Donderdag 18 januari 2024 is onze gewaardeerde collega Jan Zaanen overleden. Jan was één van onze sterwetenschappers, groter dan het leven, met een ongegeneerd ongeremde gedrevenheid voor het beste van de natuurkunde bij het Instituut Lorentz, bij het Leids Instituut voor Natuurkunde en bij de gehele…

De NAVO verdedigt niet alleen onze veiligheid en stabiliteit. Maar ook verdedigt ze de waarden van de Verlichting die onder andere welvaart, gezondheid en vrijheid brengen, zo betoogde de gerenommeerde psycholoog en denker Steven Pinker in een goedgevuld Groot Auditorium.

Tijdens een werkdiner raken HR-beleidsadviseur Petra Boerlage en universitair hoofddocent Robert Stein aan de praat over de ‘werelden’ van het wetenschappelijk en ondersteunend personeel: zijn die wel echt zo verschillend, vragen ze zich af. En zou het niet fijn zijn als collega’s gewoon wat meer van…

Bij de MuseumJeugdUniversiteit geven diverse Leidse wetenschappers college aan kinderen, over onderwerpen als de oudheid, de ruimte en nepnieuws.

Onderwijs, Onderzoek

Door efficiënter te bemesten met fosfor, is het mogelijk om te voldoen aan de vraag naar voedsel in 2050, zonder wereldwijd meer oppervlakte aan landbouwgrond te gebruiken. Dat ontdekten milieuwetenschapper José Mogollón en collega’s door verschillende toekomstscenario’s voor de voedselproductie en…

Een bacterie die zich verschuilt voor het immuunsysteem en stukjes DNA uit zijn omgeving oppikt. Het resultaat: nieuwe eigenschappen krijgen, zoals beter beschermd zijn tegen antibiotica. Gelukkig hebben we zo’n doemscenario nog niet eerder gevonden. Wel vond promovendus Renée Kapteijn de eerste aanwijzingen,…

Met behulp van natuurkunde en een piepklein magneetje ontdekten wetenschappers een nieuwe DNA-structuur van telomeren. Telomeren worden wel eens gezien als de sleutel tot het verlengen van het leven. Ze beschermen genen tegen beschadigingen, maar worden bij elke celdeling een stukje korter. Als ze te…

Volgens mij moeten we hierheen. Hierheen! HIER! HEEN!! Je verstaanbaar maken in een stad is soms lastig. Dat geldt niet alleen voor mensen: ook vogels blijken last te hebben van het omgevingsgeluid. Eerder bewees onderzoeker Hans Slabbekoorn al dat Leidse mezen anders communiceren in de stad. Nu blijkt…

Met een plantgericht dieet zou de veerkracht van onze voedselvoorziening verbeteren. Door in de Europese Unie (EU) en het Verenigd Koninkrijk (VK) op zo'n dieet over te stappen zouden we bijvoorbeeld bijna alle productieverliezen uit Rusland en Oekraïne opvangen. Dat concludeert een internationaal team…

Een internationaal team van astronomen heeft een groot reservoir van heet gas ontdekt in de cluster-in-wording rond het Spinnenwebstelsel. De sterrenkundigen voorspellen, mede op basis van dat hete gas, dat de cluster-in-wording zal uitgroeien tot een van de grootste objecten in het heelal. Daardoor…

Vissenpopulaties in meren en rivieren zijn de afgelopen decennia afgenomen. Dat is waarschijnlijk het gevolg van licht- en geluidsverontreiniging. Met de Horizon Europe-beurs kan ecoloog Hans Slabbekoorn dit onderzoeken en de situatie voor migrerende vissen verbeteren. Daarvoor komt er een zeven meter…

Genetisch gemodificeerde organismen zouden handige bondgenoten kunnen zijn in de strijd tegen grote milieuproblemen. Zouden, want het gebruik van GMO’s is op dit moment streng gereguleerd. Een Leids studententeam probeert deze GMO’s nu veiliger te maken met behulp van een slimme versleuteling.

Een team van Europese astronomen heeft een weersysteem op basis van silicaat gevonden op een wollige gasplaneet rond de ster WASP-107. Het is voor het eerst dat astronomen zandwolken en -regen vinden. Ze concluderen bovendien dat de temperatuur dieper in de atmosfeer snel stijgt. 'De aanwezigheid van…

In de Hortus botanicus heeft de penisplant Amorphophallus decus-silvae korte tijd in bloei gestaan. Na twee dagen was de bloei voorbij en is het stuifmeel, dat de mannelijke bloempjes hebben geproduceerd, verzameld. Voor zover de plantenexperts in de tuin kunnen nagaan, was dit pas de derde keer dat…

De European Research Council (ERC) heeft een Advanced Grant toegekend aan maar liefst zes Leidse onderzoekers. De ERC kent deze grote onderzoeksbeurzen toe aan gevestigde, vooraanstaande academici voor langdurig, risicovol en mogelijk baanbrekend onderzoek.

Hoe kan het dat vlinders van dezelfde vlindersoort verschillende patronen op hun vleugels hebben? Volgens onderzoekers Ben Wielstra en Emma Berdan, van het Institute of Biology Leiden (IBL), ligt het antwoord bij supergenen. Dit zijn stukken van een chromosoom met daarin veel genen die sterk aan elkaar…

De duurzame productie van waterstof kan mogelijk efficiënter door slim gekozen zout aan het proces toe te voegen. Onderzoekers van het Leids Instituut voor Chemisch onderzoek hebben in samenwerking met natuurkundigen van de Universiteit Twente ontdekt dat het type zout dat aanwezig is bij de productie…

Hoe kunnen we mini-organen maken om ziektes te bestuderen en nieuwe medicijnen te testen? Dat is het idee achter organ-on-a-chip-technologie. Tijdens zijn promotieonderzoek werkte Flavio Bonanini aan het ontwikkelen van de best mogelijke mini-levers. ‘Maak ze niet onnodig complex.’

2.240 plantenextracten van 1.299 verschillende plantensoorten van Nederlandse bodem. Dat is de collectie van de Dutch Extract Library, die onlangs is overgebracht naar het Instituut Biologie Leiden. Voor Pingtao Ding, plantenbioloog en contactpersoon van deze bibliotheek, is dit een ware schatkamer.…

Hans Slabbekoorn is gespecialiseerd in dierengeluiden. Per 1 juli is hij benoemd tot hoogleraar Akoestische ecologie en gedrag. Een enorme waardering, meent de kersverse professor. ‘Deze baan gaat nooit vervelen, of ik nu de urban jungle bestudeer, of marien lawaai.’

Het madeliefje is verkozen tot nationale bloem. Rogier van de Vugt, van de Hortus botanicus, vertelt wat deze bloem zo geschikt maakt als nationaal symbool.

‘Geen dag is hetzelfde – en dat maakt het leuk.’ Maar wat doet een hoofd onderwijsbureau eigenlijk? Marije Boonstra vertelt over de veelzijdigheid van haar werk: van roosteren tot het opzetten van vernieuwende onderwijsprojecten, van maatwerk voor studenten tot internationale conferenties met excursies…

Het ‘ongepaste en ongewenste gedrag’ van de hoogleraar van de Faculteit der Archeologie zoals in het advies van de Onderzoekscommissie naar voren is gekomen, is voldoende aannemelijk geworden. Tenzij de hoogleraar tegenbewijs levert. Dat stelt de Kantonrechter in Amsterdam in een (tussen)beschikking…

De zon, tientallen enthousiaste wetenschappers en heel, heel veel bezoekende Leidenaren maakten de speciale jubileumeditie van 3 October University tot een groot succes.

Hij kwam voor drie maanden naar Nederland en ging nooit meer weg. Marcello Bonsangue is per januari van dit jaar de nieuwe wetenschappelijk directeur van het Leiden Institute of Advanced Computer Science (LIACS). ‘Ik vind het belangrijk om er te zijn voor de mensen van ons instituut. Mijn deur staat…

Jasper Knoester startte op 1 januari als onze nieuwe decaan. Hoe gaat het met hem, wat doet hij precies en hoe ziet zijn dag eruit? In elke nieuwsbrief geeft Jasper een inkijkje in zijn leven als decaan.

Suzan Verberne is per 1 oktober aangesteld als hoogleraar Natural Language Processing aan het Leiden Institute of Advanced Computer Science (LIACS). Verberne is sinds 2017 verbonden aan het LIACS als groepsleider van de Text Mining and Retrieval groep.

Wie gaan ons vertegenwoordigen in de medezeggenschapsraden? De uitslagen van de universitaire verkiezingen 2021 zijn bekend. In veel inspraakorganen - faculteitsraden, dienstraden en de Universiteitsraad - treden nieuwe vertegenwoordigers aan.