De samenleving betrekken bij ons onderzoek en onderwijs: hoe staat het ervoor aan de Universiteit Leiden?
Misschien ken je het als citizen science. Of misschien ken je het als volunteer mapping, patient co-researcher, of zelfs community engaged learning. Participatief onderzoek en onderwijs hebben veel verschillende namen, maar welke jij ook kiest: weet dat er veel van dit soort open science gaande is bij de Universiteit Leiden.
Op 2 november 2023 bezochten meer dan 120 medewerkers van de universiteit het eerste Academia in Motion Festival. Het evenement was een mooie gelegenheid om te discussiëren over hoe we van de Universiteit Leiden een meer open werkplek kunnen maken en hoe we de universiteit in staat kunnen stellen om vrijer kennis te creëren en delen met de samenleving.
Margaret Gold van het Citizen Science Lab zette een interactieve live-action onderzoeksposter op. Deelnemers konden vragen beantwoorden over hun kennis van citizen science, hoe het begrip zich verhoudt tot open science en de positieve relatie tussen die twee.
We stelden Margaret enkele vragen over de poster en de resultaten die ze ermee verzamelde.
Waar kwam de inspiratie voor de poster vandaan?
Mijn SciComNL-collega’s Dieudonnée van de Willige en Frederike Schmitz zijn de oorspronkelijke bedenkers van het posterformat. Zij gebruikten het eerder al als discussiemiddel op de Nationale Wetenschapscommunicatiedag in 2022. Ik genoot toen erg van de gesprekken die ontstonden dankzij de poster. Reden genoeg dus om tijdens dit festival het format opnieuw in te zetten voor een vergelijkbaar gesprek over de link tussen citizen science en open science.
Wat vertellen de resultaten ons over citizen science bij de Universiteit Leiden?
De poster en het festival trokken een mix van collega's in verschillende functies binnen de universiteit. De resultaten onthulden:
- Een behoefte aan meer flexibiliteit voor hybride rollen: veel mensen hadden het gevoel dat ze meer dan één pet op hadden.
- Een sterke interesse in Citizen Science: slechts een paar collega's zeiden dat ze al aan citizen science deden. Veel meer collega's zeiden dat ze meer wilden weten over de mogelijkheden ervan. Een paar mensen plakten hun sticker op de grens tussen 'niet bezig met' en 'bezig met' citizen science, vanwege nieuwe projectplannen die al in de maak zijn.
- Een lage mate van erkenning van het verband met Open Science: collega's gaven aan een hoge mate van vertrouwen te hebben in de uitspraak 'Ik weet wat citizen science is' - maar een lagere mate van vertrouwen in het verband tussen open science en citizen science.
Hoe zijn Open Science en Citizen Science aan elkaar gelinkt?
Als mensen denken aan open science, denken ze vooral aan toepassingen zoals open of FAIR data en Open Access publiceren. Wetenschap openbaar maken door maatschappelijke partners direct mee te nemen in het onderzoeksproces wordt dan vaak vergeten. Zeker wanneer dat verder gaat dan eenvoudige dataverzameling of het crowdsourcen van onderzoekstaken.
De meer collaboratieve of co-creatieve werkwijzen die geassocieerd worden met citizen science zijn heel anders van aard, maar wel cruciaal om wetenschap verder open te stellen. Het bewustzijn over deze praktijken is nog niet wijdverspreid en het is voor onderzoekers niet altijd duidelijk hoe al deze verschillende open science onderdelen in elkaar passen. Het laten zien van concrete voorbeelden bij de Universiteit Leiden zal hier zeker bij helpen.
Wat gaat er nu gebeuren?
Een van de doelen van het Academia in Motion programma is de integratie van citizen science en andere participatiepraktijken in al het onderzoek en onderwijs van de universiteit. Daarvoor moeten we eerst het bewustzijn vergroten over de waarde en impact van citizen science.
Terugkomend op de poster: bijna dertig mensen gaven aan dat zij zelf of hun collega’s citizen science methodes toepassen of van plan zijn dit te doen. Dit laat zien dat we al een grote bron aan ervaring hebben om uit te putten. Ik kijk ernaar uit om deze praktijken te laten zien op onze website en in onze onlangs gelanceerde 'Citizen Science at Leiden University' Teams community. Laten we vooral van elkaar leren!
Verder wil ik graag mensen uit de faculteiten ontmoeten. Binnenkort gaan we op tournee door de hele universiteit - van faculteit tot instituut tot onderzoeksgroep - om speciale discussiesessies over citizen science te houden.
Hoe begin je met citizen science?
Zowel de Open Science Community Leiden als het Citizen Science Lab bieden mogelijkheden om aan de slag te gaan met citizen science en andere participatieve praktijken.
OSCL organiseert workshops, lezingen en inloopspreekuren over allerlei open science onderwerpen, waaronder citizen science. Iedereen is welkom om lid te worden van de OSCL-gemeenschap. Informatie over aankomende evenementen is te vinden op het OSCL Teams kanaal.
Het Citizen Science Lab gaat op tournee: we organiseren lunchdiscussies, webinars en lezingen! Wil je dat we naar jou toe komen? Neem dan contact op met coördinator Margaret Gold, of word lid van de Citizen Science at Leiden University Teams community, die gelanceerd is tijdens het Academia in Motion Festival. Daar kun je informatie vinden over aankomende evenementen, vragen stellen en ervaringen met elkaar delen. Je hebt dan ook toegang tot de groeiende verzameling bronnen in de Teams Wiki.
Het is ook mogelijk om contact op te nemen met het AiM-programma: academiainmotion@bb.leidenuniv.nl