Kijk omhoog: vliegende taxi’s
De nieuwste innovatie op het gebied van stedelijke mobiliteit zoemt binnenkort misschien wel boven onze hoofden. Voor sommigen is het een sciencefictiondroom die uitkomt, maar voor anderen is het een ongewenste indringer. ‘Dit zou een grote doorbraak kunnen zijn.’
Vliegende taxi's op de Olympische Spelen 2024
Er is iets aan Parijs dat niet alleen niet alleen kunstenaars, schrijvers en muzikanten inspireert. De zogenoemde ‘City of light’ lijkt ook een muse te zijn voor vernieuwers op het gebied van mobiliteit. Zo werd in deze stad het idee voor het alternatieve taxibedrijf Uber geboren. En deze zomer vliegen hier misschien wel de eerste vliegende taxi’s rond tijdens de Olympische en Paralympische Spelen van Parijs 2024. Terwijl de locoburgemeester van de stad de taxi’s beschouwt als een buitensporige fantasie voor de rijken, vinden diverse Parijse luchthavens en lokale overheden het een briljant idee, uiteraard net als Volocopter zelf, het bedrijf achter de vliegende taxi’s. Maar met een verwachte ritprijs van €200 per persoon zullen deze ritjes voor de meesten waarschijnlijk onbetaalbaar zijn.
Wat zijn vliegende taxi’s precies?
Het zijn geen helikopters en ook geen drones. Tenminste: niet in de traditionele zin. Vliegende taxi's zijn een soort vliegtuigen die, net als helikopters, verticaal kunnen opstijgen en landen. Maar in tegenstelling tot helikopters, zijn ze elektrisch en licht van gewicht. Terwijl helikopters door piloten worden bemand, kan dit type vliegtuig op afstand worden bestuurd – al zullen de vliegende taxi's op de Olympische Spelen van Parijs wel bemand zijn. Dit op afstand bestuurbare vliegtuig is dus te vergelijken met een drone, hoewel drones traditioneel gezien geen passagiers vervoeren. Maar ook dat is aan het veranderen. Het eindoordeel? Ze zijn een beetje van beide.
Onbemande vliegtuigen: de opties zijn eindeloos
‘Er zijn talloze opties met dit type vliegtuig’, zegt Benjamyn Scott, onderzoeker aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid. ‘Ze kunnen bijvoorbeeld ook gebruikt worden voor transport.’ De vliegtuigen worden al gebruikt om medicijnen te vervoeren naar afgelegen gebieden zoals Rwanda en – iets dichter bij huis – naar offshore-installaties op Texel. Deze voorbeelden laten zien dat het gebruik van innovatieve technologieën op zichzelf niet per definitie goed of slecht zijn. Toch zullen gadgetliefhebbers zeker blij zijn met de pakketdienst van Amazon Prime Air, als te zien in de reclame met Jeremy Clarkson.
Juridische kwesties
Scott onderzoekt samen met promovendus Öykü Kurtpinar de juridische aspecten van innovatieve luchtmobiliteit. ‘Aansprakelijkheid is hierbij een belangrijke kwestie’, zegt Kurtpinar. Veel zal afhangen van hoe de technologie gebruikt gaat worden. Scott voegt daaraan toe: ‘Hoe om wordt gegaan met aansprakelijkheid zal ook afhangen van de vraag of het vliegtuig bemand of onbemand is. Als het niet bemand is, moet er gekeken worden naar hoe het vliegtuig wordt aangestuurd, en welke mate van automatisering daarbij aanvaardbaar is. Stel dat er een ongeluk gebeurt... Is dat dan de schuld van de piloot of van het systeem? En zou dit überhaupt een overweging mogen zijn bij dit soort aansprakelijkheidskwesties?’
Veiligheid
Aansprakelijkheid gaat hand in hand met veiligheid. Het spreekt voor zich dat de veiligheid van deze nieuwe vorm van luchtmobiliteit goed moet zijn, maar de vraag is welke standaard goed genoeg is. Scott: ‘Op dit moment worden op deze technologie de veiligheidsmaatregelen voor normale vliegtuigen toegepast.’ Hij denkt dat deze standaard de lancering van de nieuwe technologie zal vertragen door de toepassing van de extreme veiligheidstests. ‘De veiligheidsstandaard voor vliegtuigen bepaalt dat een vliegramp uiterst zeldzaam zou moeten zijn. Vliegen is bij uitstek de veiligste vorm van massatransport.’
Gebrek aan Europese aansprakelijkheidswetgeving
Als Europa het centrum van innovatieve luchtmobiliteit wil worden, dan is het hoogtijd dat beleidsbepalers op strategisch niveau gaan nadenken over aansprakelijkheidskwesties, waarschuwen de onderzoekers van de Universiteit Leiden. Zo komt het onderwerp aansprakelijkheid niet meer aan bod in de Drone Strategy van de Europese Commissie, die tien jaar geleden voor het eerst werd opgesteld en in 2022 is geüpdatet. Dat is opmerkelijk, zegt Scott, omdat het een belangrijk aandachtspunt was bij de lancering van de strategie. Het is tijd voor verandering. Scott: ‘Aansprakelijkheid staat niet op de beleidsagenda van de Europese Commissie. Dit terwijl AI – een topprioriteit van de EU – één van de technologieën is waar dit soort vliegtuigen op rust. Kurtpinar vult aan: ‘Aansprakelijkheid is ontzettend belangrijk. Die kwestie kan niet aan de marktpartijen zelf, de bedrijven achter de vliegtuigen, worden overgelaten. Dit kan een goed moment zijn voor de EU om in actie te komen.’
Geen weg terug
Voorlopig is het nog maar de vraag of de vliegende taxi de verrassing van Olympische Spelen van 2024 zal worden, want Volocopter probeerde onlangs de verwachtingen te temperen. Maar wie Scott en Kurtpinar zo hoort, bekruipt het gevoel dat een leven zonder dit type vliegtuig op termijn misschien niet meer is weg te denken. Scott: ‘Dit zou een grote doorbraak kunnen zijn; een ontwikkeling die vergelijkbaar is met de uitvinding van de eerste auto.’
Tekst: Helena Lysaght
Foto bovenaan: 'VoloCity flies over Paris - Rendering': © Volocopter GmbH – All rights reserved.