Aan de Universiteit Leiden wordt veel geëxperimenteerd met goede ideeën om het onderwijs nog beter te maken. Als een project eenmaal voorbij de pilotfase is, ontbreekt het echter soms aan ondersteuning en momentum voor de volgende stap. Grassfields is een jaarlijkse subsidie voor het opschalen van onderwijsinnovaties.…

De banen van 27 sterren die ronddraaien op kleine afstand van het zwarte gat in het centrum van onze Melkweg, zijn erg chaotisch. Daardoor kunnen onderzoekers niet betrouwbaar voorspellen waar ze over zo'n 462 jaar zijn. ‘Dat is werkelijk verbazingwekkend kort’ , aldus sterrenkundige Simon Portegies…

Vanaf maandag 6 februari start bij het interdisciplinaire onderzoeksprogramma Global Transformations and Governance Challenges (GTGC) een serie lunchlezingen over pregnante mondiale problemen. De serie belooft een schatkamer te zijn aan inspiratie en netwerkmogelijkheden voor alle onderzoekers van de…

Een ster staat niet zomaar van de ene op de andere dag aan de hemel. Het ontstaan duurt enkele tienduizenden jaren. Twintig jaar geleden maakten astronomen een plaatje van een ster in zijn geboortefase. De James Webb Space Telescoop (JWST) kon diezelfde ster nu veel gedetailleerder vastleggen. Dat levert…

Een spirituele openbaring, een behandelmethode of een esthetische ervaring: psychedelica als LSD, paddo’s en ayahuasca zijn populairder dan ooit. Toch heeft de wetenschap nog steeds veel vragen over de geestverruimende middelen. Het Leiden Institute for Brain and Cognition (LIBC) organiseert daarom…

Hoe worden superzware zwarte gaten geboren? Die vraag probeert sterrenkundige Elena Maria Rossi te beantwoorden. Maar hoe onderzoek je iets wat niet is te zien?

Tuberculose is wereldwijd een van de dodelijkste infectieziekten. Een van de problemen bij tuberculose is dat resistentie voor antibiotica wordt veroorzaakt door veranderingen in het DNA, ook wel mutaties genoemd. Door deze mutaties kan de gevoeligheid voor antibiotica afnemen. Hoe deze mutaties precies…

Veel protoplanetaire schijven, waarin zich nieuwe planeten vormen, zijn een stuk kleiner dan gedacht. Met behulp van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) hebben wetenschappers van de Sterrewacht Leiden 73 protoplanetaire schijven in de Lupus-regio bekeken.

Jongeren enthousiast maken over geschiedenis, dat kan best zonder boeken. Leidse wetenschappers reisden af naar Marokko om samen met scholieren cultureel erfgoed na te bouwen in het populaire videospel Minecraft. Het resultaat: één virtuele veertiende-eeuwse stadspoort – en twintig tieners met meer…

Twee regelaars in hart en nieren. Facilitair medewerkers Nick van Asperen en Kees Schoonwater zorgen er op de achtergrond voor dat medewerkers en studenten alles tot hun beschikking hebben om goed te kunnen werken en studeren. Sinds kort doen de bekende gezichten dat in een nieuwe rol. Schoonwater is…

De duurzaamheidskeurmerken vliegen je in de supermarkt om de oren. Voor consumenten verwarrend, maar ook boeren zien door de bomen het bos niet meer. Ze zijn enorm veel tijd kwijt aan het verkrijgen van deze keurmerken. Berent Baris onderzoekt hoe dit beter kan. Niet alleen voor boeren, maar ook voor…

‘Onderwijs heeft altijd al heel erg mijn interesse gehad’, aldus de gepassioneerde Michiel Hogerheijde. Hij was al voorzitter van de opleidingscommissie Sterrenkunde en geeft al vele jaren les. Maar sinds 1 oktober is hij ook de nieuwe opleidingsdirecteur bachelor Sterrenkunde. ‘Ik vind het ontzettend…

Prentenboeken staan vol dieren, maar dat blijken vooral zoogdieren te zijn. Vooral huisdieren en exotische dieren zijn daarbij populair. Een groot deel van de Nederlandse fauna zijn veel minder te zien, maar bioloog Michiel Hooykaas van de Universiteit Leiden ziet kansen genoeg voor een biodiverser…

Eén klein molecuul dat zowel griep-, corona-, hiv- en zika-virussen kan vernietigen: het bestaat. Biofysicus Niek van Hilten droeg eraan bij, hij promoveert 14 september.

Een elektronenmicroscoop van 2000 kg verplaatsen is een delicate uitdaging. Het uiterst gevoelige instrument moest worden verplaatst naar een nieuwe meethal, maar zelfs een kleine schok zou het kunnen beschadigen. Na enkele zenuwslopende weken van voorbereiding voor de verhuizing en herinstallatie hebben…

ICT, Organisatie

De Leidse natuurkundigen Alexandre Morin en Samadarshi Maity bestuderen zelforganisatie en flocking-verschijnselen. Ze werpen licht op zwermgedrag, wat helpt om te begrijpen hoe het kan dat vogels in een zwerm niet botsen. Met plastic microkralen creëerden ze een experimentele opstelling en ze ontwikkelden…

Voor het eerst heeft een internationale groep astronomen de hittegloed van een botsing van twee ijzige reuzenplaneten kunnen waarnemen. Ook zagen ze hoe de door de botsing ontstane stofwolk enkele jaren later voor de moederster langs trok. Onder leiding van de Leidse astronoom Matthew Kenworthy hielden…

Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van Ardjan Sturm van de Sterrewacht heeft voor het eerst een tweedimensionale inventaris gemaakt van ijs in een planeetvormende schijf van stof en gas rond een jonge ster. Ze deden dat met de James Webb-ruimtetelescoop. De onderzoekers, onder…

Een internationaal team van wetenschappers, geleid door astronomen van de Sterrewacht Leiden, heeft met de James Webb-ruimtetelescoop ontdekt dat belangrijke ingrediënten voor het maken van potentieel leefbare werelden aanwezig zijn in protosterren in een vroeg stadium, waarin nog geen planeten zijn…

De herdenking van verzetsdaden wordt in Polen misbruikt om de geschiedenis van de Holocaust te vervalsen. Dat stelde Cleveringahoogleraar Jan Grabowski in zijn oratie op 26 november. Cleveringahoogleraar Barbara Engelking wees in haar oratie op de veelal onverschillige en passieve houding van de Poolse…

Onderzoekers moeten in een gespecialiseerde omgeving werken zodra ze aan de slag gaan met gevaarlijke bacteriën en virussen. Alleen in laboratoria met een hoog bio-veiligheidsniveau mogen ze deze microben bestuderen. Helaas zijn dure microscopen nodig om de microben goed te bekijken, maar is dat soms…

Om studenten beter voor te bereiden op de practica in het lab, maakt een team van de opleiding Bio-Farmaceutische Wetenschappen (BFW) interactieve video’s. Deze video’s gebruiken humor en voorbeelden om basisvaardigheden en veelgebruikte handelingen aan studenten te laten zien. ‘We willen onderwijs…

Een internationaal team van astronomen, met onder anderen de Leidse promovendus Elia Pizzati, heeft een aantal oude quasars waargenomen die verrassend genoeg in hun eentje lijken te zweven in het vroege heelal (minder dan een miljard jaar na de oerknal). Tot nu toe gingen astronomen er op basis van…

In hoeverre lijkt exoplaneet Proxima b op onze aarde? En is er ook leven te vinden? Astronomen hopen daar antwoorden op te vinden met de nieuwe Europese Extremely Large Telescope (ELT). Met een NWO-onderzoeksfinanciering van 18 miljoen euro kan een Nederlands consortium verder bouwen aan de instrumenten…

‘Met ruimteantenne LISA kijken we met een compleet nieuwe blik naar het heelal’, zegt sterrenkundige Elena Maria Rossi. Het zal de eerste missie zijn die zwaartekrachtgolven vanuit de ruimte detecteert. Die kunnen ons meer vertellen over het begin van ons heelal en de vorming van zwarte gaten. Met een…

Een internationaal team onder leiding van sterrenkundigen van de Universiteit Leiden heeft met laboratoriumexperimenten aangetoond dat zwavel onder ijzige heelalcondities kan binden met ammonium en als zout op stof en kiezels kan plakken. Het zo ontstane zwavelzout helpt niet alleen het mysterie van…

Een microscoop die ongelooflijk scherp kijkt en daarbij preparaten intact laat: Guido Stam hielp bij de ontwikkeling ervan. In zijn promotieonderzoek combineerde hij licht met elektronen – en kon hij zelfs levende bacteriën bestuderen. ‘We kunnen meten wat eerder niet kon.’

Het Europese ruimtevaartagentschap (ESA) heeft een tussentijdse data release gepubliceerd van Gaia, de ruimtetelescoop die de Melkweg in 3D in kaart brengt. De eerste wetenschappelijke artikelen die vandaag zijn gepubliceerd onthullen een half miljoen sterren in de bolvormige sterrenhoop Omega Centauri,…

Wat gebeurt er als Leidse wetenschappers uit verschillende vakgebieden, die samen naar complexe maatschappelijke problemen kijken, hun krachten bundelen met kunstenaars? De resultaten waren op dinsdag 11 juni te zien tijdens een unieke expositie; kijk mee en ontdek.

Het was een bijzondere eerste dag van september. Met in Leiden de opening van het academisch jaar, maar ook in Den Haag was het feest met de start van maar liefst drie nieuwe opleidingen. Voor de studenten was bij de collegezalen een blauwe loper uitgerold.

Zonder academische vrijheid zouden we misschien geen antibiotica hebben, en geen diepgaand begrip van het menselijk gedrag. Literaire kritiek, klimaatmodellen, en ecologisch herstel zouden sterk zijn beperkt, net als ethische reflectie op kunstmatige intelligentie, rechtvaardigheid, trauma, opvoeding,…

De eerste hybride Leiden Research Support Conference - georganiseerd voor en door onderzoeksondersteuners - stond op 27, 28 en 29 september volledig in het teken van het inrichten van goede onderzoeksondersteuning.

Met onderwijs en onderzoek droeg de Universiteit Leiden vroeger bij aan kolonialisme en slavernij. Ook bestuurders en inwoners van Leiden hadden een actieve rol in koloniale netwerken. Dat is de uitkomst van twee vooronderzoeken die historici op 3 april presenteerden.

De interdisciplinaire, Engelstalige minor ‘Violence Studies’ bekijkt geweld tussen individuen vanuit sterk uiteenlopende wetenschappelijke vakgebieden. Wat levert die benadering op? Studenten en docenten evalueren: ‘Deze minor is een goudmijn.’

Hoe zorgen onze onderzoekers en research support professionals er samen voor dat baanbrekende uitvindingen hun weg vinden van het lab naar de samenleving? Hoogleraar Huub de Groot en business developer Serkan Esiner vertellen over hun samenwerking binnen een door de EU gefinancierd project over het…

Studievoorlichting

Congres/symposium

Cursus

Zorgt een gemeenschappelijke tuin voor koele lucht en warme burenrelaties? En zorgt een extra bomenrij voor meer soortenrijkdom? Dit soort vragen staan centraal in het project COMBINED, waaraan onder andere Leidse wetenschappers en Haagse inwoners zes jaar mogen werken met 4 miljoen euro subsidie van…

De relatie tussen wetenschap en democratie is complex. Moeten beleidsmakers luisteren naar wetenschappers of naar burgers? Over die vraag gaan Valérie Pattyn en Johan Christensen in discussie met een panel van experts tijdens het wetenschappelijke congres EuroScience Open Forum (ESOF).

Vijf docenten van de Universiteit Leiden hebben een Comenius-onderwijsbeurs ontvangen. Hiermee kunnen zij een vernieuwingsproject realiseren.

Onderzoek

Vanaf 1 oktober zijn Dennis Claessen en Marcel Schaaf de nieuwe opleidingsdirecteuren (OD) van de studie Biologie. Zij vervangen daarmee Han de Winde. Schaaf zal zich ontfermen over de bachelor, en Claessen is verantwoordelijk voor het onderwijs voor de masterstudenten. We gaven studenten en het opleidingsbureau…

Zeeschepen stoten nog te veel stikstofoxiden uit. Op volle zee is dat onmogelijk te meten, maar dat gaat veranderen. Solomiia Kurchaba combineerde (satelliet)data en ontwikkelde algoritmen om te kunnen aanwijzen welk schip te veel uitstoot. Kurchaba promoveerde 11 juni.

Hoe dragen vetten en enzymen in de hersenen bij aan multiple sclerose? In zijn promotieonderzoek combineerde Daan van der Vliet chemie en neurowetenschap om nieuwe inzichten te krijgen in het ontstaan van hersenziekten.

Maar liefst vijfenvijftig aanvragen zijn ingediend voor een Kiem seed grant, een initiatief voor het ontwikkelen van nieuwe interdisciplinaire, interfacultaire onderzoekssamenwerkingen en ontmoetingen. Maandag vond de loting plaats voor de toewijzing van 22 seed grants. Het College van Bestuur was zo…

Stel je voor: je scant een leeuwendrol of een muizenkeutel en je weet precies wat en hoeveel het bijbehorende dier heeft gegeten. Met behulp van nieuwe DNA-technieken is dit steeds beter mogelijk. Promovendus Kevin Groen testte hoe effectief deze technieken al zijn om het dieet van wilde dieren te o…

Wetenschappers, ambtenaren en buurtbewoners kwamen 27 september bijeen om te praten over samenwerking rondom duurzaamheid. Welke resultaten levert dat op? In een groene ‘stadsoase’ in het centrum van Den Haag spraken zij over de energietransitie, bottom-up-initiatieven en burgerwetenschap.

Tirong Guo wist na noeste arbeid in het lab een groep materialen te ontwikkelen die een stabiele en efficiënte basis vormen voor kunstmatige fotosynthese. Zal het daarmee lukken op grote schaal en op z’n aller-duurzaamst waterstof en andere nuttige verbindingen te maken? Guo promoveert 21 januari.