Collegecolumn: interdisciplinair werken, van zorg tot zwaan-kleef-aan
Hoe staat het interdisciplinair werken binnen de Universiteit Leiden ervoor? En wordt disciplinair werk nu maar helemaal losgelaten? Graag sta ik stil bij wat zorgen onder collega’s, en bij onze toekomstplannen.
In deze rubriek geven Annetje Ottow, Hester Bijl en Martijn Ridderbos een kijkje achter de schermen bij het College van Bestuur van de Universiteit Leiden. Hoe ziet hun werk eruit? Waar zijn ze enthousiast over? Wat zijn uitdagingen die ze tegenkomen? Het bouwen aan een gezonde, betrokken en lerende organisatie begint met het delen van wat je bezighoudt. Deze keer is het de beurt aan Hester Bijl.
Interdisciplinair werken speelt een steeds grotere rol binnen de Universiteit Leiden. Dat is niet raar, want veel van onze huidige maatschappelijke vraagstukken zijn complex en multidisciplinair van aard. En ik zie ook mogelijkheden voor wetenschappelijke doorbraken op de grenzen van disciplines. Maar door die aandacht voor interdisciplinair werken hoor ik ook zorgen onder onze wetenschappers - komen disciplinair en fundamenteel onderzoek in Leiden in het gedrang? Gaan we ons nu alleen maar richten op thema’s in plaats van nieuwsgierigheidsgedreven wetenschap?
‘Ik pleit voor genoeg financiering voor nieuwsgierigheidsgedreven, ongebonden onderzoek’
Mengvorm
Om met de deur in huis te vallen: we laten disciplinair onderzoek niet vallen. Ik denk dat het belangrijk is om ook vanuit goede, sterke disciplines te blijven werken. Zo staat het ook in ons strategisch plan. De universiteit is een mengvorm van instituten die disciplinair van aard zijn, en instituten die meer interdisciplinair gericht zijn, zoals LUC The Hague en het LUCAS. Wat de tegenstelling tussen interdisciplinair, themagericht onderzoek en disciplinair, ongebonden onderzoek betreft: dat ‘conflict’ zie ik maar ten dele. Je kunt ook interdisciplinair, fundamenteel onderzoek doen. Wel pleit ik ervoor dat er, binnen én buiten de universiteit, genoeg financiering beschikbaar blijft voor nieuwsgierigheidsgedreven, ongebonden onderzoek dat niet direct een bepaald vraagstuk beantwoordt.
Kiem, groei en bloei
Ongebonden is dan ook het sleutelwoord voor de zogeheten Kiem-hubs, waarmee we na de zomer willen beginnen. Deze hubs zijn bedoeld om kleine, bottom-up onderzoeksinitiatieven te stimuleren die grenzen van faculteiten overschrijden. Zo bieden we ruimte aan spannende combinaties van onderzoekers en ideeën. Naar verwachting verschijnt er dit voorjaar een uitnodiging om onderzoeksvoorstellen aan te leveren voor deze Kiem-hubs. Op langere termijn willen we grotere samenwerkingsinitiatieven gaan honoreren binnen zogeheten Groei- en Bloei-hubs. We denken nog na over de randvoorwaarden. Ook willen we fysieke ruimtes creëren waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en kunnen samenwerken.
Ontluikend leven
De namen van de hubs draaien om ontluikend leven, en dat is niet voor niets. De Leidse grond voor vakgebiedoverschrijdend samenwerken is vruchtbaar. Dat hebben de negen interdisciplinaire stimuleringsprogramma’s die in 2020 werden opgestart, bewezen. Er zijn nieuwe onderzoekers aangetrokken, prachtige verbindingen tussen wetenschapsgebieden gelegd en een flink aantal programma’s ontvingen al financiering vanuit de NWA of de EU. Bewonderenswaardig, zeker omdat er veel interne hobbels moesten worden genomen om samenwerking van de grond te krijgen. Er is ook een prachtig zwaan-kleef-aan-effect te zien waarbij steeds meer faculteiten de samenwerking weten te vinden. Zo sluit de faculteit Rechtsgeleerdheid nu ook aan bij het LUMC-onderzoek naar regeneratieve geneeskunde. We gaan de komende tijd met de programma’s praten over de toekomst en hoe ze het beste passen binnen de organisatie van de universiteit.
Interdisciplinariteit biedt veel perspectief, maar ik besef dat er meer ondersteuning nodig is. Daarbij moeten we ook naar onze interne systemen kijken. Ook moeten we interdisciplinair werken beter meenemen in het systeem van erkennen en waarderen binnen Academia in Motion, bijvoorbeeld door te erkennen dat het opzetten van interdisciplinair werken tijd en energie kost Voor nu willen we proberen om interdisciplinaire initiatieven zoveel mogelijk ruimte te bieden, en al het duidelijk aanwezige enthousiasme te voeden.
Meer weten over wat interdisciplinair werken en de stimuleringsprogramma’s voor jou kunnen betekenen? Kom dan op woensdag 17 mei naar het interne evenement ‘Interdisciplinair werken in Leiden’ en maak persoonlijk kennis met de negen programma’s.