Afgelopen week schreef de Volkskrant een uitgebreid artikel over de bizarre levensvorm die ontstaat, wanneer een bacterie geen celwand meer heeft – een soort barbapapa’s. Eén van de experts die aan het woord komt is Leids microbioloog Dennis Claessen. Door in zijn lab bacteriën bloot te stellen aan…

Bacteriën evolueren in een onvoorspelbare omgeving eenzelfde strategie als die aandelenhandelaren toepassen om zich in te dekken tegen onvoorspelbare schommelingen van de beurskoersen. Over deze ontdekking publiceert experimenteel evolutiebioloog dr. Bertus Beaumont op 5 november een coverartikel in…

Bacteriën gebruiken antibiotica als wapen en produceren er meer van als er concurrerende stammen in de buurt zijn. Dit fundamentele inzicht kan helpen bij de zoektocht naar nieuwe antibiotica.

Hoe detecteren bacteriën signalen uit hun omgeving en hoe passen ze zich daaraan aan? Die vraag intrigeert Ariane Briegel, hoogleraar Ultrastructuurbiologie. Met behulp van nieuwe technieken produceert ze driedimensionale beelden, die nieuwe informatie geven over het zintuiglijke systeem van bacteri…

Draadvormige bacteriën maken cellen die geen celwand meer hebben onder invloed van osmotische stress. Een opvallende ontdekking, aangezien de celwand als bescherming dient voor bacteriën. Het zou kunnen verklaren hoe ziekteverwekkende bacteriën zich in ons lichaam kunnen schuilhouden voor ons immuunsysteem.…

Een internationaal team van wetenschappers, met onderzoekers van twee Nederlandse universiteiten, Leiden en Groningen, heeft de structuur bepaald van chlorofyl in chlorosomen van groene bacteriën. Chlorosomen zijn de lichtantennes van deze bacteriën. Het zijn langwerpige zakjes die tot 250.000 chlorofylmoleculen…

Hoe weet een bacterie waar er voedsel is in zijn omgeving? En hoe beweegt die bacterie vervolgens naar dat voedsel toe? Hoogleraar Ultrastructuurbiologie Ariane Briegel nam het publiek mee op een microscopische reis tijdens haar lezing ‘Zooming in on bacterial behaviour’ voor het Natuurwetenschappelijk…

Stel: je moet reizen, maar je hebt geen auto en je bent volledig blut. Wat doe je? Liften natuurlijk! Leidse biologen hebben ontdekt dat bepaalde bacteriën precies deze tactiek toepassen: hun sporen springen op beweeglijke bacteriën en gebruiken die als taxi. Zo kunnen ze de juiste omgeving bereiken…

Plastic afval: voor ons een probleem, maar voor sommige kleine beesjtes om van te smullen. Nemo Kennislink schrijft over plastic-etende bacteriën, die bijvoorbeeld PET kunnen opeten. Zijn zij de oplossing voor ons plasticprobleem? Nemo vroeg het aan biologie-promovendus Jo-Anne Verschoor.

Ariane Briegel wil bacteriën inzetten om vroegtijdig kanker te detecteren. Samen met postdoc Alise Muok ontwikkelt ze een methode om de urine van patiënten snel en goedkoop te kunnen testen op de aanwezigheid van verdachte moleculen. Ze ontvangen hiervoor een beurs van ongeveer 150.000 euro van KWF…

Hoogleraar Moleculaire Biotechnologie Gilles van Wezel van het Instituut Biologie Leiden is te zien en te beluisteren bij EenVandaag tv en radio over een project waarin onderzoekers millennia oude bacteriën tot leven hebben gewekt. Hij sprak ook met het populair-wetenschappelijke Scientias en bij BNR…

Een bacterie supersnel bevriezen, om de structuur van buiten en binnen natuurgetrouw in beeld te brengen. Hoogleraar Ultrastructuurbiologie Ariane Briegel kwam speciaal hiervoor naar Leiden: de Universiteit Leiden is een van de weinige instituten wereldwijd waar de benodigde apparatuur beschikbaar is.…

Zelf een bont gekleurd schilderijtje maken dat helemaal bestaat uit bacteriën. Het kan op 17 september in het Rijksmuseum van Oudheden tijdens de Nacht van Kunst & Kennis. Maar welke wetenschap steekt erachter, en hoe leidt het tot een groentetuin op Mars? Biologiestudent Valentijn Broeken van het Leidse…

Onderzoekers van het Instituut Biologie Leiden hebben ontdekt hoe goede darmbacteriën ons aangeboren immuunsysteem reguleren. Door deze verrassende ontdekking wordt het in de toekomst mogelijk om ziekten die gerelateerd zijn aan ontsteking, zoals diabetes en colitis, gericht te behandelen met een cocktail…

Hoe passen bacteriën zich aan aan een nieuwe leefomgeving? Hoe zitten genomen van bacteriën precies opgevouwen in cellen? Dat gaat een internationaal team van wetenschappers onderzoeken, onder leiding van de Leidse biochemicus Remus Dame. Het Human Frontier Science Program heeft hiervoor een subsidie…

De Leidse promovenda Jo-Anne Verschoor ontdekte dat bijna twintig procent van de bacteriële stammen die ze onderzocht, plastic kon afbreken. Al hadden ze daar wel wat aanmoediging voor nodig. ‘Want bacteriën zijn net als mensen’, zegt Verschoor. Haar onderzoek verscheen in het tijdschrift Communications…

Jo-Anne Verschoor is winnaar van de Unilever Research Prize 2020. De masterstudente Biologie ontwikkelde een methode om te testen of bacteriën in staat zijn om plastic af te breken. Verschoor: ‘Met behulp van specifieke enzymen uit deze bacteriën kunnen we in de toekomst wellicht efficiënt plastic r…

Bodembacteriën specialiseren zich door werk te verdelen binnen de kolonie. Een deel van de bacteriën maakt antibiotica om de kolonie tegen concurrenten te verdedigen, zelfs als het ten koste gaat van hun individuele voortplantingssucces. Publicatie in Science Advances.

Net zoals mieren, termieten en bijen, werken sommige bacteriën ook samen in een groep. Daarbij is er sprake van een strikte taakverdeling, zodat de groep als geheel weerbaar is tegen gevaren van buitenaf. Onderzoekers hebben nu ontdekt dat een deel van sommige bacteriën zich wel heel erg in dienst stellen…

Per 1 augustus is Lars Jeuken gestart als hoogleraar Biophysical Chemistry bij het Leids Instituut voor Chemisch Onderzoek (LIC). Hij doet onderzoek op het snijvlak van biologie en scheikunde, maar er komt ook fysica en nanotechnologie bij kijken. Jeuken: ‘Door nanodeeltjes te koppelen aan eiwitten…

A neurobiological perspective on individual differences in social competence

Sociale Zaken is een online variant van de Londense Speakers' corner. Hierin reageren de wetenschappers van onze verschillende disciplines binnen de Faculteit der Sociale Wetenschappen op het nieuws. Via deze digitale zeepkist geven de sociale wetenschappers van de Universiteit Leiden zo elk hun visie…

Een bacterie die zich verschuilt voor het immuunsysteem en stukjes DNA uit zijn omgeving oppikt. Het resultaat: nieuwe eigenschappen krijgen, zoals beter beschermd zijn tegen antibiotica. Gelukkig hebben we zo’n doemscenario nog niet eerder gevonden. Wel vond promovendus Renée Kapteijn de eerste aanwijzingen,…

Moet je alles kunnen zeggen op Twitter en Facebook? Is Instagram moreel verplicht foto’s te verwijderen van aanslagen? Moeten we toestaan dat terroristische groepering nieuwe leden werven op het internet?

Binnen de Faculteit der Sociale Wetenschappen zijn vijf instituten gevestigd:

Onze universitaire gemeenschap vormt het hart van onze academie. Het is voor de universiteit Leiden van groot belang dat haar medewerkers met plezier naar hun werk gaan en zonder belemmeringen hun werkzaamheden kunnen uitvoeren.

Voor het eerst is in levende cellen aangetoond hoe de bacterie E. coli genen reguleert die haar helpen te overleven in een nieuwe omgeving. Dat lukte biochemicus Fatema Zahra Rashid met een door haar gefinetunede techniek. Haar onderzoek naar veranderingen in de driedimensionale chromosoomstructuur…

Dankzij bepaalde vet-suikermoleculen kunnen onder meer leprabacteriën zich verstoppen voor ons immuunsysteem. Hoe precies, is niet helemaal duidelijk. Hessel van Dijk, die op 13 oktober promoveerde, maakte de moleculen na en hielp daarmee een stukje van de puzzel op te lossen. Van Dijks proefschrift…

Bij FGGA willen we dat onze medewerkers zich in alle opzichten veilig voelen. We streven daarom naar een werkomgeving waar we elkaar met respect behandelen, waar we inclusie bevorderen en waar we ons uitspreken als we onveiligheid ervaren of er getuige van zijn.

Twee bacteriesoorten werken samen in plantenwortels om hun gastheer te redden van een schimmelziekte. Een team van microbiologen en bioinformatici van het Nederlands Instituut voor Ecologie, Universiteit Wageningen en het Instituut voor Biologie van Leiden deed deze ontdekking. Ze identificeerden ook…

De Faculteit der Sociale Wetenschappen combineert hooggekwalificeerd onderzoek en uitstekend onderwijs in de disciplines culturele antropologie, pedagogische wetenschappen, politieke wetenschap, psychologie, wetenschaps- en techniekstudies, evenals in multidisciplinaire benaderingen.

Mensen, groepen en beleidsmakers helpen om met de maatschappelijke transities van onze tijd om te gaan.

Planten houden van gunstige microben zoals bacteriën en schimmels: ze groeien beter en worden er gezonder van. Hoogleraar Microbiële Ecologie Jos Raaijmakers speurt naar de juiste microben die gebruikt kunnen worden door de landbouw. Oratie 13 november.

Microscopisch kleine zwemmers zoals bacteriën zwemmen niet altijd alleen. Informatie uitwisselen en samenwerken kan namelijk voordelen hebben. Stefania Ketzetzi en collega's tonen in Nature Communications aan dat ook door mensen gemaakte microzwemmers kunnen samenwerken.

De sociale angststoornis is één van de meest voorkomende stoornissen bij kinderen en jongeren. Sociale angst wordt gekenmerkt door overmatige angst en vermijding van sociale situaties, waarbij kinderen voornamelijk bang zijn om negatief beoordeeld te worden door anderen. Cognitieve gedragstherapie,…

Microben, dat zijn toch ziekmakers? Moeten we daar niet vanaf? Nou, liever niet, weet microbioloog Ben Lugtenberg. Zonder microben gaan we namelijk dood. Na zijn eerste boek 'Zó leuk is microbiologie' is er nu 'Gezond met microben'. Voor dit boek heeft hij 35 expert gevraagd iets te schrijven over…

Social Citizenship & Migration (SCM) is een van de negen interdisciplinaire stimuleringsgebied programma's die de Universiteit Leiden in 2020 heeft gelanceerd. Het wordt geleid door de faculteiten Governance and Global Affairs, Rechtsgeleerdheid, Geesteswetenschappen en Sociale Wetenschappen.

Ernstige vormen van angst voor de mening van anderen, kunnen tieners op school belemmeren tijdens sociale interacties of het uitvoeren van taken. Psycholoog Anne Miers zoekt naar manieren om deze zogenoemde ‘sociale angst’ te verminderen.

Biologisch chemicus Nathaniel Martin gaat een alternatief antibioticum testen dat veel voorkomende resistente bacteriën zoals de ziekenhuisbacterie kan bestrijden. Hij ontvangt hiervoor 350.000 euro uit het NACTAR-programma van NWO. ‘We willen weten hoe veilig en hoe werkzaam ons antibioticum is in…

Bacteriën die van nature PET-flesjes afbreken en helpen onze berg plasticafval te verminderen. Volgens onderzoeker Jo-Anne Verschoor en haar supervisor Han de Winde is dit te toekomst. Zij kijken welke bacteriën hiervoor geschikt zijn, en hoe ze die steeds efficiënter kunnen laten werken. In het Leidsch…

This dissertation takes an important step in understanding the phenomenon of non-take-up of social support and what it means for contemporary social policies.

‘Wat ik aantrekkelijk vind aan het bodemleven, is dat het stuurbaar is,’ verklapt onderzoeker Martijn Bezemer van het Instituut Biologie Leiden (IBL). ‘Dat je kan zeggen: wat wil je? En dat ik de bodem dan kan omtoveren tot iets wat jij nodig hebt. Ten minste, dat dachten we.’

Leidse biologen publiceerden in het gerenommeerde wetenschappelijke blad Science Advances een studie waarmee ze aantonen dat bodembacteriën taken verdelen binnen de kolonie. De Volkskrant schreef er een artikel over.

Innovation plays an essential role in firms' competitiveness and long-term success. It varies from different types, ranging from run-of-the-mill innovation that brings incremental changes to existing technologies to radical innovation that breaks from existing trajectories.

Het onderzoeksproject ‘Hervorming Sociale Zekerheid’ wordt geleid door prof. dr. K.P. Goudswaard, samen met prof. mr. G.J.J. Heerma van Voss en prof. dr. C.L.J. Caminada.

Wat zijn de gevolgen van maatschappelijke trends zoals vergrijzing, individualisering en internationalisering voor regelgeving en instituties op het terrein van sociale zekerheid, pensioenen en de arbeidsmarkt?

Hoe passen bacteriën zich aan aan een nieuwe leefomgeving? Hoe zitten genomen van bacteriën precies opgevouwen in cellen? Dat gaat een internationaal team van wetenschappers onderzoeken, onder leiding van de Leidse biochemicus Remus Dame. Het Human Frontier Science Program heeft hiervoor een subsidie…

Sommige bacteriën blijken net als wij eiwitten te hebben die het DNA in hun cellen organiseren. Die doen dat alleen net even anders. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van bio-chemici van het Leiden Institute of Chemistry en het Max Planck Institute for Biology. De ontdekking helpt ons beter begrijpen hoe…