Samen sturen, samen sterker: collegiaal besturen in de praktijk
Een jaar geleden begonnen we samen aan iets nieuws: een manier van besturen die draait om samenwerking, gelijkwaardigheid en het versterken van elkaar. Hoe pakt dat uit in de praktijk? Drie collega’s delen hun ervaringen met collegiaal besturen.
Wat betekent het om echt samen te besturen – niet alleen op papier, maar in de dagelijkse praktijk? Om het collegiaal besturen kracht bij te zetten, is tegelijkertijd gestart met een leergang voor de bestuurders. Doel hiervan was om samen te werken aan kennis en vaardigheden en inspiratie over en weer op te doen om de nieuwe manier van besturen samen verder vorm te geven. Want, collegiaal bestuur is niet alleen een structuur, maar vooral een manier van samenwerken waarbij ruimte is voor verschillende perspectieven en ruimte voor het gesprek. Een werkomgeving waarin we elkaar versterken.
Wat is er veranderd?
In plaats van één instituutsbestuurder met een managementteam zijn er nu drie instituutsbestuurders, ieder met hun eigen portefeuille: een wetenschappelijk directeur, een onderwijsdirecteur en een operationeel directeur. Zij zijn samen verantwoordelijk voor het hele instituut.
‘We bekijken elke uitdaging samen’
Bij het IBL zijn alle drie de bestuurders tegelijkertijd begonnen met het nieuwe bestuursmodel. ‘We hebben daarom een nieuwe governance-structuur opgezet om ervoor te zorgen dat er voldoende communicatie is binnen het bestuur, en tussen bestuur, managementteam en de rest van het instituut’, legt operationeel directeur Maribel Adame Valero uit.
De verantwoordelijkheid ligt nu niet meer bij één persoon. Maribel: ‘Ik kan me voorstellen dat het vroeger zwaar moet zijn geweest voor de wetenschappelijk directeur. We besturen nu als team en bekijken elke uitdaging samen vanuit verschillende invalshoeken.’
‘De besluitvorming is beter’
‘Het LION wordt nu niet heel anders bestuurd’, licht wetenschappelijk directeur Sense Jan van der Molen toe. ‘We deden al veel vanuit consensus. Maar de formele situatie past nu beter bij de praktijk. En het is ook handig dat we alle drie het mandaat van het bestuur hebben, vooral als er een of twee afwezig zijn. Bij noodsituaties is er dus (vrijwel) altijd vertegenwoordiging.’ Het is prettig om de bestuurstaken te verdelen, aldus Sense Jan. ‘Het verbetert naar mijn smaak de besluitvorming, omdat ook altijd de financiële en onderwijskant worden meegenomen.’
‘Het is fijn dat het onderwijs nu een centrale plek inneemt in de aansturing’
CML-onderwijsdirecteur Stefano Cucurachi heeft het traject om tot dit nieuwe bestuursmodel te komen als leerzaam en constructief ervaren. ‘Het denkproces droeg bij aan een beter begrip van elkaars rollen. Het zorgt voor meer helderheid binnen de faculteit.’
En er zijn meer voordelen vindt Stefano. ‘Wat mij vooral aanspreekt, is dat het onderwijs nu een centrale plek inneemt in de aansturing van de instituten. En dit besturingsmodel biedt ons de ruimte om structureel aandacht te besteden aan de loopbaanontwikkeling van medewerkers, óók van de medewerkers die actief zijn in onderwijsbegeleiding, -vernieuwing en -ontwikkeling. En dat draagt weer bij aan een continu hoge kwaliteit van ons onderwijs.’
Adame Valero concludeert: ‘Een cultuur van open en eerlijke communicatie is belangrijk. Een duidelijke rolverdeling ondersteunt dat.’
Met het afronden van de leergang is een mooie stap gezet. De komende tijd blijft er ruimte voor verdieping, reflectie en het versterken van collegiale samenwerking – zodat we blijven bouwen aan een verbonden en toekomstgerichte faculteit.
Het nieuwe besturingsmodel van FWN
Het werken met collegiale instituutsbesturen – bestaande uit drie gelijkwaardige bestuurders – is een belangrijke stap binnen de uitvoeringsagenda van de facultaire strategie. Deze nieuwe manier van besturen past bij de manier waarop we onszelf willen organiseren en willen samenwerken. Uiteindelijk draagt dat bij aan een faculteit waarin we over grenzen van disciplines en sub-disciplines heen werken in een omgeving met een verbonden, inclusieve gemeenschap en waar het fijn is om te werken en te studeren.