Antropologiestudenten onderzoeken hoe gebouwen het studentenleven vormgeven bij MBORijnland
In het tweedejaarsvak Veldwerk NL voeren studenten Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie hun eigen antropologische onderzoeksproject uit. Dit jaar hebben studenten Marie Nafe, Maks Graczyk, Dea Zukanovic en Lauren Alvarado Diez hun onderzoek uitgevoerd bij MBORijnland, waar zij onderzochten hoe architectuur de mobiliteit en sociale relaties van studenten beïnvloedt.
Het project in een notendop
Het project onderzoekt hoe de gebouwen en ruimtes van MBORijnland studenten op meerdere manieren beïnvloeden. Bijvoorbeeld: hoe bewegen studenten over de campus? Voelen ze zich er thuis? En hoe gaan ze met elkaar om? 'We richten ons op zowel de architectonische als sociale dimensies van de schoolomgeving. Zo willen we begrijpen wat dit doet met de identiteit, veiligheid en dynamiek tussen studenten.'
Werken aan een school waar iedereen welkom is
De vier antropologiestudenten zochten een onderwerp en werden aangetrokken door kwesties rond veiligheid. 'We hoorden dat bewoners in Lammenschans klaagden over overlast van twee scholen. Daarom gingen we het gebied bekijken. We zagen dat het ontwerp van MBORijnland problemen gaf. Er waren bijvoorbeeld weinig buitenruimtes en de indeling was verwarrend. Deze problemen belemmeren het vermogen van studenten om zich vrij te bewegen, zich veilig te voelen en contact te maken met elkaar.'
-
Binnen- en buitenkant van het gebouw van MBORijnland -
Sociale richtlijnen MBORijnland
Een unieke antropologische skillset
Waarom is antropologie zo geschikt voor dit onderzoek? De studenten legden uit dat hun vakgebied focust op hoe mensen dingen echt beleven. De studenten combineren kwalitatieve methoden, zoals interviews en participerende observatie, en kantitatieve methoden, zoals enquêtes.
‘Antropologie hecht ook waarde aan de betekenissen die mensen toekennen aan ruimtes, waardoor we kunnen begrijpen hoe studenten deze ruimtes vormgeven en “eigen maken”. Ons onderzoek gaat dus niet alleen over hoe gebouwen eruitzien, maar ook over hoe mensen ze ervaren en gebruiken.'
Sociale contacten belangrijker dan op tijd zijn?
Het veldwerk leverde fascinerende inzichten op in het gedrag van leerlingen. Een van de meest interessante ontdekkingen van het team kwam doordat ze simpelweg keken hoe leerlingen zich door hun school bewogen. 'Een van de meest inzichtelijke momenten was het observeren van hoe een leerling met zijn vrienden door de school navigeerde. Het was fascinerend om te zien hoe sociale prioriteiten hun keuzes bepaalden, zoals opzettelijk te laat komen om met vrienden te kunnen praten. Dit benadrukte de sterke invloed van relaties met leeftijdsgenoten op de mobiliteit van leerlingen binnen de school.'
Wat een onaantrekkelijk gebouw kan doen
Wat kunnen we uit dit onderzoek halen? Het team ontdekte dat veel studenten het ontwerp van de school als ''onuitnodigend'' beschouwen, vooral vanwege het gebrek aan kleur en de verwarrende lay-out. Deze onuitnodigende lay-out versterkt de sociale fragmentatie tussen studenten, aangezien mobiliteitspatronen emotionele en sociale uitsluiting tot gevolg hebben.
Bovendien ontdekten de studenten een potentieel tekort aan sociale ruimtes binnen; de meeste studenten vaak gebruik maakten van buitenruimtes, zelfs bij slecht weer.
Wat het onderwerp veiligheid betreft, ontdekte de groep hoe veiligheid gendergebonden en ongelijk verdeeld is.
Tips voor toekomstige antropologiestudenten
Het team heeft praktische tips voor mensen die antropologie willen studeren. "Zorg voor reservevragen en blijf flexibel. Gesprekken en observaties gaan zelden zoals je plant," vertellen ze. Wellicht het belangrijkste wat ze leerden: veldwerk vraagt om continue aanpassing: 'Veldwerk is onvoorspelbaar. Wees dus bereid om je methoden en verwachtingen onderweg te veranderen.' Deze tips laten zien welke praktische vaardigheden antropologiestudenten leren. Vaardigheden die ze ook buiten school goed kunnen gebruiken.
En nu?
Het team heeft hun onderzoek afgerond en de resultaten gepresenteerd. Dit deden ze voor medestudenten, docenten en verschillende maatschappelijke organisaties tijdens de Fieldwork NL conferentie in april. Ook presenteerden ze bij de opening van Presenteren met de Stad on Tour deze maand. In juni presenteren ze opnieuw tijdens Presenteren met de Stad. Interesse? Je bent welkom!
Veldwerk NL
In het vak Fieldwork NL kunnen tweedejaars studenten zelf een groot onderzoek opzetten en uitvoeren. Binnen een algemeen thema, kiezen ze hun eigen onderwerp en plek in Nederland.
Een begeleider helpt ze door het hele proces: van een onderzoeksplan schrijven tot drie weken veldwerk doen. Daarna analyseren ze hun gegevens en schrijven ze een rapport. Uiteindelijk presenteren ze hun bevindingen tijdens de Fieldwork NL conferentie.