We simuleren interstellaire wolken met speciale plasma-expansies en chemische reacties op ijzige stofdeeltjes in ultrahoogvacuümopstellingen. Dit levert gegevens die nodig zijn om astronomische waarnemingen te interpreteren en de reactienetwerken in de ruimte te modelleren.

Prof.dr. Christoph Keller is per 1 januari bij de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen benoemd tot hoogleraar Experimental Astrophysics. Keller was voorheen verbonden aan het Sterrenkundig Instituut in Utrecht dat wordt opgeheven.

Stars and planets form within cold, dense clouds of gas and dust drifting through interstellar space. Although dust makes up only a small fraction of this material, it plays a key role in shaping the chemical evolution of these environments.

Promotor: Prof.dr. H.V.J. Linnartz, Co-Promotores: S. Ioppolo, H.M. Cuppen

This thesis takes steps toward understanding the interaction between gas-phase and solid-state molecules in star- and planet-forming regions.

Promotor: Prof.dr. S. Portegies Zwart

OB associations are loose groups of young, massive stars. They constitute the last stage of the massive starformation process, and the context in which new stars are formed.

Lezing

High-angular-resolution observations of the circumstellar material have uncovered numerous and very diverse substructures in protoplanetary discs, raising the question of whether they are caused by forming planets or other mechanisms.

Wiskunde en Natuurwetenschappen, Sterrewacht Leiden (STRW)

De eer was aan Professor Simon Portegies Zwart en doctor Jeroen Bédorf om voor het blad IEEE Software te schrijven.

Promotor: Prof.dr. M. Franx, Co-Promotor: Rychard Bouwens

In samenwerking met Rijksmuseum Boerhaave, naar aanleiding van de tijdelijke tentoonstelling 'Dichter bij het zwarte gat', te zien t/m 5 januari 2025.

Lezing, Oort lecture

One of the most important puzzles in modern astrophysics is the nature of dark matter.

In this thesis, the research focuses on the properties of dark matter and dark matter haloes and how they connect with the galaxies we can observe in the Universe.

Luister naar de wetenschapspodcast van de Universiteit Leiden! In elke aflevering krijg je antwoord op jouw vragen over muggen, exoplaneten, Artificiële intelligentie, biologie en nog veel meer!

How can we broaden youth participation in STEM Learning

Ze behoren tot de meest zeldzame en extreem lichtkrachtige sterren in ons universum: gele hyperreuzen. Hun spectaculaire uitbarstingen intrigeren astronomen al decennia, en nu heeft een internationaal team onder leiding van de Leidse emeritus hoogleraar Arnout van Genderen nieuwe inzichten verkregen…

Moleculen zijn de bouwstenen van het leven. Ze ontstaan door chemische reacties die plaatsvinden als atomen met elkaar botsen. In het ijle heelal zijn deze botsingen zeldzaam en de omstandigheden extreem. Toch zijn ook hier complexe moleculen te vinden en gebeuren er dus chemische reacties. Hoogleraar…

Alle superzware centrale zwarte gaten in sterrenstelsels blijken periodes te hebben dat ze materie uit hun nabije omgeving verorberen. Maar verder houden de overeenkomsten wel zo'n beetje op. Dat blijkt uit onderzoek van sterrenkundigen uit Groningen, Manchester, Leiden en Pretoria. Ze onderzochten…

Een team van astronomen, onder leiding van de Leidse astronoom Isabel Aleman, heeft voor het eerst een molecuul gevonden dat nodig is voor het ontstaan van water in planetaire nevels. Het onderzoek is op 17 juni gepubliceerd in het tijdschrift Astronomy & Astrophysics.

Een internationaal team van astronomen heeft de tot nu toe beste driedimensionale weergave van het verre heelal gemaakt. Ze deden dat met het MUSE-instrument op de Very Large Telescope van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) in Chili. Astronoom Jarle Brinchmann is tweede auteur van het artikel…

Een Europees team van astronomen onder leiding van de Leidse onderzoeker Konstantinos Migkas heeft een groot filament (lange draadachtige structuren) van heet gas blootgelegd dat vier clusters van sterrenstelsels met elkaar verbindt. Het filament bestaat uit zogeheten warm-heet intergalactisch mediu…

Nieuw onderzoek onder leiding van de Leidse promovendus Lukasz Tychoniec wijst uit dat planeten rond jonge sterren – op kosmische schaal – in een 'oogwenk' van minder dan een half miljoen jaar worden geboren. Op basis van gegevens van het ALMA-observatorium in Noord-Chili en de Very Large Array in New…

Theoretisch natuurkundigen Kevin Grosvenor en Sam Young hebben Marie Curie-beurzen toegekend gekregen voor onderzoek aan het Instituut Lorentz.

In de rubriek Het Eeuwige Leven eert de Volkskrant sterrenkundige Jet Katgert-Merkelijn, die op 76-jarige leeftijd is overleden. ‘Ze hielp mannelijke collega’s, onder wie haar man, aan de bouwstenen voor hun ontdekkingen,’ schrijft Peter de Waard. ‘Maar ze was ook zelf een briljant astronoom.’

Met je onderzoek de krant halen, het is niet veel studenten gegund. Toch stond sterrenkundestudent Robin Mentel met zijn bacheloronderzoek in de NRC van 15 oktober.

Sterrewacht Leiden is het sterrenkundig instituut van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden.

Astronomen, onder leiding van Nienke van der Marel, hebben met de ALMA telescoop de sterkste aanwijzing tot nu toe gevonden dat in de schijven van gas en stof rond vier jonge sterren recent planeten zijn ontstaan. Publicatie in Astronomy & Astrophysics.

Drie sterrenkundigen van de Universiteit Leiden hebben aangetoond dat er tussen bekende, ongevaarlijk geachte planetoïden toch ruimterotsblokken zitten die in de toekomst met de aarde kunnen botsen. Ze deden hun onderzoek met behulp van een kunstmatig neuraal netwerk. De resultaten zijn geaccepteerd…

Een team van sterrenkundigen onder leiding van wetenschappers van de Universiteit Leiden en de Universiteit van Amsterdam heeft via directe beeldvorming een reuzenplaneet ontdekt op enorme afstand van een zon-achtige ster. Waarom die planeet zo zwaar is en hoe die daar verzeild is geraakt, is nog een…

Op een miljard lichtjaar van de aarde is een gigantisch radiobrug ontdekt die twee clusters van sterrenstelsels verbindt. Uit de gloed van deze brug zijn magnetische velden waarneembaar. Dat ontdekten astronomen, waaronder Huub Röttgering en Reinout van Weeren van de Sterrewacht Leiden, met behulp…

Ons zonnestelsel ontstond waarschijnlijk op dezelfde manier als de meeste andere planetenstelsels bij ons in de buurt. Dat blijkt uit Duits-Oostenrijks-Nederlands onderzoek aan meer dan 870 planeetvormende schijven in de Orionwolk A. De vijf onderzoekers, onder wie drie van de Leidse Sterrewacht, publiceren…

Van 4000 graden naar 8000 graden en weer terug, en dat binnen enkele tientallen jaren, dat is de temperatuurschommeling in vier gele hyperreuzen, extreem lichtsterke sterren op duizenden lichtjaren afstand van de Aarde. Een internationaal team van astronomen en sterrenkunde-amateurs onder leiding van…

Maar liefst 72 nieuwe kandidaat-sterrenstelsels, dat is het resultaat van de diepste waarneemcampagne ooit. Een internationaal team astronomen met een grote Nederlandse en Leidse inbreng publiceert erover in tien artikelen in een speciale editie van het vakblad Astronomy & Astrophysics.

Een internationaal team van astronomen heeft een hemelkaart gepubliceerd met daarop meer dan 25.000 superzware zwarte gaten. De kaart, gepubliceerd in het vakblad Astronomy & Astrophysics, is de scherpste hemelkaart op het gebied van de zogeheten lage radiofrequenties. De sterrenkundigen, onder wie…

De Fritz Zwicky-prijs 2022 voor astrofysica & kosmologie is toegekend aan Prof. Ewine F. van Dishoeck voor haar baanbrekende, decennialange werk in de astrochemie en moleculaire spectroscopie, en voor haar leiderschap binnen de astronomische gemeenschap. De toekenning van de prijzen is vandaag bekendgemaakt…

Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van de Leidse onderzoeker Matus Rybak heeft, dankzij toevallig dubbel inzoomen, bewezen dat dicht op de kern van een superzwaar zwart gat millimeterstraling ontstaat. Hun bevindingen zijn geaccepteerd voor publicatie in het vakblad Astronomy…

Een team van internationale onderzoekers, onder leiding van Tomas Stolker (Universiteit Leiden) heeft een jonge gasvormige reuzenexoplaneet in beeld gebracht bij een ster die slechts 12 miljoen jaar oud is. De planeet in kwestie draait op ruime afstand rond een ster waar de planeetvorming klaar is,…

Een internationaal team van sterrenkundigen onder Leidse leiding heeft een wervelwind van stof en gruis ontdekt in een baan rond een jonge ster. In het gruis is zich mogelijk een planeet aan het vormen. Het team van wetenschappers deed de ontdekking in de tijd die bouwers en bedenkers van een astronomisch…

Professor Ewine van Dishoeck is met ingang van 1 april 2012 door het College van Bestuur en het Faculteitsbestuur benoemd tot Faculteitshoogleraar van de Universiteit Leiden. Als Faculteitshoogleraar is Ewine werkzaam bij de Sterrewacht Leiden en behoort zij tot de absolute top van haar vakgebied; Molecular…

Media over de hele wereld berichtten erover: de meest gedetailleerde beelden van sterrenstelsels tot nu toe, gemaakt door radiotelescoop LOFAR. Het internationale team achter deze fantastische resultaten werd geleid door Leah Morabito van Durham University, en bestond onder andere uit drie getalenteerde…

Astronomen willen het heelal begrijpen, van de Oerknal tot nu, en hoe dit verder zal gaan. In Leiden concentreren ze zich daarbij op twee vragen: 'Hoe ontstaan sterren en planeten? en 'Hoe ontstonden in het jonge heelal sterrenstelsels en zwarte gaten?' Een nieuwe generatie telescopen – net klaar of…

Astronoom Henk Hoekstra is met ingang van 1 augustus benoemd tot hoogleraar Observationele kosmologie aan de Sterrewacht van de Universiteit Leiden.

Aline Vidotto is per 1 februari benoemd tot hoogleraar Stellar and Planetary Astrophysics bij de Sterrewacht. Vidotto werkt 3,5 jaar bij de universiteit en voor haar is de aanstelling ‘een mijlpaal in haar carrière.’

De gegevens van 41 miljoen sterrenstelsels brengen het kosmologisch standaardmodel toch niet aan het wankelen. Tot die, voor henzelf verrassende conclusie, komt een internationaal team van onderzoekers met daarbij Koen Kuijken, hoogleraar bij de Leidse Sterrewacht.

De helderheidspiek van de ring om het superzware zwarte gat van M87 is in een jaar tijd 30 graden tegen de klok in verschoven. Dat blijkt uit nieuwe beelden die het consortium van de Event Horizon Telescope heeft vrijgegeven.

Het is de grootste database voor ruimte-ijs ooit: De Leiden Ice Database for Astrochemistry: LIDA. LIDA is gemaakt door astrofysici van de Leidse Sterrewacht en omvat niet alleen honderden meetgegevens, maar ook programma’s om astronomische waarnemingen te onderzoeken en nieuwe metingen met de James…