Dankzij een Vici-beurs kan dr. Ignas Snellen onderzoek doen naar exoplaneten, planeten rond andere sterren dan onze zon. Daarmee hoopt hij uiteindelijk een stap dichterbij het antwoord te komen op de vraag: is er ander leven in het heelal?

De vorming van sterrenstelsels Datum: maandag 17 september Tijdstip: 16.00 uur Locatie: Academiegebouw Bij oraties wordt het togaprotocol gehanteerd.

Alle planeten in ons sterrenstelsel draaien in een ecliptisch vlak om de zon. Dat is niet verwonderlijk, want ons zonnestelsel is ontstaan uit een zogeheten protoplanetaire schijf. Promovenda Anna Miotello onderzocht dit soort schijven en hun invloed op de vorming van sterren en planeten. Promotie op…

Een internationaal team van astronomen uit Leiden en de VS heeft voor de eerste keer de snelheid kunnen meten van sterren in een sterrenstelsel op een afstand van 11 miljard lichtjaar. De sterren blijken met ongeveer 1.5 miljoen km/uur bijna tweemaal zo snel door de ruimte te bewegen als de zon in ons…

Meer dan 400 geïnteresseerden zijn afgekomen op de NGL-publiekslezing van Kavli-prijswinnares Ewine van Dishoeck. ‘Wat fijn dat u in zulke grote getalen gekomen bent. Ik ben er bijna sprakeloos van, maar dat is natuurlijk niet handig vanavond!’ Gelukkig neemt van Dishoeck haar publiek een minuut later…

Het leven van sterrenstelsels wordt gekenmerkt door sterk wisselende gedragingen, waarbij ze of enorm veel nieuwe sterren vormen, of nauwelijks sterren vormen, maar niet veel daartussenin. Een nieuwe studie toont aan dat dit bipolaire gedrag, manisch of depressief, de norm blijkt te zijn in het vroege…

Een vallende ster klinkt een stuk romantischer dan 'opbrandend ruimte-puin'. Toch is dat waar we naar kijken als we meteorieten zien. Wat zijn meteorieten precies, hoe kun je ze het beste spotten en hoe gevaarlijk zijn ze eigenlijk. Leidse astronomen geven toelichting in de media.

Bruine dwergen zijn kleiner dan een ster, maar groter dan een planeet. En ze blijken omringd te kunnen zijn door wolkenbanden. Dat ontdekte een internationaal team onderzoekers, onder wie Leidse astronomen Frans Snik, Rob van Holstein en Jos de Boer. 'Het laat zien dat deze bruine dwergen geen saaie…

Het is een team van Leidse astronomen gelukt om de eerste 100 miljoen jaar van de geschiedenis van de Oortwolk door te rekenen. Tot nu toe waren alleen stukjes van de geschiedenis los van elkaar bestudeerd. De wolk met zo'n 100 miljard komeetachtige objecten vormt een enorme schil aan de rand van ons…

Onder de naam BrainTrain trekken onderzoekers van de Universiteit Leiden langs middelbare scholen om adolescenten weerbaarder te maken tegen desinformatie op nieuwsmedia en hun socials. In een bruisende les ontdekken leerlingen hoe makkelijk hun brein is te foppen. ‘Man, ik kreeg een hartaanval.’

Simon Portegies Zwart, hoogleraar Computationele Sterrenkunde, gebruikt de rekenkracht van computers om de evolutie van sterren te simuleren. We praten met hem over zijn vakgebied en over de uitdagingen van het werken met enorme hoeveelheden complexe data.

Wat gebeurt er als alle verlichting in een groot gedeelte van de stad wordt uitgezet? Hoeveel sterren kun je zien zonder al die lichtvervuiling? Dat gaan wetenschappers, kunstenaars en inwoners van Leiden samen onderzoeken tijdens Seeing Stars Leiden, op 25 september. ‘Leiden is de ideale plek voor…

Sterrenkundige Jorryt Matthee won in 2018 de C.J. Kok Juryprijs voor het beste proefschrift van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. Hij slaagde erin een aantal zeldzame sterrenstelsels uit het vroege heelal op te sporen. Eén daarvan kreeg dezelfde initialen als voetbalster Cristiano Ronaldo:…

Gedurende een periode van zeven jaar heeft een internationaal team van wetenschappers meer dan een kwart van de noordelijke hemel in kaart gebracht met behulp van de Low Frequency Array (LOFAR), een pan-Europese radiotelescoop. Vanuit Leiden zijn onder andere Astronoom Timothy Shimwell en Huub Röttgering…

Sterrenstelsels bevinden zich vaak in een cluster. In zo'n cluster zijn ook veel slapende stelsels die al lang geen sterren meer vormen. Een internationaal team onder leiding van Andra Stroe (Universiteit Leiden) en David Sobral (Leiden en Lissabon) heeft nu ontdekt dat deze comateuze sterrenstelsels…

Astronomen hebben zeven aardachtige planeten ontdekt rondom een dwergster in onze Melkweg. Drie van deze planeten bevinden zich in de leefbare zone van deze ster en kunnen vloeibaar water bevatten. ‘De volgende stap is om de atmosferen te onderzoeken naar aanwijzingen voor leven. In Leiden zijn we expert…

Vier onderzoeksprojecten van jonge Leidse onderzoekers zijn door het NWO gehonoreerd met een Rubiconsubsidie. De wetenschappers mogen onderzoek doen aan prestigieuze onderzoeksinstellingen in het buitenland.

De KNAW kent dit jaar een Prijs Akademiehoogleraren toe aan Ewine van Dishoeck, hoogleraar moleculaire astrofysica aan de Universiteit Leiden. Van Dishoeck is de meest geciteerde moleculair astrofysicus ter wereld. Ze ontving een aantal grote prijzen, waaronder in 2000 de Spinozapremie.

Volg op maandag 9 mei in de Oude Sterrewacht hoe Mercurius tussen de aarde en de zon in schuift. De nieuwe zonnekijker geeft een onvergetelijk beeld van deze zeldzame gebeurtenis en biedt een unieke mogelijkheid om Mercurius met de grootste uitvergroting in Nederland te zien.

De Leidse hoogleraar astronomie Mike Garrett zoekt naar tekenen van buitenaardse intelligentie. In zijn Kaiser Lentelezing op 23 april zet hij uiteen hoe ver de wetenschap op dit punt is.

Dankzij een slimme nieuwe techniek zijn Leidse astronomen er voor het eerst in geslaagd om de atmosfeer van een exoplaneet gedetailleerd te onderzoeken. De resultaten van hun onderzoek worden op 28 juni gepubliceerd in het tijdschrift Nature.

Een team van astronomen, onder leiding van de Leidse astronoom Isabel Aleman, heeft voor het eerst een molecuul gevonden dat nodig is voor het ontstaan van water in planetaire nevels. Het onderzoek is op 17 juni gepubliceerd in het tijdschrift Astronomy & Astrophysics.

Een internationaal team van astronomen heeft de tot nu toe beste driedimensionale weergave van het verre heelal gemaakt. Ze deden dat met het MUSE-instrument op de Very Large Telescope van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) in Chili. Astronoom Jarle Brinchmann is tweede auteur van het artikel…

Tijdens de finale van de Nederlandse Sterrenkunde Olympiade op 1 t/m 3 juni volgden 19 scholieren een 3-daags programma met colleges en examen aan de Universiteit Leiden. De hoofdprijs: een reis naar het observatorium op La Palma, Canarische Eilanden werd gewonnen door Joost de Kleuver uit 6 VWO.

Vier pas gepromoveerde onderzoekers verbonden aan de faculteit W&N hebben een Veni-subsidie in de wacht gesleept. Wetenschappers Dr.ir. Jeroen Bussmann, Dr. Irene Groot, Dr. Haili Hu en Dr. David Sobral ontvangen elk een subsidie van maximaal 250.000 euro om de komende drie jaar te besteden aan hun…

Rond negentien piepkleine rode dwergsterren in de buurt van de zon draaien misschien rotsachtige planeten. Leidse astronomen ontdekten namelijk sporen van het poollicht bij deze exoplaneten. KIJK! Sprak erover met Joseph Callingham en Ignas Snellen.

Ongeveer de helft van de sterren in ons universum gaat alleen door het leven. De andere helft, draait samen met een ander hemellichaam om een gemeenschappelijk zwaartepunt. Astronomen ontdekten zo een dubbelstersysteem dat minder dan een uur nodig heeft om een rondje om hun zwaartepunt te maken. ‘Een…

De Leidse exoplaneetonderzoeker Frans Snik krijgt een Starting Grant van de European Research Council (ERC). Met de beurs van 1,5 miljoen euro gaat hij technologie ontwikkelen om de atmosferen en oppervlakken van aardachtige exoplaneten te bestuderen.

De ruimtetelescoop James Webb kwam eind januari aan op zijn bestemming op 1,5 miljoen kilometer afstand van de aarde. Nu heeft de telescoop de eerste scherpe beelden gestuurd van sterrenstelsels. Hoogleraar Moleculaire Astrofysica Ewine van Dishoeck, die meewerkte aan het MIRI-instrument van de telescoop,…

Op zaterdag 24 november was Frank de Snik van de Leidse Sterrewacht te gast in het radioprogramma Dr. Kelder en Co. Hier sprak hij zijn werk waarbij hij nieuwe instrumenten en technieken ontwikkeld om exoplaneten te onderzoeken. Op deze planeten buiten ons zonnestelsel speuren onderzoekers naar buitenaards…

Onder de oppervlakte van de gelikte K-pop sterren ligt een Dorian Grey-achtig hart van een industrie dat zijn trainers en sterren mishandelt. Het is een systeem met absolute macht, wat niet kan standhouden als een positieve wereldwijde invloed. Zo schrijft Aleydis Nissen, onderzoeker aan de Faculteit…

Tijdens de nieuwjaarsreceptie op 5 januari is bekend gemaakt wie de Ontdekker van het jaar 2008 is geworden, wie de Onderwijsprijs heeft gewonnen en is door de decaan de nieuwe facultaire website gelanceerd.

Wat doet de Universiteit Leiden om haar gebouwen en campussen toekomstbestendig en onafhankelijk van fossiele energie te maken?

Astronomen hebben diep in de ruimte het het gas freon-40 gedecteerd. Dit molecuul staat ook bekend als methylchloride en wordt op aarde gevormd door biologische processen. Het is voor het eerst dat het in de interstellaire ruimte is gedetecteerd. De ontdekking wijst erop dat methylchloride niet zo geschikt…

Een internationaal team van astronomen van onder andere de Leidse Sterrewacht, heeft voor het eerst een stukje van het donkere, kosmisch web in kaart gebracht. Het onderzoek versterkt de hypothese dat het jonge heelal bestond uit enorme aantallen, kleine groepjes pasgevormde sterren. De astronomen publiceren…

Tijdens de Nacht van Kunst & Kennis verandert de Leidse binnenstad in een podium voor kunst en wetenschap, waar bezoekers op een toegankelijke manier mee in aanraking kunnen komen. Bijdragen vanuit de faculteit komen van o.a. Ewine van Dishoeck, Dirk Bouwmeester, Jaap van den Herik, Bas Haring, Roeland…

Een internationaal team van astronomen, met daarbij een hoofdrol voor onderzoekers van de Sterrewacht Leiden, heeft de brandstof voor het vormen van sterrenstelsels in kaart gebracht in het iconische Hubble Ultra Deep Field. De resultaten van het onderzoek zijn geaccepteerd voor publicatie in The Astrophysical…

Een internationaal team van sterrenkundigen onder Leidse leiding heeft voor het eerst een stofschijf in kaart gebracht rond een jonge super-Jupiter, een hemellichaam dat qua grote en eigenschappen tussen een reuzenplaneet en bruine dwerg in ligt. De infraroodstraling die van de schijf afkomt, doet vermoeden…

In zijn nieuwe boek Reisbureau Einstein, neemt Vincent Icke de lezer mee in de wereld van sterren, planeten en het ontstaan van nieuw leven. Maar wat drijft deze wetenschapper? NRC ging op bezoek bij de astrofysicus.

Hoogleraar moleculaire astrofysica Ewine van Dishoeck is tijdens de Avond van de Chemie benoemd tot erelid van de KNCV. Voorzitter Flors Rutjes was te spreken over hoe Van Dishoeck het vakgebied astrochemie op de kaart heeft gezet.

Op 19 september heeft hoogleraar Ewine van Dishoeck de Gothenburg Lise Meitner Award 2014 ontvangen in Gothenburg, Zweden. Van Dishoeck ontvangt de prijs voor 'het identificeren van de reeks moleculaire reacties van het ijle gas en microscopische stofdeeltjes die het ontstaan van sterren en planeten…

Een internationaal onderzoeksteam, onder wie drie Leidse astronomen, heeft met de Hubble en Spitzer ruimtetelescopen vier ongewoon heldere, zeer jonge sterrenstelsels gevonden en gekarakteriseerd. Het gaat om stelsels van meer dan 13 miljard jaar geleden, van slechts 500 miljoen jaar na de oerknal.…

IAU astroEDU, een platform voor peer-reviewed, vrij toegankelijk sterrenkundig lesmateriaal dat is opgezet door de Leidse Sterrewacht, is beloond voor haar educatieve waarde met een prijs van Scientix - het Europese netwerk van wetenschapseducatie. De prijs werd uitgereikt voor het lesmateriaal Star…

De Leidse psycholoog Pascal Haazebroek staat op de short list voor de landelijke e-Learningprijs 2013. Hij laat studenten online elkaars filmpjes beoordelen met reviews, sterren en likes. 'Sociale media maken massaal onderwijs weer sociaal.'

Sterrenstelsels groeien omdat hun zwaartekracht vers gas van buiten aantrekt. Om dat proces te kunnen begrijpen kroop sterrenkundige Freeke van de Voort achter de computer en simuleerde het. Ze ontdekte dat zwarte gaten het opslokken van vers gas sterk vermindert. Promotie op 28 maart.

De ontwikkeling en bouw van de Cold Optics Bench van het MATISSE-instrument dat onder leiding stond van de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA), is afgerond. Deze Nederlandse bijdrage werd op donderdag 10 april 2014 op de Hannover Messe in Duitsland door ir. Felix Bettonvil van de Leidse…

Een internationaal onderzoeksteam met drie Leidse astronomen heeft een sterrenstelsel gevonden uit de tijd dat het heelal nog maar 5% van zijn huidige leeftijd had. De exacte afstand van het buitengewoon heldere sterrenstelsel is met een van de Keck-telescopen op Hawaï vastgesteld op ruim 13 miljard…

Noorderlicht, sterrenwinden en exoplaneten. Daarom draaide het promotieonderzoek van astronoom Rob Kavanagh. Hij ontwikkelde wiskundige modellen om de interacties tussen exoplaneten en sterrenwinden beter te begrijpen en kenmerken van exoplaneten in kaart te brengen. Kavanagh promoveert op 15 novemb…

Sterrenkundige Ewine van Dishoeck stond aan de wieg van ALMA, de grootste radiotelescoop ter wereld. Op 13 maart 2013 was de officiële ingebruikname. Vanaf de basis in Chili kan nu het ontstaan van planeten worden waargenomen.

Wat is donkere materie? Hoe ontstaan superzware zwarte gaten? ‘Oer’-zwarte gaten bevatten wellicht het antwoord op deze langlopende vragen. Leidse en Chinese kosmologen hebben nu een nieuwe manier gevonden waarop deze hypothetische hemellichamen kunnen ontstaan vlak na de oerknal. Publicatie in Physical…