Toelating en selectie

Promovenda Jianhong Zhou wilde beter begrijpen of en hoe plantensoorten zich aanpassen aan bijvoorbeeld klimaatverandering. Ze ontwikkelde twee databanken waarmee ze analyseerde hoe gemakkelijk of moeilijk planten zich aanpassen aan veranderende omstandigheden. Zhou promoveerde op 4 september.

Zijn magnetische velden ouder dan het eerste licht? En hoe hebben ze de ontwikkeling van ons universum direct na de oerknal beïnvloed? Kosmologen uit Leiden, Groningen en Utrecht werken vanaf nu samen om dit te onderzoeken.

De staalproductie zal waarschijnlijk een groot deel van ons toekomstige koolstofbudget opslokken. Het afvangen van CO₂ bij de productie lost het probleem niet op. Technologieën op basis van hernieuwbare energiebronnen zijn effectiever, maar niet voldoende om netto-nul-uitstoot te bereiken.

Hoe veilig zijn de nanodeeltjes in transparante zonnecrème, anti-geursokken en bacterie-werende pleisters? Hoewel er op alle organismen microben zitten, houden de tools die de veiligheid van nanomaterialen inschatten daar nog nauwelijks rekening mee. Die invloed van microben bracht Bregje Brinkmann…

Weinig onderzoekers zien heil in onderzoek naar glioblastoom, een ongeneselijke hersentumor. Alexander Kros bracht collega’s bij elkaar die de uitdaging aangaan. Europese onderzoeksfinancier ERC stelde onlangs 10,6 miljoen euro ter beschikking, een jaar eerder stelde NWO 3 miljoen euro beschikbaar.…

Ieder wetenschappelijk instituut heeft zijn eigen dynamiek. Het College van Bestuur bezoekt instituten om te horen wat er speelt. Op 24 juni gingen ze langs bij het Instituut voor Geschiedenis. ‘Geschiedenis helpt het heden begrijpen, of het nu gaat om familieverhalen, lokale kwesties of wereldpolit…

Ben je op zoek naar een transparante én gratis beschikbare manier om je wetenschappelijke artikelen in te dienen voor peer review? Peer Community In (PCI) maakt dit mogelijk! Dit door de Universiteit Leiden ondersteunde platform biedt daarmee een mooi alternatief voor publicaties in traditionele peer-reviewed…

Nederland verliest plantensoorten die afhankelijk zijn van bestuiving door insecten. Milieuwetenschapper Kaixuan Pan toont dat aan na analyse van 87 jaar aan metingen van meer dan 365.000 locaties. Het nieuws is verontrustend voor onze biodiversiteit en de voedselzekerheid. ‘75% procent van onze gewassen…

Hoe kunnen we ecosystemen in duinen het beste herstellen? Het project TERRA-Dunes onderzoekt daarvoor de rol van bodemmicroben in de ontwikkeling van natuurlijk duingebied. Het project is nu een nieuwe fase ingegaan: het planten van 412 eikenboompjes gekweekt in verschillende soorten bodems.

Een ster staat niet zomaar van de ene op de andere dag aan de hemel. Het ontstaan duurt enkele tienduizenden jaren. Twintig jaar geleden maakten astronomen een plaatje van een ster in zijn geboortefase. De James Webb Space Telescoop (JWST) kon diezelfde ster nu veel gedetailleerder vastleggen. Dat levert…

Wat zou er gebeuren als je antibioticum dat al 70 jaar bekend is, verbetert met de nieuwste tools uit de moderne chemie? Hoogleraar Biologische chemie Nathaniel Martin nam de proef op de som. Het resultaat? Een antibioticum dat tot wel honderd keer krachtiger is en de groei van sommige antibiotica-resistente…

In de voetsporen van hoogleraar Jan Zaanen onderzoekt visiting fellow Louk Rademaker quantumeffecten in zogenaamde vreemde materialen. Onderzoek dat leidt tot nieuwe materialen voor gebruik in nieuwe technologie.

Om studenten beter voor te bereiden op hun laboratoriumonderwijs, heeft een team van onderwijsdeskundigen en studenten van het LACDR interactieve video’s gemaakt. Na de lancering van hun website labprep.video is het materiaal beschikbaar voor iedereen in het hoger onderwijs. Projectleider Marjo de Graauw:…

Mensen die op meer dan één gender vallen ervaren vaak een achtergestelde positie op de werkvloer. Waarom is dat zo en hoe kan hun positie verbeteren?

Een spirituele openbaring, een behandelmethode of een esthetische ervaring: psychedelica als LSD, paddo’s en ayahuasca zijn populairder dan ooit. Toch heeft de wetenschap nog steeds veel vragen over de geestverruimende middelen. Het Leiden Institute for Brain and Cognition (LIBC) organiseert daarom…

Luca Giomi heeft de eerste resultaten van zijn ERC-consolidatorbeurs. Hij ontdekte dat epitheelcellen collectief bewegen, maar op verschillende manieren, afhankelijk van de schaal waarnaar je kijkt. Het is hexatisch op kleine schalen en wordt nematisch op grotere schalen: het is een multischaal orde.…

De nachtkant van exoplaneet WASP-43b blijkt, tot verrassing van sterrenkundigen, geen methaan te bevatten. Waarschijnlijk zorgt extreme wind ervoor dat er te weinig tijd is om methaan te vormen. Dat stelt een internationaal team wetenschappers, met Leidse en Amsterdamse inbreng, in Nature Astronomy.…

Hoe worden superzware zwarte gaten geboren? Die vraag probeert sterrenkundige Elena Maria Rossi te beantwoorden. Maar hoe onderzoek je iets wat niet is te zien?

Nederland en China kunnen van elkaar leren slimmer om te gaan met afvalwater uit huishoudens en veeteelt. Leidse, Wageningse en Chinese wetenschappers gaan samen met betrokkenen werken aan haalbare oplossingen die milieu, gezondheid en economie vooruit helpen.

Zoeken naar atmosferen rondom planeten buiten ons zonnestelsel is zoeken naar buitenaards leven. Sterrenkundige Sebastian Zieba gebruikte data van de James Webb Space Telescope om kleine rotsachtige exoplaneten te bestuderen, maar vond nog geen buitenaardse wezens. Toch zijn zijn bevindingen erg interessant…

Voor heel wat eerstejaars is hun studententijd nu echt begonnen. Dat geldt ook voor de Haagse studenten, die tijdens de HOP-introductieweek in het diepe werden gegooid. We namen een kijkje op een zonnige middag op Landgoed Clingendael.

Zes wetenschappers van de Universiteit Leiden krijgen een ERC Starting Grant. Met deze subsidie van gemiddeld 1,5 miljoen euro kunnen onderzoekers hun eigen project lanceren, een eigen onderzoeksteam vormen en hun beste ideeën uitvoeren.

Tijdens de coronapandemie had de wetenschap haast om middelen te vinden die helpen tegen de ziekte. Om het wereldwijde onderzoek hiernaar te combineren, ontwikkelde promovendus Judith ter Schure een nieuw soort statistiek: ALL-IN meta-analyse. Hiermee kan sneller worden bepaald of bijvoorbeeld een vaccin…

Kankeronderzoek produceert bergen data, maar hoe zet je die slim in voor betere behandelingen? Promovendus Marina Gorostiola González gebruikt geavanceerde analysetechnieken om medicijnen sneller en effectiever te ontwikkelen. Haar aanpak brengt precisie en snelheid samen voor kankerpatiënten wereld…

Op de verjaardag van de universiteit gaven hoogleraren traditiegetrouw les aan groep 7 tijdens Meet the professor. De professoren kregen een stortvloed aan vragen om te beantwoorden.

Hij kwam voor drie maanden naar Nederland en ging nooit meer weg. Marcello Bonsangue is per januari van dit jaar de nieuwe wetenschappelijk directeur van het Leiden Institute of Advanced Computer Science (LIACS). ‘Ik vind het belangrijk om er te zijn voor de mensen van ons instituut. Mijn deur staat…

Een nieuw studiejaar betekent nieuwe vakken. En daar komen onbedoeld ook allerlei nieuwe vaardigheden bij kijken: academisch schrijven, bronnen zoeken, een onderzoeksproject opzetten... Het Science Skills Platform staat bomvol nuttige informatie. Zo help je jouw studenten gemakkelijk een handje op w…

Joao Schim is businessanalist en loopt samen met zijn collega’s van het sneakersteam vijf maanden lang door de gebouwen van de universiteit. Deze 6 experts brengen alle meet- en onderzoeksystemen in kaart, te beginnen bij W&N. Joao vertelt wat hij doet én wat hem opvalt.

Prentenboeken staan vol dieren, maar dat blijken vooral zoogdieren te zijn. Vooral huisdieren en exotische dieren zijn daarbij populair. Een groot deel van de Nederlandse fauna zijn veel minder te zien, maar bioloog Michiel Hooykaas van de Universiteit Leiden ziet kansen genoeg voor een biodiverser…

Bacteriën herbergen in hun DNA talloze goudklompjes: stukken DNA die de bouwstenen kunnen vormen voor nieuwe medicijnen. Maar hoe kies je uit miljoenen stukjes de meest veelbelovende? Kijk naar de aan- en uitschakelaars, zegt moleculair bioloog Gilles van Wezel.

Diversiteit en inclusie zijn kernwaarden van de Universiteit Leiden. De universiteit wil alle studenten en medewerkers gelijke kansen te bieden. Omdat de universiteit niet over data beschikt over de culturele diversiteit van haar medewerkers, doet zij dit voorjaar mee aan de Barometer Culturele Diversiteit.…

Studenten ervaren steeds meer druk tijdens hun studie. Hoe verankeren we hun welzijn goed in ons onderwijs? Welke rol spelen preventie, kennis en kunde? En moeten we studentenwelzijn zien als onderdeel van onderwijsvernieuwing? Beleidsmakers en docenten van verschillende universiteiten gingen hierover…

Een elektronenmicroscoop van 2000 kg verplaatsen is een delicate uitdaging. Het uiterst gevoelige instrument moest worden verplaatst naar een nieuwe meethal, maar zelfs een kleine schok zou het kunnen beschadigen. Na enkele zenuwslopende weken van voorbereiding voor de verhuizing en herinstallatie hebben…

Samenwerken, verantwoordelijkheid nemen, connectie maken of grenzen verleggen: allemaal competenties die essentieel zijn voor leiderschap. Bij de diverse leergangen van HRM Learning & Development kun je deze competenties ontwikkelen en je ontplooien tot leider. Twee collega’s vertellen over hun erva…

Wat is de milieu-impact van de vis op ons bord? En is een elektrische auto wel duurzamer wanneer we het opwekken van de elektriciteit meerekenen? Jeroen Guinée brengt de milieu-impact van producten en technologieën in kaart. Hij analyseert het van de ontginning van de grondstof tot de uiteindelijke…

De nieuwe, gigantische dataset uit de Europese Gaia-telescoop deed heel wat (sterren)stof opwaaien. Details van 1,6 miljard sterren, zo'n tien miljoen sterrenstelsels en bijna 160.000 asteroïden zijn erin te vinden. Hoofd van het datateam van vijfhonderd mensen is de Leidse sterrenkundige Anthony Brown.…

Zelfs met de allermodernste technieken is het bijna niet te zien: een kosmische neutrino. Toch is het wetenschappers gelukt dit deeltje in beeld te brengen met een telescoop op 3450 meter diepte in zee. En dat kan helpen om ons universum beter te begrijpen. Leidse deeltjesfysici werkten mee aan dit…

Een Europese bachelor, een enorm web aan samenwerkingen en talloze mooie kansen voor wetenschappers én ondersteunende professionals: in twee jaar tijd zijn we als universiteit ver gekomen binnen de Una Europa-alliantie, ziet hoogleraar Joanne van der Leun. Begin dit jaar trad zij opnieuw toe tot de…

Misschien ken je het als citizen science. Of misschien ken je het als volunteer mapping, patient co-researcher, of zelfs community engaged learning. Participatief onderzoek en onderwijs hebben veel verschillende namen, maar welke jij ook kiest: weet dat er veel van dit soort open science gaande is bij…

Met vurige pamfletten en zelfs een staatsgreep streed de Leidse patriot Pieter Vreede (1750–1837) voor meer volksinvloed. In zijn proefschrift laat historicus Dirk Alkemade zien hoe deze idealistische pionier met radicale middelen de Nederlandse democratie hielp vormgeven.

Van onderzoek naar sterrenwind tot gebarentaal: maar liefst zeven wetenschappers van de Universiteit Leiden krijgen een prestigieuze Vici-beurs van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).

Wat hebben tienjarige kinderen en chatbots met elkaar te maken? Promovendus Bram van Dijk onderzocht de taalontwikkeling in kinderen én in AI-taalmodellen. ‘Het is eigenlijk heel praktisch dat we menselijke eigenschappen toekennen aan een chatbot.’

Dankzij een slimme onderzoeksmethode zit er schot in het onderzoek naar betere medicijnen tegen tuberculose. Binnen een Amerikaans consortium dat 30 miljoen dollar subsidie kreeg, speelt de Leidse onderzoeker Rob van Wijk een belangrijke rol. ‘De volgende doorbraak in tbc-onderzoek komt heel wat sneller…

Het voelde volgens biologe Nataliia Machyshynets als ‘zoeken naar een naald in een hooiberg’: de zoektocht naar nieuwe antibiotica in de strijd tegen toenemende resistentie. Tijdens haar promotieonderzoek vond ze uiteindelijk wat ze zocht, en wel in de grond onder onze voeten.

Een nieuwe klasse polymeren is voor het eerst bij patiënten toegepast. Het gaat om de eerste nieuwe hulpstof in decennia die medicijnen beter oplosbaar maakt. Scheikundige Matthias Barz introduceerde de stof in 2014, die een uniek alternatief op de huidige opties biedt.

Voor goed onderzoek is het nodig om buiten de grenzen van vakdisciplines te kijken, stelt hoogleraar moleculaire en cellulaire biochemie Remus Dame in zijn oratie op 10 mei. Zo zouden processen die plaatsvinden op DNA niet alleen moeten worden onderzocht in een reageerbuis maar ook in levende cellen…

Natuurkundige Remko Fermin van de Universiteit Leiden heeft een Rubiconbeurs van NWO gewonnen. Daarmee gaat hij onderzoek doen naar supergeleidende diodes die zouden kunnen bijdragen aan het verminderen van de CO2 uitstoot van datacenters.

Online diensten zijn opgeslagen op servers in datacentra. Remko Fermin onderzocht technieken die geheugens in datacentra energiezuiniger kunnen maken.

Stel je voor: je scant een leeuwendrol of een muizenkeutel en je weet precies wat en hoeveel het bijbehorende dier heeft gegeten. Met behulp van nieuwe DNA-technieken is dit steeds beter mogelijk. Promovendus Kevin Groen testte hoe effectief deze technieken al zijn om het dieet van wilde dieren te o…