Kunst en vrije tijd, Kunst en vrije tijd

Museum Boerhaave toonde in 2015 ter ere van het honderdjarig bestaan van Einsteins Algemene Relativiteitstheorie de expositie ‘Einstein & Friends’. De tentoonstelling belichte zijn Hollandse vrienden en zijn liefde voor Leiden. Hierbij een kijkje uit de tentoonstelling aan de hand van zeven afbeeldi…

Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van de Leidse onderzoeker Matus Rybak heeft, dankzij toevallig dubbel inzoomen, bewezen dat dicht op de kern van een superzwaar zwart gat millimeterstraling ontstaat. Hun bevindingen zijn geaccepteerd voor publicatie in het vakblad Astronomy…

Als Europese landen alleen vertrouwen op technologische vooruitgang, kunnen we de opwarming van de aarde niet beperken tot 1,5 graad. Ook huishoudens moeten hun levensstijl veranderen. Deze 'inconvenient truth' is het resultaat van de berekeningen van industrieel ecoloog Stephanie Cap. ‘Het is geen…

Door te kijken naar sterren in dwergsterrenstelsels probeert onderzoeker Bas Zoutendijk nieuw inzicht te krijgen in donkere materie.

Na een intensieve tenderprocedure hebben Universiteit Leiden en de gemeente Oegstgeest gekozen voor Dura Vermeer als ontwikkelaar van een nieuwe woonwijk met veel betaalbare woningen in Nieuw Rhijngeest-Zuid. Het plan zet in op een groene en speels opgezette wijk, waar een prettige openbare ruimte centraal…

Met nieuwe borden in de stad en een vernieuwde website leren alle inwoners en bezoekers van Leiden spectaculaire Leidse ontdekkingen kennen. De wetenschapsroute Leiden Discoveries is ter ere van het lustrum vernieuwd en gelanceerd op de Nacht van Ontdekkingen.

De uitdaging is groot, maar de voldoening als het lukt ook: complexe suikermoleculen maken die een rol spelen in de biologie.

De cursus AI en Ethiek is vanaf nu gratis online te volgen voor iedereen die meer wil weten over de ethische implicaties van kunstmatige intelligentie. Eén van de acht experts die in de cursus aan het woord komen, is universitair docent en hoogleraar Reijer Passchier. ‘Artificiële intelligentie verspreidt…

Technologie en privacy, vertrouwen en wantrouwen. De discussie hierover laaide op toen de universiteit scanners plaatste en studenten in verzet kwamen. Woensdag 2 februari onderzoeken experts van de Universiteit Leiden dit thema op het gelijknamige symposium. We bellen met Roy de Kleijn, als informaticus…

Voor elke patiënt het juiste geneesmiddel in de juiste dosering, dat is iets waar de medische wetenschap naar streeft. ‘Personalised medicine’ noem je dat. Maar er is veel onderzoek voor nodig met patiëntgegevens. En die liggen, onder andere door de privacywetgeving, niet voor het oprapen. Onderzoekers…

Mechanica speelt een grotere rol in bloedvatvorming, en andere ontwikkelingsbiologie, dan lang gedacht. Cellen blijken te reageren op mechanische signalen, zoals druk. Via de extracellulaire matrix, een netwerk van vezelachtige eiwitten, zouden cellen die mechanische signalen over grote afstanden kunnen…

Een team van internationale onderzoekers, onder leiding van Tomas Stolker (Universiteit Leiden) heeft een jonge gasvormige reuzenexoplaneet in beeld gebracht bij een ster die slechts 12 miljoen jaar oud is. De planeet in kwestie draait op ruime afstand rond een ster waar de planeetvorming klaar is,…

Quantumtechnologie, statistiek en een enquête met memes: over zulk onderzoek hoor je niet elke dag. Julia Cramer (Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde) en Sanne Willems (Instituut Psychologie) onderzoeken hoe mensen tegen quantum aan kijken.

Het ontwikkelen van nieuwe geneesmiddelen is een moeilijk proces. Farmaceutisch wetenschapper Xuhan Liu heeft met behulp van kunstmatige intelligentie methoden ontwikkeld die kunnen helpen bij het sneller en goedkoper ontwerpen van medicijnen. Promotie op 15 februari.

Promovendus Julia Wąsala zoekt naar uitstoot van broeikasgassen in satellietdata. Als informaticus slaat ze zo een brug tussen computerwetenschappen en ruimteonderzoek. 'We kunnen dit onderzoek echt niet zonder samenwerking doen.'

Wat als AI niet alleen ingenieurs ondersteunt, maar ook echt met ze samenwerkt? Een groot samenwerkingsverband, waaronder de Universiteit Leiden, krijgt 3,7 miljoen euro om dit te onderzoeken. Ze richten zich op slimme samenwerking tussen mens en AI in technische vakgebieden, zoals de autotechniek.

Bij de meeste mensen zitten er bacteriën in hun mond die tandplak vormen. Soms veroorzaken ze zelfs vervelende tandvleesontstekingen. De bacterie Treponema denticola kan ook een gevaarlijke ziekteverwekker zijn. Toch is er nog niet veel over bekend. Daar brachten Ariane Briegel en haar onderzoeksgroep…

Bacteriën leven tijdelijk zonder hun celwand als er voor hen gevaarlijke virussen in de buurt zijn. Opmerkelijk, want de celwand vormt een stevige barrière tegen dreigingen van buitenaf. Toch is de vondst goed te verklaren én kan het een gevolg hebben voor het bestrijden van ziekteverwekkende bacteriën,…

Het superzware zwarte gat in het centrum van het Circinusstelsel slokt gas op via twee spiraalarmen. Dat ontdekte promovendus Wout Goesaert. Maar slechts een klein deel van het gas verdwijnt uiteindelijk in het zwarte gat, de rest wordt uitgespuugd.

Het nieuwe Universitair Sport- en Tentamencentrum is weer een stap dichterbij gekomen. Grotere sport- en tentamenhallen, veel ruimte voor ontmoeting, een open uitstraling die goed geïntegreerd is met het Campusplein en de sportvelden, optimale akoestiek en een op en top duurzaam gebouw met een groene…

Jaarlijks sterven er wereldwijd maar liefst 18 miljard kippen, kalkoenen, varkens, schapen, geiten en koeien zonder dat ze op iemands bord te belanden. Leidse onderzoekers Juliane Klaura, Laura Scherer en Gerard Breeman berekenden dit aantal voor het eerst op wereldwijde schaal. ‘Als we die aantallen…

Per 1 oktober is David Holmes benoemd tot hoogleraar Zuivere Wiskunde bij het Mathematisch Instituut (MI). Zijn werk ligt op de grens tussen algebra, meetkunde en getaltheorie.

Hoe herstellen cellen hun beschadigde DNA – en wat gebeurt er als dat proces verstoord raakt en kanker ontstaat? Tijdens haar promotieonderzoek dook Sarah Moser in deze vragen en ontdekte verrassende inzichten die kunnen bijdragen aan betere kankerbehandelingen in de toekomst.

Ken jij een kinderboekenfanaat? Volgens de Griffeljury is ‘Rekenen voor je leven’ van hoogleraar wetenschapscommunicatie Ionica Smeets een echte aanrader. Het boek werd bekroond met een zilveren griffel. En dat is nog lang niet alles.

Vijf projecten met een Leidse hoofdaanvrager krijgen een Open Science Fund-subsidie van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek.

Weleens gehoord van conversationele kunstmatige intelligentie (AI)? Iedereen die wel eens met Siri of Alexa communiceert, kent deze technologie. We gebruiken conversationele AI tegenwoordig dagelijks en het wordt steeds belangrijker in dienstverlening en verkoop. Een consortium van Nederlandse wetenschappers…

Voordat onderzoekers doelgericht medicijnen kunnen ontwikkelen, moeten ze weten hoe een ziekte precies werkt. Biochemicus Bert Beerkens maakte moleculen waarmee ze dat kunnen uitzoeken. Hij gebruikte cafeïne als basis voor nieuwe moleculen waarmee het onderzoek naar bepaalde receptoreiwitten op cellen…

Maar liefst zeven eerstejaarsstudenten van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen zijn als jonge talenten in de prijzen gevallen. Daarnaast lauwerde de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen ook drie masterstudenten en een Sterrenkundeproject tijdens een bruisende uitreikingsmiddag…

Gezamenlijke masters, promotietrajecten en een ‘hub’ voor onderwijs en onderzoek. Een delegatie van de University of Edinburgh bezocht de Universiteit Leiden om de samenwerking te verstevigen. Waarom is Edinburgh zo’n aantrekkelijke partner? Vier vragen aan Erwin Muller, bestuurder Campus Den Haag.

Ook een griepvirus kan een pandemie veroorzaken. En dan zijn we niet zo goed bewapend, want voor griepmedicijnen zoals Tamiflu beginnen griepvirussen resistent te worden. Chemicus Merijn Vriends werkte met succes aan een verbeterde versie van zulke medicijnen. Hij promoveert op 12 september.

Nanomaterialen kunnen veel verder doordringen in onze voedselketen dan tot nu toe werd gedacht. Dat komt doordat de deeltjes in elk organisme in de keten van vorm en grootte blijken te veranderen. Onderzoekers van het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden ontdekten dit bij toeval, toen zij een door…

Een bonte verzameling aan onderwerpen staat centraal tijdens het avondsymposium van Leiden Kennisstad. Het doel? Verandering te weeg brengen.

Als er iets is dat studenten van hun docenten zouden moeten krijgen, is het goede feedback, zegt universitair docent Andrei Poama. 'Maar we moeten het op een eerlijkere manier doen.' Samen met een team van experts op het gebied van onderwijswetenschappen werkt hij aan een project rondom de ontwikkeling…

Lezing, Tuesday Talks: Science Insights

Congres/symposium

In december bestaat het Dual PhD Centre (DPC) vijftien jaar. Directeur Johannes Tromp en universitair hoofddocent Mark Dechesne blikken terug en kijken vooruit. Dechesne: ‘Het DPC vormt een ‘community of knowledge’ waarin wetenschap en samenleving met elkaar verbonden zijn.’

Een bachelor Security Studies doen en tegelijkertijd twee bedrijven opzetten en runnen: student Mohamed Sulaiman is altijd aan het werk. Maar dat doet hij met plezier en toewijding. Bij ondernemershub PLNT Den Haag krijgt hij hulp en doet hij inspiratie op.

Jaïr van Rhenen studeerde Geneeskunde in Leiden en is nu huisarts in het gelovige Veenendaal. Ook werkte hij als tropenarts in Lesotho. ‘Als je perspectief hebt op een hiernamaals, ga je vaak op een andere manier met ziekte om.’

De universiteit maakt collega’s bewust van het belang om veilig (digitaal) te werken. En dat is nodig, stellen onze privacy en security officers. Want het aantal cyberaanvallen neemt toe, hackers worden steeds slimmer én verreweg de meeste problemen ontstaan door menselijke fouten. ‘Is dat mailtje van…

‘Op AI-gebied is Leiden nog een relatief ongeziene universiteit’, zegt Thomas Dohmen. Als kersvers Director AI Collaboration Center wil hij een Leids AI-samenwerkingsnetwerk smeden, met duurzame en impactvolle relaties tussen de universiteit en maatschappelijke organisaties. De vraag is: hoe? Een k…

Plastic is werkelijk overal op de wereld aanwezig. Thijs Bosker onderzoekt met zijn studenten hoe schadelijk dat is. Hij vertelt erover aan het AD. 'We hebben op het strand van Scheveningen een espressokopje met zand gevuld. We telden er 25 tot 50 stukjes in. In één kopje! We denken dat een walvis wel…

Op 10 maart trappen medewerkers van Universiteit Leiden de landelijke estafettestaking af tegen de bezuinigingsplannen op het hoger onderwijs. Het actiecomité van Leiden en Den Haag roept medewerkers op om die dag mee te doen aan teach-outs bij scholen of andere publieke instellingen.

In de dermatologie zou op grote schaal multidisciplinair moeten worden samengewerkt tussen instituten en specialisten, stelt Robert Rissmann, hoogleraar Translationele Dermatologie, in zijn oratie van 8 juli. Hij bouwt een infrastructuur om pre-klinisch en klinisch huidonderzoek prominent op de kaart…

Bewoners van Den Haag Zuidwest zijn gemiddeld armer, hebben meer gezondheidsproblemen en een lager opleidingsniveau dan inwoners van andere wijken in Den Haag. Met het Verbond van Zuidwest slaan de gemeente, het Rijk, bewoners, ondernemers en professionele partijen de handen ineen om in de komende twintig…

Het onderzoek van natuurkundige Kaveh Lahabi naar quantummaterialen heeft geleid tot de oprichting van een nieuw bedrijf: QuantaMap. Samen met zijn collega's ontwikkelde hij een sensor die de productie van quantumcomputerchips zal verbeteren. ‘Dat wat ik nodig heb voor mijn fundamentele natuurkunde-onderzoek…

Vier vrouwelijke wetenschappers met een gemeenschappelijk doel: de successen van vrouwen in de informatica onder de aandacht brengen en studenten inspireren. Samen organiseren ze dit jaar Alice & Eve, een eendaags symposium ter ere van vrouwen in de informatica. Het evenement, gepland voor 25 oktober,…