Het is zover. Nederlandse burgers mogen stemmen bij het landelijke raadgevende referendum. Een unieke gebeurtenis. Allicht daardoor een gebeurtenis waarvan de aanloop opmerkelijke zaken liet zien. Door onwennigheid met idee en praktijk van een weinig beproefd democratisch instrument, zo lijkt het. Drie…

Dit thematische gebied richt zich op uitdagingen voor, en innovaties rondom, democratie en burgerschap in het licht van hedendaagse wereldwijde transformaties. Gelieerde onderzoekers onderzoeken deze vragen op verschillende schaalniveaus (lokaal, nationaal, regionaal, wereldwijd) en vanuit verschillende…

Op 27 september 2017 verscheen het nieuwe boek van hoogleraar Luuk van Middelaar, getiteld De nieuwe politiek van Europa. Het boek is tegelijk frontlijnverslag van de Europese crisisjaren –eurostorm, Oekraïnetwist, vluchtelingenstroom, Brexit – en analyse van de nieuwe politieke en institutionele ve…

Niet-gekozen vertegenwoordigers zoals huisartsen, ouderenorganisaties en kerken vormen een belangrijk kanaal om in gemeenten de stem te laten horen van burgers die gebruik maken van jeugdzorg, maatschappelijke ondersteuning en toeleiding naar werk. Dit concluderen de onderzoekers Hester van de Bovenkamp…

Het afgelopen jaar hebben Wim Voermans, hoogleraar Staats- en Bestuursrecht, en student-assistent Rowie Stolk meegewerkt aan het VNG-jaarbericht over de maatwerkdemocratie. De VNG-Denktank, met wetenschappelijke ondersteuning van Wim Voermans, komt tot de conclusie dat raadsleden het kruispunt zijn…

Democratie begint bij de gemeente. Daar ligt de bron van burgerschap, zeker in Nederland, zo schrijven Wim Voermans en Geerten Waling in het boek Gemeente in de genen, dat 20 februari verschijnt bij uitgeverij Prometheus.

De democratische rechtsstaat staat door een opeenstapeling van schandalen en integriteitskwesties onder druk, zie de recente parlementaire enquêtes. Prof. dr. Ronald Kroeze legt uit: ‘Van publieke ambtsdragers wordt volledige toewijding verwacht, maar die norm is erg absoluut en wat we daarmee bedoelen…

Burgers hebben meer vertrouwen in de gemeentepolitiek dan in de landelijke politiek. En ook veel politici en beleidsmakers menen dat kleinschalig, lokaal bestuur democratischer en transparanter is. Decentralisatie is in de mode. Politicoloog Wouter Veenendaal (Universiteit Leiden) onderzoekt schaaleffecten…

Techgiganten zoals Google, Apple en Microsoft bepalen steeds meer de digitale wereld waarin we leven. Reijer Passchier waarschuwt: ‘Er zijn dringend maatregelen nodig om deze invloed in te perken.’

Afscheidscollege Ruud Koole, hoogleraar Instituut Politieke Wetenschap, Universiteit Leiden

Op 8 november verdedigde Jordi Wiersma het proefschrift 'Democratie, deugden, docentschap: de docent als gids in de democratie'. Het promotieonderzoek is begeleid door Andreas Kinneging en Paul van Geest.

Neemt de legitimiteit van recht en bestuur in een veellagige rechtsordes af? Welke betekenis heeft (afnemende) legitimiteit voor de effectiviteit van het recht? Dit soort vragen over de legitimiteit en effectiviteit van het recht en het daarop gebaseerde beleid en bestuur, komen meer dan ooit naar voren…

Alle wereldleiders hebben een aanpak in de globale Covid-19 crisis moeten kiezen. Maar welke aanpak is het meest effectief? Hoogleraar International Studies & Global Politics André Gerrits doceert bij International Studies en ziet interessante ontwikkelingen. ‘Democratieën komen er niet per se beter…

Hoe overheden met maatschappelijke organisaties omgaan en hoe maatschappelijke organisaties publieke besluitvorming kunnen beïnvloeden en hun organiserend vermogen staan centraal binnen dit onderzoeksprogramma. Als zodanig biedt dit onderzoeksprogramma, en de leerstoel waaraan het verbonden is, unieke…

Wat is de relatie tussen democratie en vrede? Gaan die twee hand in hand, zodat minder democratie minder vrede betekent? Of kan democratie vrede juist tegenwerken, bijvoorbeeld door protectionistische en militaristische regeringen te produceren? Of is er iets fundamenteel mis met de democratie zoals…

Veel Europese burgers voelen zich verbonden met de Europese Unie en hebben vertrouwen in de EU, blijkt uit promotieonderzoek van Eva Grosfeld. Maar een kwart ervaart de EU als bedreigend voor de nationale identiteit. Hoe herwint de EU hun vertrouwen?

Radicale democratie vertelt voor het eerst het spectaculaire levensverhaal van Pieter Vreede (1750-1837), de grondlegger van de democratie in Nederland.

Één vraagstuk, bekeken vanuit één vakgebied door twee wetenschappers verbonden aan één en hetzelfde instituut—dat levert twee posities op. De Leidse politicologen Ruud Koole en Joop van Holsteyn gingen in het dagblad Trouw (zaterdag 22 oktober 2016) met elkaar in debat over de komende lijstrekkersverkiezingen…

Alumni-activiteit, Merlijnlezing

Ben jij benieuwd hoe samenlevingen worden bestuurd – en wat een rechtvaardige samenleving eigenlijk is? Bij de Universiteit Leiden bestudeer je democratie, recht, veiligheid, gelijkheid en beleid in nationale én internationale context. Van mensenrechten tot klimaatwetgeving, van verkiezingen tot ethische…

Ben jij benieuwd hoe samenlevingen worden bestuurd – en wat een rechtvaardige samenleving eigenlijk is? Bij de Universiteit Leiden bestudeer je democratie, recht, veiligheid, gelijkheid en beleid in nationale én internationale context. Van mensenrechten tot klimaatwetgeving, van verkiezingen tot ethische…

Interview: Over democratie, het klimaatprobleem en ecocide

De samenleving is druk te ‘herstellen’ van de coronacrisis, maar ook de rechtstaat heeft een opdonder gehad. John Jansen van Galen pleit in het Parool voor herstel van de democratie en verwijst daarbij naar hoogleraar Staats- en Bestuursrecht Wim Voermans.

In opdracht van het ministerie van BZK schreven Wim Voermans en Geerten Waling een rapport over de 'lusten en lasten van meervoudige democratie', toegespitst op de lokale democratie. Dit rapport is hier te downloaden (pdf).

Ongekozen vertegenwoordigers kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de lokale democratie.

Wat moet een democratie doen met antidemocratische politieke partijen? Op die vraag promoveerde Bastiaan Rijpkema in december 2015. Het boek kreeg veel media-aandacht.

Op 13 mei, van 13.00 tot 15.00 uur, houdt prof. Tom R. Tyler (Yale Law School) een lezing over

Ben jij benieuwd hoe samenlevingen worden bestuurd – en wat een rechtvaardige samenleving eigenlijk is? Bij de Universiteit Leiden bestudeer je democratie, recht, veiligheid, gelijkheid en beleid in nationale én internationale context. Van mensenrechten tot klimaatwetgeving, van verkiezingen tot ethische…

Ben jij benieuwd hoe samenlevingen worden bestuurd – en wat een rechtvaardige samenleving eigenlijk is? Bij de Universiteit Leiden bestudeer je democratie, recht, veiligheid, gelijkheid en beleid in nationale én internationale context. Van mensenrechten tot klimaatwetgeving, van verkiezingen tot ethische…

Jessica Vance Roitman en Wouter Veenendaal, onderzoekers aan het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV)/Royal Netherlands Institute of Southeast Asian and Caribbean Studies, onderzoeken de oorsprong, ontwikkeling en consolidatie van politieke oligrachie op St. Maarten. Doorgaans…

Op 4 maart 2024 hield de Local Public Sector Alliance (LPSA) een werkgroepbijeenkomst over lokale democratie en inclusief bestuur. Daar kwamen theoretische ideeën en ervaringen over lokaal bestuur en decentralisatie aan bod.

Henk te Velde heeft een subsidie toegekend gekregen uit het KNAW Fonds Staatsman Thorbecke voor het onderzoeksproject 'De redelijkheid omstreden: Debatregels en de toegang tot de democratie, 1870-1940'. De komende drie jaar gaat hij samen met projectleiders Anne Heyer en Anne Petterson (Radboud Universiteit)…

Beleeft de democratie daadwerkelijk een legitimiteitscrisis? De auteurs toetsen de stelling dat gevestigde democratieën aan legitimiteit inboeten. Voorts bekijken zij in hoeverre bestaande theorieën de legitimiteitscrisis zien en verklaren. Ook onderzoeken zij nieuwe mogelijkheden voor het bestuderen…

Hoogleraar Encyclopedie van de Rechtwetenschap Bastiaan Rijpkema roept met een opiniestuk in NRC op tot een weerbare democratie in 2025: ‘Democratisch ethos vraagt meer dan een gloedvol betoog.’

Hoe kunnen partijverboden gerechtvaardigd worden? Welke partijen zijn in Europa eigenlijk verboden – en waarom? Werken weerbare democratie-maatregelen? En ontstaat er een internationaalrechtelijk concept van weerbare democratie?

Politicoloog Tom Theuns (Universiteit Leiden) ontvangt een Veni-beurs van de belangrijkste Nederlandse wetenschapsfinancier NWO. Dit betekent dat hij wordt erkend als een veelbelovende onderzoeker en dat hij gedurende drie jaar wordt ondersteund bij het verder ontwikkelen van zijn ideeën. Theuns gaat…

Belangenorganisaties spelen een belangrijke rol binnen de democratische samenleving.

Bij democratie wordt vaak gedacht aan meerderheden halen, maar volgens hoogleraar Bastiaan Rijpkema ligt dat genuanceerder. In radioprogramma de Nieuws BV vertelt hij over hoogleraar George van den Bergh, die stelt dat de democratie draait om de mogelijkheid besluiten terug te draaien.

Osinga, hoogleraar War Studies bij het Institute of Security and Global Affairs, uit zijn zorgen met de komst van president Trump in een interview met BNR.

Op 3 maart 2024 hebben de Zwitserse kiezers zich in een sensationeel referendum uitgesproken voor een verhoging van de AOW.

De afgelopen tien jaar is ‘crisis’ de natuurlijke toestand van Europa geworden. De bankencrisis ging via de Eurocrisis naadloos over in de huidige vluchtelingencrisis. Waar men vroeger dacht dat Europese samenwerking automatisch steeds verder zou gaan (‘even closer union’), zetten mensen nu vaker vraagtekens…

Het is niet langer vanzelfsprekend dat de EU-lidstaten stabiele democratieën zijn. Wat moet de EU doen om de democratie te beschermen, gezien het toenemende democratische verval in sommige lidstaten?

Rijk, wit en stedelijk: westerse politici vertegenwoordigen vaak een beperkt deel van de bevolking. Politicoloog Hélène Landemore pleit voor een inclusieve democratie. Bijvoorbeeld door burgers via loting te betrekken bij politieke besluitvorming. Op 26 november houdt zij de Cleveringa-oratie.

De kiezer heeft met de gigazege voor de BoerBurgerBeweging (BBB) woensdag een signaal afgegeven. Je moet iets met dit 'maatschappelijk verzet', vindt Boogaard. 'Partijen krijgen nu de kans om het opnieuw te doen, maar dan met BBB.' Dat heeft volgens Geerten Boogaard hoogleraar decentrale overheden in…

Van de hand van Hans-Martien ten Napel verscheen onlangs bij Routledge een, samen met prof. Sophie van Bijsterveld (Radboud Universiteit Nijmegen) geredigeerde, bundel getiteld Culture, Secularization, and Democracy. Lessons from Alexis de Tocqueville.