Om windmolens en elektrische auto’s efficiënt en onderhoudsvriendelijk te maken, hebben we veel magneten nodig. Die magneten komen grotendeels uit China. Voor onze energietransitie zijn we dus afhankelijk van deze grootmacht. ‘In 2010 zagen we al hoe de export zeldzame aardmetalen werd ingezet als wapen,’…

In de overgang naar duurzame energie zijn er veel metalen nodig. Momenteel importeert Europa die vooral vanuit China en Rusland. We moeten ook kijken naar ontginning in Europa, zegt industrieel ecoloog René Kleijn in de NRC. Ook in Trouw en op NPO1 licht Kleijn de uitdagingen van de energiemarkt toe…

‘Als wij er niet over beginnen, wie dan wel?’ dat dacht professor Arjan Lankester, kinderarts/immunoloog in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en hoogleraar kindergeneeskunde, op het moment dat verschillende gentherapieën voor zeldzame ziekten niet langer beschikbaar dreigden te komen voor…

Veel mensen denken dat zware metalen giftig zijn en mens en natuur altijd schade aanbrengen. Dat beeld moet genuanceerd worden, vindt hoogleraar Sylvestre Bonnet.

In de Hortus botanicus Leiden bloeit de Jadevine (Strongylodon macrobotrys). Drie weken geleden begon de plant meerdere bloeitrossen te produceren, waarvan de eersten intussen in volle bloei staan.

De Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) heeft een zeer bijzondere manuscriptkaart van Suriname verworven. De kaart uit 1830 is bijna 2,5 meter lang en is zeer gedetailleerd uitgevoerd. De kaart is met de hand getekend door Helmuth Hendrik Hiemcke (1808-1858), een van de officiële landmeters in dienst…

Het opslaan van energie is een van de grootste uitdagingen in de energietransitie. Waterstof biedt een uitkomst. Scheikundige Daan den Boer onderzoekt hoe de chemische reactie die nodig is om energie in waterstof op te slaan efficiënt en goedkoop kan verlopen.

Hoe ingewikkeld het ook is om te meten hoeveel plasticdeeltjes in voedselgewassen doordringen: het is gelukt. Chinese wetenschappers en de Leidse hoogleraar Willie Peijnenburg ontwikkelden er een methode voor. Ze haalden er Nature Nanotechnology mee; Peijnenburg vertelt erover in het Leidsch Dagblad…

Wat doe je als je een boek uit de zestiende of zeventiende eeuw hebt, maar je vermoedt dat in de boekrug een fragment van een middeleeuws handschrift is verwerkt? Universitair docent Thijs Porck kreeg een NWO-beurs om aan de slag te gaan met een camera aan een slang. ‘Het project komt neer op kijkoperaties…

De winning van grondstoffen uit mijnen zorgt voor schade aan het milieu. Maar we hebben ze wel hard nodig, zowel voor de ontwikkeling van landen als voor de omschakeling naar een duurzaam energiesysteem. Hoogleraar duurzaam grondstofgebruik Ester van der Voet onderzoekt hoe we de impact op het milieu…

Oratie

De Europese Unie heeft met de Green Deal ambitieuze en broodnodige klimaatdoelen geformuleerd. Maar de huidige geopolitieke spanningen en de energiecrisis maken de uitvoering ervan ingewikkeld. Zeven wetenschappers van de alliantie Leiden-Delft-Erasmus Universities (LDE) schreven daarom een white paper…

Voor de energietransitie hebben we een hoop zeldzame aardmetalen nodig. Dat vereist niet alleen een duurzame winning, maar ook efficiënt gebruik en hergebruik. René Kleijn van het Centrum voor Milieuwetenschappen (CML) is de eerste Nederlandse hoogleraar Toekomstbestendige Grondstofvoorziening. In het…

Een vasthoudende postdoc-onderzoeker haalde hoogleraar Marc Koper over om onderzoek te doen naar de zuurstofreductie-reactie. In Kopers ogen was daar weinig interessants te halen. Maar prompt ontdekten ze een heel nieuwe manier om brandstofcellen op waterstof en zuurstof te verbeteren. Hun artikel verscheen…

Stel dat wij kunnen wat groene planten kunnen: fotosynthese. Dan zouden we onze enorme energiebehoefte kunnen stillen met diepgroene waterstof en klimaatneutrale biodiesel. De afgelopen decennia werkten wetenschappers er volop aan. Chemicus Chengyu Liu promoveert 8 juni op weer een stap die kunstmatige…

Het oudste bekende kledingstuk van Nederland is een felrood en blauw geblokte wollenjurk van bijna 2800 jaar oud, zo blijkt uit recent onderzoek. Fragmenten van dit kledingstuk zijn samen met bronzen en ijzeren sieraden in 2010 gevonden in een rijk graf uit de ijzertijd, tijdens opgravingen van een…

Tegen 2050 kunnen we 40 procent van onze behoefte aan schaarse aardmetalen uit oude smartphones, batterijen en windturbines halen. Hard nodig, want anders hebben we waarschijnlijk niet genoeg om de energietransitie te volbrengen. Dat beschrijft een internationaal onderzoeksteam met de Leidse Tomer Fishman…

De beschikbaarheid van grondstoffen, de energietransitie en de afhankelijkheid van China. Daarover en meer gaat de oratie van René Kleijn.

Workshop

Op donderdag 16 mei organiseert Universitaire Bibliotheken Leiden een workshop vroege fotografie van het Midden-Oosten. In de workshop toont conservator Maartje van den Heuvel foto’s van drie avontuurlijke Nederlandse negentiende-eeuwse reis- èn fotopioniers. Zij brachten prachtige foto’s en fotoalbums…

Leidse alumnus Peter Buis en promovendus Mink van IJzendoorn bestudeerden op verzoek van Huis van Hilde het levenswerk van Herman Zomerdijk. Zomerdijk (overleden 15 maart 2014) was een Bakkumse bollenkweker en een gedreven detectorzoeker. Met zijn metaaldetector zocht hij decennialang naar munten en…

In het programma Ridders van Gelre van Omroep Gelderland spreekt David Fontijn over de prehistorie van de Veluwe. "De mensen hier hadden contact met nederzettingen heel ver weg, Engeland of Denemarken. Er waren allerlei handelsrelaties. Een van de belangrijkste vormen was de handel in metaal."

Artsen en onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) starten met een klinische studie, waarbij zij de allereerste stamcelgentherapie in Nederland gaan toedienen. De stamcelgentherapie is bedoeld als behandeling voor kinderen die geboren worden met de zeldzame ziekte SCID, waardoor…

In het LUMC hebben de afdeling Immunologie en het Willem-Alexander Kinderziekenhuis met succes stamcelgentherapie toegepast bij twee baby’s met de stoornis SCID.

Hoe tel je de nanoplastics in je lichaam? Leidse onderzoekers publiceren vandaag in Nature Protocols over een methode die dit makkelijker moet maken. Belangrijk voor milieu- en medicijnonderzoek.

Grondstoffen werden vroeger over duizenden kilometers afstand vervoerd. Waarvoor werden ze geruild en waarom sloten mensen in West-Azië zich aan bij deze handelsnetwerken?

Een complete transformatie van de staalcyclus in Nederland met als ultiem doel een koolstof-neutrale staalsector in 2050. Daarvoor krijgt het programma Groeien met groen staal 100 miljoen euro van het Nationaal Groeifonds. Vanuit Leiden helpt hoogleraar Industriële ecologie René Kleijn mee.

Vorige week was het Earth Overshoot Day, de dag waarop alle grondstoffen die de aarde in een jaar kan produceren, zijn opgebruikt. Om minder nieuwe grondstoffen te ontginnen, moeten we meer kijken naar de grondstoffen die al in omloop zijn. ‘Dat heet urban mining,’ zegt hoogleraar Duurzaam Grondstofgebruik…

Blijkt uit een echo dat een foetus een (hart)afwijking heeft, dan staan ouders voor moeilijke keuzes. Ten onrechte scoort het daarvoor benodigde cohortonderzoek naar zeldzame ziektes laag op de academische meetlat, stelt Haak tijdens haar oratie.

Hoogleraar Michiel van de Sande van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) spreekt vrijdag 5 november zijn oratie 'De kunst van het doen en niets doen' uit. Van de Sande maakt van de gelegenheid gebruik om zowel de praktische als filosofische aspecten van het samen beslissen binnen de sarcoomzorg…

Voor zonnepanelen, windturbines en batterijen moeten veel metalen gedolven worden. Tegelijkertijd vermindert hierdoor de mijnbouw naar kolen, olie en gas.

Ben de Jong vertelt bij NPO Radio 1 Met het Oog op Morgen over het gebruik van gif als moordwapen door Rusland.

Met 2D-materialen ontwikkelde natuurkundestudent Romme van der Kemp een nanochip die behalve extreem klein ook nog schaalbaar is. Dat is nodig om allerlei technologieën nóg beter, nóg sneller en nóg kleiner te maken. Voor zijn onderzoek is hij genomineerd voor de FWN Young Talent Award 2023.

‘Een uitdagende rollercoaster, maar ook een verbindende en leerzame ervaring,’ zo vat het team van iGEM Leiden 2022 hun deelname aan de iGEM-wedstrijd samen. De wedstrijd voor synthetische biologie kwam tot een hoogtepunt tijdens de ‘Grand Jamboree’ in Parijs. Het team eindigde in de top 10 van 360…

Een betere behandeling ontwikkelen voor patiënten met hoofd- en halskanker, dat is het doel van Binanox, het iGEM-team Leiden 2022. Met een crowdfunding hopen ze hier tenminste 10.000 euro voor op te halen.

Het onderzoek van orthopedagoog Nienke Bouw laat zien dat de sociale ontwikkeling van jonge kinderen met een extra X- of Y-chromosoom kwetsbaar is. Die kwetsbaarheden worden groter naarmate deze kinderen ouder zijn. Ook blijkt dat een gedeelte van de kinderen met een extra X- of Y-chromosoom de diagnose…

Als artsen beter kunnen inschatten wat de overlevingskansen van een patiënt zijn, helpt dat om te kiezen voor een bepaalde behandeling. Bij het zeldzame en kwaadaardige Ewing-sarcoom dat vooral kinderen en adolescenten treft, zou dat enorm helpen. Wiskundehoogleraar Marta Fiocco mag met een grote KWF-subsidie…

De Leidse promovendus Mona Shahab beklom twee jaar geleden de Mount Everest om geld in te zamelen voor onderwijs aan kansarme kinderen in Egypte. Ze haalde de top en als bewijs poseerde ze daar met de universiteitsvlag. Onlangs overhandigde ze de vlag symbolisch aan rector Carel Stolker.

Onderzoek van het LUMC wijst uit dat vrouwen die eerder een miskraam hebben gehad door COVID geen verhoogde kans hebben om opnieuw een miskraam of doodgeboren kindje te krijgen. Ook zijn preventieve medicijnen tijdens de zwangerschap niet langer nodig.

Hoogleraar Johan Frijns behandelt mensen met gehoorverlies, doet onderzoek naar hoorimplantaten en deelt graag zijn kennis over elektrische stimulatie van het zenuwstelsel.

Marieke Liem, hoogleraar bij ISGA, bespreekt in Trouw het zeldzame fenomeen van vrouwelijke moordenaars en de stereotypes

Het zwaard van Ommerschans is een van de belangrijkste stukken uit de Nederlandse prehistorie en bevindt zich in de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden. Het bijzondere zwaard is nu onderzocht in het TU Delft Reactor Instituut, op zoek naar informatie over de samenstelling en maakwijze.

Donderdag 18 januari 2024 is onze gewaardeerde collega Jan Zaanen overleden. Jan was één van onze sterwetenschappers, groter dan het leven, met een ongegeneerd ongeremde gedrevenheid voor het beste van de natuurkunde bij het Instituut Lorentz, bij het Leids Instituut voor Natuurkunde en bij de gehele…

Frans Osinga, hoogleraar War Studies verbonden aan het Institute of Security and Global Affairs, bespreekt in diverse media de oorlog in Oekraïne.

In de Bronstijd werden in Europa veelvuldig bronzen voorwerpen zoals bijlen, zwaarden en sieraden bewust achtergelaten op specifieke plaatsen in het landschap. Uit promotieonderzoek van de Leidse archeoloog Marieke Visser blijkt dat deze handelingen uitingen waren waarmee men zich verhield tot de wereld…

De energietransitie staat hoog op de Europese agenda, maar wat is er precies voor nodig? René Kleijn onderzoekt hoe we grondstoffen op een verantwoorde manier kunnen winnen, gebruiken en hergebruiken. Per 1 maart is hij benoemd tot hoogleraar Toekomstbestendige grondstofvoorziening.

Jasper Knoester is de decaan van de Faculteit Wiskunde & Natuurwetenschappen. Hoe gaat het met hem, wat doet hij precies en hoe ziet zijn dag eruit? In elke nieuwsbrief geeft Jasper een inkijkje in zijn leven.

Natuurkundige Milan Allan gaat een instrument bouwen dat het onderzoek naar supergeleiding verder kan brengen. Hij krijgt daarvoor een ERC Consolidator Grant van twee miljoen euro in vijf jaar tijd. Met zijn programma PairNoise wil hij gepaarde elektronen kunnen waarnemen die ook blijken voor te komen…

Met markeringen maakt Mapping Slavery in Leiden het slavernijverleden van de sleutelstad zichtbaar. Waarom is dit belangrijk en wat betekent het voor de samenleving van nu? Voorafgaand aan het plaatsen van de markeringen werd er op 24 maart door een panel gesproken over het slavernijverleden van de…

Promovenda Jiangnan Ding onderzoekt hoe je een blok rubber zo kunt ontwerpen dat het dienst kan doen als een mechanische computerbit. Zo'n zogenaamd mechanisch metamateriaal wordt op een specifieke manier samengeperst om de vorm te veranderen. ‘Met een heel eenvoudig materiaal kunnen we in de toekomst…