Wat als je kind depressief is? In dit nieuwe boek leer je hoe je je kind ondersteunt
Veel jongeren hebben last van somberheid en depressie. Ouders voelen zich vaak machteloos, terwijl ze een belangrijke rol spelen bij het herstel. Om hen te helpen, schreef hoogleraar Klinische Psychologie Bernet Elzinga met haar collega’s een boek vol praktische inzichten.
Steeds meer jongeren worstelen met somberheidsklachten en depressie. Dit heeft niet alleen veel impact op de jongeren zelf, maar ook op ouders. Ook spelen er naast de somberheid vaak andere problemen: angstklachten, eetproblemen, overmatig drank of drugsgebruik, problemen met vriendschappen of op school, en vaak spelen ook andere stressvolle gebeurtenissen een rol. Hierdoor kunnen de emoties thuis hoog oplopen. Vaak trekken jongeren zich terug en wijzen hulp af. Als jongeren wel hulp zoeken zijn de wachtlijsten in de jeugdzorg vaak erg lang en helpen de behandelingen maar voor de helft van de jongeren afdoende. Redenen te over voor ouders om zich flink zorgen te maken.
Eerste werkboek voor ouders en professionals
Dit was de reden voor Bernet Elzinga om samen met collega’s te onderzoeken wat ouders zelf kunnen doen om hun kind te ondersteunen en de belangrijkste bevindingen te vertalen in een praktisch boek.
In dit boek, geschreven met twee ervaren orthopedagogen, Carine Kielstra-Van der Schalk en Romke van den Nouweland-van Baars en systeemtherapeut Marjanke Ruys-Zonnenberg, leren ouders alles over depressie bij adolescenten en hoe ze bij kunnen dragen aan het welzijn van hun kind. Dit boek leert ouders hoe ze weer contact kunnen krijgen met hun kind, door kleine gebaren en door oprecht geïnteresseerd te zijn en ‘OMA’ (: Oordeel, Mening, Advies) vooral thuis te laten.
Ook wordt beschreven hoe ouders om kunnen gaan met de intense emoties en negatieve gedachten van een kind en hoe ze toch steun kunnen bieden als een kind volledig in zichzelf is teruggetrokken. Een valkuil voor ouders is om alle problemen en zorgen uit handen te nemen van het kind. Daarom wordt ook stil gestaan hoe ouders juist de zelfredzaamheid en autonomie van een kind kunnen stimuleren
Wetenschappelijke inzichten en jarenlange ervaring
De inhoud van dit boek is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek van Elzinga en haar collega’s en vele anderen én jarenlange ervaring met het begeleiden van ouders in de door de auteurs ontwikkelde groepscursus ‘Samen Sterk’ (www.sterksamen.nl).
Elzinga: 'We hebben veel geleerd van deze ouders. En andersom was het voor ouders heel waardevol om kennis en advies te ontvangen, niet alleen van professionals, maar ook van andere ouders. Deze gezinnen raken snel geïsoleerd en de behoefte om hun verhaal te doen en ervaringen te delen is groot. Ook is het voor ouders een eye-opener om te horen hoe belangrijk het is om goed voor zichzelf te zorgen.'
Zuurstofmasker
Vaak voelen ouders zich bezorgd en schuldig als ze leuke dingen voor zichzelf gaan doen als een kind zich zo slecht voelt. Door niet meer te sporten of met vrienden of partner op stap te gaan worden ouders ook steeds meer somber en het wereldje steeds kleiner. Dit heeft ook negatieve gevolgen voor kinderen. Dus geldt hier geldt net als in het vliegtuig: zet eerst je eigen zuurstofmasker op voordat je voor je kinderen zorgt.
Onderzoek voor de toekomst
Hoewel de cursus en het boek zijn gebaseerd op wetenschappelijke kennis, moet nog onderzocht worden in hoeverre ouders hierdoor daadwerkelijk minder stress ervaren en weer beter contact met hun kind, ook op de lange termijn. En uiteindelijk is de hoop dat hiermee ook de somberheid van jongeren afneemt. Maar voordat we dat allemaal in kaart hebben gebracht zijn we nog wel wat jaren verder.
De opbrengst van de verkoop van het boek komt ten goede aan gezinnen die de ondersteuning van Samen Sterk niet zelf kunnen betalen en aan de doorontwikkeling van Samen Sterk.
Gouden tips
Voor ouders hebben we 10 ‘gouden tips’ op een rij gezet. Ook nuttig als je kind niet depressief is!
- Zorg goed voor jezelf; goed voorbeeld doet goed volgen!
- Eerst connectie, dan correctie
- Zoek naar momenten van verbinding
- Wees oprecht geïnteresseerd in je kind en laat OMA (oordeel, mening, advies) thuis
- Erken emoties en luister
- Stimuleer autonomie; dit is een goede manier om het zelfvertrouwen van je kind te versterken
- Medeleven in plaats van medelijden
- Emoties worden beïnvloed door gedachten, niet (alleen) door gebeurtenissen
- Blijf vragen om dingen samen te doen, ook al krijg je tien keer een afwijzing en één keer een toezegging
- Beweging is het beste medicijn tegen somberheid en depressie