor hen georganiseerde voor…

De collectie Visuele Etnografie van de Universiteit Leiden is toegevoegd aan Alexander Street Press, een educatieve streaming video service. De masterspecialisatie Visuele Etnografie heeft inmiddels al veel getalenteerde studenten ondersteund bij het produceren van inspirerende films. Ongeveer 70…

Orthopedagoog Maretha de Jonge behandelt de fabel ‘Iedereen heeft wel een beetje autisme’. "Iedereen herkent dongemakkelijke situaties. Dan hoor je wel eens dat iedereen wel wat autistisch heeft. Toch is dat niet hetzelfde.", aldus de Jonge.

Arjen Doelman (Universiteit Leiden), Max Rietkerk (Universiteit Utrecht), Ehud Meron (Ben-Gurion University of the Negev) en Isla Myers-Smith (University of Edinburgh) ontvangen voor hun RESILIENCE-project een ERC Synergy-subsidie van 10 miljoen euro. De wetenschappers gaan onderzoeken of en hoe we…

Walvissen in de buurt van de stad Auckland, Nieuw-Zeeland, consumeren dagelijks grote hoeveelheden microplastics. Tot die conclusie komt een team van internationale onderzoekers na onderzoek van walvispoep. In dat team zitten Thijs Bosker, universitair hoofddocent Milieuwetenschappen bij Leiden University…

Kunstmatige intelligentiesystemen zijn slim. Patronen herkennen kunnen ze bijvoorbeeld beter dan mensen. Toch blijft die mens nog hard nodig. Hoe kun je die AI-systemen beter sturen? LIACS- docent Jan van Rijn schreef er samen met een aantal collega’s een boek over. We stelden hem een paar vragen.

Sinds 1 januari is Irma Mosquera Valderrama als promovendidecaan in de voetsporen getreden van Jean-Pierre van der Rest. Het team van promovendidecanen is daarmee volledig vernieuwd.

Organen en weefsels uit het lab kunnen in de toekomst mensen met orgaanfalen genezen. Micha Drukker is ervan overtuigd dat dit dankzij stamcellen werkelijkheid wordt. Op 18 november houdt de hoogleraar Stem Cells, Developmental Biology and Technology for Innovative Drug Research zijn oratie.

HR

Alex Geurds, hoogleraar Archeologie van Midden-Amerika, wordt vanaf 1 januari decaan van de Faculteit der Archeologie.

Michiel Veldhuis heeft bij de C.J. Kok Publieksprijs de meeste stemmen van het publiek gekregen en mag zich daarmee Ontdekker van het Jaar noemen. Veldhuis onderzoekt hoe klimaatverandering ecosystemen op de savannes in Afrika beïnvloedt en hoe we die ecosystemen kunnen beschermen.

Hoe kunnen we de behandeling van trombose verbeteren, de impact van de ziekte verminderen en ook nog eens minder geld uitgeven? Erik Klok, hoogleraar interne geneeskunde en internist, onderzoekt het en vertelt er uitgebreid over in zijn oratie op 10 maart.

Archeologie is ook graven met hulp van de computer. Dat digitaal speuren naar hoe wij als mensen in het verleden leefden is wat Karsten Lambers het liefst doet. Hij is de eerste hoogleraar Digital and Computational Archaeology van ons land. ‘Een droom die uitkomt.’