Studenten maken creatieve taallessen voor basis- en voortgezet onderwijs: ‘Niet genoeg aandacht voor talen’
Hoe eerder je kinderen kennis laat maken met een taal, hoe sneller ze erdoor gegrepen kunnen worden en zien dat er meer is dan alleen het Nederlands of Engels. Dat is het uitgangspunt van de taallessen voor het basisonderwijs waar Alisa van de Haar, universitair docent Frans, aan meewerkte. ‘Decanen van de verschillende faculteiten geesteswetenschappen hebben gezegd: we moeten dat imago van Frans en Duits oppoetsen.’
Scholieren denken bij het leren van een taal aan woordjes stampen, maar een taal studéren is anders, vertelt Van de Haar. ‘Dan doe je bijvoorbeeld literatuuronderzoek en verdiep je je in de taal- en cultuurkunde. Met deze lespakketten voor scholieren proberen we te laten zien dat een talenstudie zoveel meer is dan een talencursus.
‘Opdrachten van studenten verdwijnen niet in een la’
De lespakketten zijn gemaakt door studenten. Zij gingen voor zowel het basisonderwijs (via het Wetenschapsknooppunt Leiden) als het voortgezet onderwijs (via het Onderwijsnetwerk Zuid-Holland) aan de slag. Zo nemen ze werk uit handen van onderwijzers die het al druk genoeg hebben, zegt Van de Haar. En de studenten hebben zelf ook iets aan hun universitaire opdrachten. ‘Het maken van een lespakket staat én goed op hun cv én ze hebben een leuke publicatie erbij. Het is leuk dat het werk dat je opgeeft niet in een la verdwijnt, maar dat er iets mee gebeurt.’
Als coördinator van het facultaire vaksteunpunt voor de moderne vreemde talen legt Van de Haar contact met scholen voor de lespakketten. Met succes, want de feedback is tot nu toe positief en de pakketten voor het basisonderwijs zijn al door elf scholen aangevraagd. ‘We horen dat docenten het druk hebben en niet veel tijd hebben om een leuke les in elkaar te zetten. Nu kunnen ze kant-en-klare lespakketten downloaden om in te zetten in hun eigen les, en laten zien dat Franse literatuur niet alleen uit Le Petit Prince bestaat, maar dat er een hele wereldliteratuur achter schuilgaat. Dat is het doel van het vaksteunpunt: we moeten iets doen aan het imago van de talen.’
Van liedje tot schilderij: lessen creatief ingevuld
De studenten hebben creatieve manieren gevonden om de breedte van de talen te laten zien. Voor de basisschool namen ze als thema de jaargetijden en gaven daar verschillende invullingen aan. ‘Zo zit er een liedje bij een van de lessen, wordt er een schilderij besproken en een calligramme gemaakt: een gedicht waarvan de vorm aansluit bij de inhoud, zoals een gedicht over regen waarbij de letters als stromende regen zijn weergegeven. In de middelbareschoollessen worden populaire Franse rappers als hedendaagse troubadours gepresenteerd, terwijl ook Franstalige literatuur uit Canada en Senegal aan bod komt.’
‘Niet genoeg aandacht voor de talen’
Het idee voor lespakketten is niet nieuw. Soortgelijke initiatieven bestaan al veel langer bij de bètafaculteiten, maar de vaksteunpunten bij Geesteswetenschappen zijn pas dit voorjaar gestart. Het huidige lerarentekort bij talenopleidingen zoals Nederlands, Frans, Duits en Engels is deels aanleiding geweest voor de hernieuwde inspanningen van de faculteit om de talen bekender te maken bij het basis- en voortgezet onderwijs, zegt Van de Haar. ‘Duitsland en Frankrijk zijn behalve onze buurlanden ook onze handelspartners. Studenten met kennis van de francofone wereld en opkomende economieën zoals in Afrika, waar ook Frans gesproken wordt, zijn heel erg gewild. Nederland loopt heel veel commerciële en diplomatieke kansen mis omdat we onszelf buitenspel zetten door niet de talen te spreken.’
Taallessen: