Werelden met elkaar verbinden, onderzoek en onderwijs verrijken en innovatieve oplossingen aandragen voor complexe maatschappelijke vraagstukken: dàt is de gedachte achter interdisciplinair onderzoek. Er gebeurde in 2023 enorm veel binnen de Universiteit Leiden op dat vlak. We doen een kleine, veelbelovende…

Kunnen mensen enkele fotonen waarnemen? Wat is onze plek in het heelal? Hoe maken we quantumcomputers stabieler? Vijf wetenschappers van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen hebben financiering ontvangen voor hun onderzoeksproject binnen de Nationale Wetenschapsagenda.

Onderzoek

Ze behoren tot de meest zeldzame en extreem lichtkrachtige sterren in ons universum: gele hyperreuzen. Hun spectaculaire uitbarstingen intrigeren astronomen al decennia, en nu heeft een internationaal team onder leiding van de Leidse emeritus hoogleraar Arnout van Genderen nieuwe inzichten verkregen…

Innovatieve algoritmes ontwerpen, out-of-the-box denken en brainstormen met zijn collega's bij de koffie - dat is waar natuurkundige Stefano Polla het meest van geniet. Het plezier in zijn werk heeft effect: zijn thesis werd genomineerd voor C.J. Kok Juryprijs 2024 voor proefschrift van het jaar.

Op 10 december 2025 treedt de Kazachstaanse pianist en componist Rakhat-Bi Abdyssagin op in de Stadsgehoorzaal Leiden. Een bijzonder evenement waarbij muziek en moderne natuurkunde samenkomen.

De Universiteit Leiden gaat met vijftien interfacultaire thema’s haar herkenbaarheid en strategische positie verder versterken. Deze thema’s staan vanaf nu op onze website.

Als de tokay gekko zijn staart verliest, groeit de nieuwe aan vanuit stamcellen bij de stomp. Spieren, bot en huid ontstaan elk vanuit specifieke stamcellen. Deze vinding van bioloog Luthfi Nurhidayat kan interessant zijn voor regeneratieve geneeskunde bij mensen. Hij promoveert 9 januari.

Leidse onderzoekers Remko Offringa, Salma Balazadeh en Frederic Lens hebben een NWO-XL beurs ontvangen (2,5 millioen euro). Samen met onderzoekers in Wageningen en Groningen zullen ze bekijken hoe de verhouting van planten ontstaat. De groep zal van plant tot molecuul onderzoeken welke genen betrokken…

Anne-Laura van Harmelen ontvangt een Vidi-financiering van NWO. Met dit talentprogramma gaat Van Harmelen onderzoeken wat de sociale en neurobiologische mechanismen van veerkracht bij jongeren met jeugdtraumatische ervaringen zijn.

Twee Leidse onderzoeksprojecten die zich focussen op het vergroten van de biodiversiteit van het Nederlandse productiesysteem voor voedsel en sierteelt, kunnen van start dankzij financiering binnen de KIC-call van NWO.

Het radioprogramma Radio Weetlust besteedt elke dag aandacht aan het dagonderwerp van wetenschapsfestival Leiden2022. Verschillende Leidse wetenschappers zijn al te gast geweest bij het radioprogramma.

Twee onderzoeksprojecten met wetenschappers van de Universiteit Leiden ontvangen subsidie vanuit de NWO Open Competitie ENW-M. Hiermee wordt vernieuwend, fundamenteel onderzoek van hoge kwaliteit binnen het domein Exacte en Natuurwetenschappen gefinancierd.

Jeroen van Zon is per 1 september benoemd tot bijzonder hoogleraar Kwantitatieve ontwikkelingsbiologie bij het Instituut Biologie (IBL). Van Zon werkt als groepsleider Kwantitatieve ontwikkelingsbiologie bij het natuurkundig instituut AMOLF. Drie vragen over deze aanstelling.

Lezing

Sneller, goedkoper en nauwkeuriger DNA-codes ontrafelen. Met een nieuwe methode, met behulp van grafeen, moet dat kunnen volgens Leidse natuur- en scheikundigen.

Ben je nieuwsgierig naar hoe je een menselijk skelet in elkaar zet? Weet je welke chemie er om je heen te vinden is? Kom op 3 oktober naar de WetenschapsWarenMarkt!

Een koffer als boodschapper van quantumwetenschap. Dat is het idee achter QuanTour, een project dat onderzoekers van twaalf Europese universiteiten verbindt. In december streek de koffer neer in Leiden. Een maand later is het tijd om het stokje door te geven aan Kopenhagen. Maar wat gebeurde ermee in…

Mirjam Luijten, toxicoloog bij het RIVM, gaat per 1 juli aan de slag als bijzonder hoogleraar bij het LACDR.

Op 21 maart is het de Internationale dag tegen Racisme en Discriminatie. Wij spraken met Aya Ezawa, Diversity Officer van de Universiteit Leiden en vroegen haar hoe racisme en discriminatie kan worden tegengaan.

Vijf projecten met onderzoekers van Universiteit Leiden ontvangen van NWO een subsidie voor de bouw of vernieuwing van grootschalige onderzoeksfaciliteiten.

Eten of gegeten worden. Het beschrijft de evolutionaire strijd tussen slangen versus zoogdieren en vogels die slangen eten. Muzaffar Ali Khan wijdde zijn promotieonderzoek aan de onderliggende mechanismen van deze wapenwedloop, en heeft zijn promotie 16 februari. Wat maakt zoogdieren en vogels succesvol…

Ook een griepvirus kan een pandemie veroorzaken. En dan zijn we niet zo goed bewapend, want voor griepmedicijnen zoals Tamiflu beginnen griepvirussen resistent te worden. Chemicus Merijn Vriends werkte met succes aan een verbeterde versie van zulke medicijnen. Hij promoveert op 12 september.

De uitdrukking ‘zingen als een nachtegaal’ moet misschien wel letterlijker worden genomen dan gedacht. Gedragsbioloog Verena Ohms toont in haar promotieonderzoek aan dat menselijke spraak en vogelzang meer overeenkomsten hebben dan eerst werd aangenomen. Ohms promoveert dinsdag 3 mei.

Arjen Doelman (Universiteit Leiden), Max Rietkerk (Universiteit Utrecht), Ehud Meron (Ben-Gurion University of the Negev) en Isla Myers-Smith (University of Edinburgh) ontvangen voor hun RESILIENCE-project een ERC Synergy-subsidie van 10 miljoen euro. De wetenschappers gaan onderzoeken of en hoe we…

Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van de Leidse onderzoeker Matus Rybak heeft, dankzij toevallig dubbel inzoomen, bewezen dat dicht op de kern van een superzwaar zwart gat millimeterstraling ontstaat. Hun bevindingen zijn geaccepteerd voor publicatie in het vakblad Astronomy…

Van malariaparasieten als vaccin tot het beslissingsproces van topambtenaren onderzoeken: zeven wetenschappers van de Universiteit Leiden hebben een Vidi-financiering toegekend gekregen van wetenschapsfinancier NWO. Met deze beurs van 800.000 euro kunnen de onderzoekers de komende vijf jaar een eigen,…

Nu het steeds beter lukt om de moleculaire gegevens van cellen en weefsels te ontsluiten, schept dat ook direct een nieuwe uitdaging. Want hoe vind je uit die enorme hoeveelheid data de juiste informatie voor onderzoek?

Een nieuwe behandeling tegen slagaderverkalking gaf hoopvolle resultaten in losse cellen, maar bleek minder effectief in de eerste dierproeven. Bachelorstudent Biofarmaceutische Wetenschappen Willemijn van der Heijden wilde weten waarom. Ze onderzocht of de vorming van een laagje eiwitten rondom de…

Maar liefst vier Leidse onderzoeksteams hebben van NWO een beurs gekregen. Op 27 juli kende de NWO 21 aanvragen binnen de Open Competitie ENW-XL toe. NWO kent de beurzen toe aan consortia binnen de exacte en natuurwetenschappen die ongebonden fundamenteel onderzoek doen dat ‘is gedreven door nieuwsg…

Lezing

Lezing, Tuesday Talks: Science Insights

In de voetsporen van hoogleraar Jan Zaanen onderzoekt visiting fellow Louk Rademaker quantumeffecten in zogenaamde vreemde materialen. Onderzoek dat leidt tot nieuwe materialen voor gebruik in nieuwe technologie.

Drie Leidse hoogleraren zijn beloond met de hoogste wetenschappelijke onderscheiding van Nederland: Maria Yazdanbakhsh en Marc Koper krijgen een Spinozapremie, Judi Mesman krijgt een Stevinpremie. Op 13 oktober kregen zij hun prijzen uitgereikt.

Jouw bankzaken, DigiD, en gevoelige medische gegevens: wat als onze volledige digitale infrastructuur niet meer te vertrouwen is? Met die vraag in zijn achterhoofd is promovendus Jelle Don dagelijks bezig met zijn onderzoek. En dat is hard nodig, want zonder nieuwe digitale veiligheidsmaatregelen is…

Promotie

Ernstigere droogtes die ook langer zullen aanhouden: het wordt vooral een probleem voor geïrrigeerde landbouwgrond. Gemengde bossen met een verscheidenheid aan plantensoorten zijn het minst kwetsbaar. Dit ontdekte milieuwetenschapper Qi Chen. Zij vergeleek de effecten van droogte op verschillende ecosystemen…

Tirong Guo wist na noeste arbeid in het lab een groep materialen te ontwikkelen die een stabiele en efficiënte basis vormen voor kunstmatige fotosynthese. Zal het daarmee lukken op grote schaal en op z’n aller-duurzaamst waterstof en andere nuttige verbindingen te maken? Guo promoveert 21 januari.

Menselijke cellen beschermen hun eiwitten tegen ontvouwen en samenklonteren. Dat ontdekten biofysicus Alireza Mashaghi en zijn team na zeven jaar diepgaand onderzoek naar de vouwmechanismen van eiwitten. Met een nieuwe, baanbrekende methode slaagde het team erin om een afzonderlijk eiwit te vouwen en…

Sterven aan een virusinfectie door orgaanuitval en bloedverlies: we weten nog weinig over hoe dat kan. Huaqi Tang ontwikkelde organen-op-chips om het te kunnen achterhalen. ‘Deze technologieën kunnen ongekende mogelijkheden bieden voor de strijd tegen de virussen die onze samenleving bedreigen.’ Tang…