Kunst en vrije tijd, Kunst en vrije tijd

Gesprekken in een huiskamersetting, zo zag Michiel Westenberg zijn afscheidssymposium voor zich. Zeven hoofdonderzoekers van de 'Social Anxiety and Specific Phobia Research Group' interviewden hun ideale gast van buiten de academische wereld. Welke inzichten en tips hebben zij uit de maatschappij voor…

In de serie tafelgesprekken ‘Van kluis naar kussen’ krijgt de kijker een blik achter de schermen van de Bijzondere Collecties van de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL). In deze aflevering staat de portretcollectie centraal. Aan de hand van enkele bijzondere portretten gaat hoofdconservator Garrelt…

Door te kijken naar sterren in dwergsterrenstelsels probeert onderzoeker Bas Zoutendijk nieuw inzicht te krijgen in donkere materie.

Op vrijdag 11 november presenteert Anton van der Lem het door hem bezorgde, geïllustreerde en toegelichte boek: Johan Huizinga, 'Leven en werk van Jan Veth'. De boekpresentatie vindt van 14.00 tot 16.00 uur plaats in de Vossiuszaal van de Universiteitsbibliotheek in Leiden.

Er gaan miljoenen euro’s naar overheidstoezicht op bedrijven die met grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen werken. Maar of de industrie daar nou echt veiliger van wordt, is niet bekend. Het aantal overtredingen en incidenten blijft constant. Dat blijkt uit het proefschrift van buitenpromovendus Rob…

Museum Boerhaave toonde in 2015 ter ere van het honderdjarig bestaan van Einsteins Algemene Relativiteitstheorie de expositie ‘Einstein & Friends’. De tentoonstelling belichte zijn Hollandse vrienden en zijn liefde voor Leiden. Hierbij een kijkje uit de tentoonstelling aan de hand van zeven afbeeldi…

Het zinnetje ‘ijs en weder dienende’ is een goed voorbeeld van de zogenoemde deelwoordconstructie en misschien wel een van de meest ondoorgrondelijke van het Nederlands. Want wat (of wie) dient nu wie (of wat)? De betekenis is eigenlijk ‘als het ijs en weer meezitten’. De oratie van Gijsbert Rutten,…

Het ontwikkelen van nieuwe geneesmiddelen is een moeilijk proces. Farmaceutisch wetenschapper Xuhan Liu heeft met behulp van kunstmatige intelligentie methoden ontwikkeld die kunnen helpen bij het sneller en goedkoper ontwerpen van medicijnen. Promotie op 15 februari.

Promovendus Julia Wąsala zoekt naar uitstoot van broeikasgassen in satellietdata. Als informaticus slaat ze zo een brug tussen computerwetenschappen en ruimteonderzoek. 'We kunnen dit onderzoek echt niet zonder samenwerking doen.'

Handschriften die op een stripboek lijken, zo zou je de manuscripten van de Dongba-bevolking uit China kunnen omschrijven. De handschriften zijn de laatste voorbeelden van een zogenaamd pictografisch schrift dat alleen kan worden geïnterpreteerd door Dongba-priesters, sjamanen, met kennis van de oude…

Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van de Leidse onderzoeker Matus Rybak heeft, dankzij toevallig dubbel inzoomen, bewezen dat dicht op de kern van een superzwaar zwart gat millimeterstraling ontstaat. Hun bevindingen zijn geaccepteerd voor publicatie in het vakblad Astronomy…

Als Europese landen alleen vertrouwen op technologische vooruitgang, kunnen we de opwarming van de aarde niet beperken tot 1,5 graad. Ook huishoudens moeten hun levensstijl veranderen. Deze 'inconvenient truth' is het resultaat van de berekeningen van industrieel ecoloog Stephanie Cap. ‘Het is geen…

Honderden prachtige en tijdloze foto’s van Emmy Andriesse, een van de belangrijkste Nederlandse fotografen uit de twintigste eeuw, zijn nu voor iedereen vrij toegankelijk en te gebruiken voor onderzoek, onderwijs of andere doeleinden. Grote delen van Andriesse’s oeuvre zijn nu al online beschikbaar…

Na een intensieve tenderprocedure hebben Universiteit Leiden en de gemeente Oegstgeest gekozen voor Dura Vermeer als ontwikkelaar van een nieuwe woonwijk met veel betaalbare woningen in Nieuw Rhijngeest-Zuid. Het plan zet in op een groene en speels opgezette wijk, waar een prettige openbare ruimte centraal…

Met nieuwe borden in de stad en een vernieuwde website leren alle inwoners en bezoekers van Leiden spectaculaire Leidse ontdekkingen kennen. De wetenschapsroute Leiden Discoveries is ter ere van het lustrum vernieuwd en gelanceerd op de Nacht van Ontdekkingen.

Vijf Leidse onderzoeken op het gebied van geschiedenis, recht en AI hebben een beurs ontvangen van wetenschapsfinancier NWO. Het gaat om toewijzingen van de zogenoemde SGW Open Competitie M 2024. De onderzoekers krijgen maximaal vijf jaar de tijd om met hun veelbelovende idee aan de slag te gaan.

De uitdaging is groot, maar de voldoening als het lukt ook: complexe suikermoleculen maken die een rol spelen in de biologie.

Middels een endoscopische camera zijn opnames gemaakt van hergebruikte middeleeuwse fragmenten aan de binnenkant van boekbanden uit de 16e en 17e eeuw. De unieke beelden werden gemaakt in het kader van het project ‘FragmEndoscopy: An Innovative Way to Discover Hidden Heritage inside Early Modern Book…

De in 1830 getekende kaart van Suriname die in 2023 door de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) werd verworven is nu open access online beschikbaar gemaakt via Digital Collections. De kaart kan in hoge resolutie worden bestudeerd en gedownload worden.

Bestond middeleeuws Europa uitsluitend uit witte mensen? En hoe dacht men in de Middeleeuwen over ras en etniciteit in de Middeleeuwen? In een nieuwe aflevering van de podcast Middeleeuwse Toestanden wordt gekeken naar de mythe van de witte Middeleeuwen.

De cursus AI en Ethiek is vanaf nu gratis online te volgen voor iedereen die meer wil weten over de ethische implicaties van kunstmatige intelligentie. Eén van de acht experts die in de cursus aan het woord komen, is universitair docent en hoogleraar Reijer Passchier. ‘Artificiële intelligentie verspreidt…

Technologie en privacy, vertrouwen en wantrouwen. De discussie hierover laaide op toen de universiteit scanners plaatste en studenten in verzet kwamen. Woensdag 2 februari onderzoeken experts van de Universiteit Leiden dit thema op het gelijknamige symposium. We bellen met Roy de Kleijn, als informaticus…

Mechanica speelt een grotere rol in bloedvatvorming, en andere ontwikkelingsbiologie, dan lang gedacht. Cellen blijken te reageren op mechanische signalen, zoals druk. Via de extracellulaire matrix, een netwerk van vezelachtige eiwitten, zouden cellen die mechanische signalen over grote afstanden kunnen…

Altijd dezelfde route naar werk nemen, in restaurants voor dat ene gerecht gaan en ’s zomers naar dezelfde vakantiebestemming: herkenbaar voor wie niet van onzekerheid houdt. Onderzoekers ontdekken nu dat die afkeer van onzekerheid beïnvloedt hoe we de wereld begrijpen.

Het Herta Mohr is voorloper op het gebied van duurzame innovaties, zowel onder de gebouwen van Universiteit Leiden als daarbuiten. Het is het eerste volledig aardgasvrije gebouw in eigendom van de universiteit en met de nieuwe WKO-installatie (WarmteKoudeOpslag) wordt jaarlijks al 150.000 kg CO2 -uitstoot…

Taal stuurt de manier waarop we de wereld zien, is de stellige overtuiging van universitair docent Sara Petrollino. Een NWO XS-beurs stelt haar in staat om die hypothese te testen bij het Ethiopische Hamar-volk. ‘Het idee dat iedereen in geometrische vormen denkt, is cultureel bepaald.’

Voor elke patiënt het juiste geneesmiddel in de juiste dosering, dat is iets waar de medische wetenschap naar streeft. ‘Personalised medicine’ noem je dat. Maar er is veel onderzoek voor nodig met patiëntgegevens. En die liggen, onder andere door de privacywetgeving, niet voor het oprapen. Onderzoekers…

Een webpagina voor je onderzoek kan helpen bij werving van participanten en samenwerking met collega-wetenschappers of maatschappelijke organisaties. Zo’n pagina maken was lang tijdrovend, maar met behulp van AI bouwt het communicatieteam nu in korte tijd een heldere onderzoeksprojectpagina.

In de vroege Bronstijd gebruikten mensen bronzen voorwerpen als betaalmiddel. Tot die conclusie komen archeologen Maikel Kuijpers en Catalin Popa in een PLOS ONE artikel dat 20 januari verschijnt.

Bacteriën leven tijdelijk zonder hun celwand als er voor hen gevaarlijke virussen in de buurt zijn. Opmerkelijk, want de celwand vormt een stevige barrière tegen dreigingen van buitenaf. Toch is de vondst goed te verklaren én kan het een gevolg hebben voor het bestrijden van ziekteverwekkende bacteriën,…

Overmatige regeldruk zorgt voor economische schade en kan het vertrouwen in de overheid ondermijnen. Bij het tegengaan van regeldruk moeten beleidsmakers meer oog hebben voor de verschillende manieren waarop mensen op regels reageren, bepleit promovendus Ritsart Plantenga in zijn proefschrift.

Meer autocratieën, minder gendergelijkheid en een groeiend anti-liberaal sentiment. Het zijn slechts een paar van de ontwikkelingen die hoogleraar Sarah Wolff signaleert in haar oratie over de toekomst van Europa. ‘De liberale wereldorde zoals we die in het Westen kennen, staat op het spel.’

Per 1 oktober is David Holmes benoemd tot hoogleraar Zuivere Wiskunde bij het Mathematisch Instituut (MI). Zijn werk ligt op de grens tussen algebra, meetkunde en getaltheorie.

Tijdens Leiden Revisited kregen alumni van de Rechtenfaculteit de mogelijkheid om zich weer even echt student te voelen. Dit jaar vond het evenement namelijk plaats in de (oude) vertrouwde collegebanken van het Kamerlingh Onnes Gebouw.

Quantumtechnologie, statistiek en een enquête met memes: over zulk onderzoek hoor je niet elke dag. Julia Cramer (Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde) en Sanne Willems (Instituut Psychologie) onderzoeken hoe mensen tegen quantum aan kijken.

Een team van internationale onderzoekers, onder leiding van Tomas Stolker (Universiteit Leiden) heeft een jonge gasvormige reuzenexoplaneet in beeld gebracht bij een ster die slechts 12 miljoen jaar oud is. De planeet in kwestie draait op ruime afstand rond een ster waar de planeetvorming klaar is,…

Op donderdag 20 juni organiseert Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) een workshop over oude kaarten van het Midden-Oosten. In de workshop toont conservator Cartografie Martijn Storms kaarten uit verschillende perioden en van verschillende gebieden in het Midden-Oosten. De kaarten zijn zowel gemaakt…

Jan Aart Scholte is de eerste hoogleraar van het nieuwe Leidse interfacultaire stimuleringsprogramma Global Transformations and Governance Challenges. Hij onderzoekt: hoe kunnen we wereldwijde uitdagingen als klimaat en ongelijkheid aanpakken? Oratie op 4 februari.

Het hoofdgebouw van FSW krijgt een nieuwe naam. Dat heeft het College van Bestuur van de universiteit in de zomer van 2025 besloten, op verzoek van het faculteitsbestuur van FSW. De naam Pieter de la Court zal niet meer worden gebruikt voor ons facultaire hoofdgebouw en de studentenpenning.

Ken jij een kinderboekenfanaat? Volgens de Griffeljury is ‘Rekenen voor je leven’ van hoogleraar wetenschapscommunicatie Ionica Smeets een echte aanrader. Het boek werd bekroond met een zilveren griffel. En dat is nog lang niet alles.