NWO Open Competitie voor onderzoek naar inclusieve religie en identiteit: ‘Impact op LGBTQIA+- gemeenschap nauwelijks onderzocht’
Wat is de impact van religie en het religieuze discours op de levens van queer mensen in landen waar LGBTQIA+-mensen niet worden geaccepteerd? Dat is wat universitair docent Eduardo Alves Vieira wil onderzoeken. Met een NWO-subsidie gaat hij de inclusieve-religiebeweging in Brazilië onder de loep nemen.
Religie speelt een belangrijke rol in het leven van velen over de hele wereld, ook in Brazilië. De overgrote meerderheid van de bevolking in dit land beschouwt zichzelf als christen, en de meeste Braziliaanse kerken zijn niet queer-vriendelijk. ‘Het discours over gender en seksuele diversiteit zit daar vol vooroordelen, onverdraagzaamheid en haat. Op televisie spreken evangelische predikanten bijvoorbeeld openlijk over hun LGBTQIA+-fobie, door homo's te bestempelen als pedofielen of als bezeten door de duivel,’ legt Alves Vieira uit.
Online omgeving
Dus is de vraag: naar welke religieuze diensten gaan LGBTQIA+-christenen? De Contemporary Christian Church of Brazil wordt algemeen gezien als een van de meest inclusieve religieuze gemeenschappen. Het taalgebruik van deze kerk wijkt af van de meer gangbare religieuze denominaties in het land. Zo worden LGBTQIA+-mensen er niet belasterd vanwege hun geslacht of seksualiteit. Hoewel de Braziliaanse inclusieve-religiebeweging op zich wel eerder is onderzocht, is de impact ervan op de identiteit van LGBTQIA+- mensen nog nauwelijks onderzocht.
De kerk heeft ook een grote online aanhang, omdat ze haar religieuze diensten streamt op sociale media zoals YouTube. 'De volgelingen van de kerk bekijken de video's van de preken van de voorgangers, en geven er vervolgens commentaar op,' zegt Alves Vieira. Zo kan hij vanuit zijn kantoor in Nederland onderzoek doen naar een groep mensen aan de andere kant van de wereld. Er is nog een andere reden waarom hij koos voor online-onderzoek. 'Aangezien religie een gevoelig onderwerp is om in het offline leven te bestuderen, zal het uitvoeren van zulk onderzoek in de digitale wereld dit minder gecompliceerd maken.'
Stemmen luider laten klinken
Door de online aanwezigheid van de Contemporary Christian Church en haar volgelingen te bestuderen, wil Alves Vieira bijdragen aan de groeiende literatuur over queer linguïstiek in het Zuiden. 'Mijn belangrijkste doel is om de stemmen van religieuze LGBTQIA+-mensen luider te laten klinken. Religie beïnvloedt het leven van veel mensen over de hele wereld - op goede en slechte manieren,' vertelt hij. 'Ik wil helpen om het negatieve beeld dat religies hebben van LGBTQIA+-mensen te veranderen.'
Met zijn onderzoek hoopt hij ook meer licht te werpen op een nieuw perspectief binnen de queer linguïstiek. Op dit moment is de meeste kennis op dit gebied gericht op Engelstalige gemeenschappen. ‘Er is een grote leemte in het onderzoeksveld met betrekking tot de niet-Engelstalige gemeenschappen, vooral die uit het Zuiden. Dat gat wil ik helpen dichten,’ zegt hij.