Eline Sikkema en Rik Sander
Docent Japanstudies en student-assistent – LIAS

In het kort

Authentiek materiaal, zoals nieuwsberichten en video’s, wordt geïntegreerd in het cursusmateriaal van de eerstejaars leesvakken van Japanstudies. De Articulate Rise module wordt niet beperkt tot Japanstudies, en bestaat onder andere uit concrete handvatten en praktijkvoorbeelden.

Doel

De diversiteit van het cursusmateriaal vergroten, en de vocabulaire- en grammaticakennis van studenten contextualiseren.

Aanleiding

Het vinden van concrete handvatten is vaak lastig wanneer je authentiek materiaal wil gebruiken.

Resultaat

• Meer diversiteit en diepgang in het cursusmateriaal. Omdat authentiek materiaal taaluitingen bevat die je normaliter niet in een tekstboek tegenkomt, biedt dit docenten mogelijkheden om leesmotivatie en taalbewustzijn onder studenten te vergroten.
• Authentiek materiaal daagt studenten uit en leert hen om te gaan met de taal zoals die in de praktijk wordt gebruikt.

De ervaringen die bij de eerstejaars leesvakken zijn opgedaan dragen daarnaast bij aan de Articulate Rise module.

Bekijk de poster (PDF)

Minke Jonk-Thuong
ICT- en Onderwijscoördinator IFZ

Het nakijken van essays kost veel tijd, zeker als een groot deel daarvan opgaat aan het controleren van niet-inhoudelijke aspecten zoals grammatica en interpunctie. Het is fijn als dit kan worden uitbesteed aan AI. Daarnaast worden studenten geactiveerd om hun eigen werk te corrigeren en kritisch te bekijken voordat ze het inleveren.

De innovatie

Automated Feedback kan een eerste versie van studentenessays nakijken op zaken als correcte grammatica, interpunctie en referentiestijl. Studenten kunnen zelf aan de slag met de formatieve feedback voordat ze een definitieve versie van hun essay inleveren.

•    Activeert studenten
•    Verlaagt werkdruk voor docenten

Bekijk de poster (PDF)

Sara de Wit
Universitair docent - FGW

In het kort

De Leiden University Africa Latin America Beats podcast is een samenwerking tussen de twee regiostudies-secties van het Instituut voor Geschiedenis van de Universiteit Leiden. De podcast dient als platform voor kritische gesprekken tussen professionals, wetenschappers en studenten over thema’s die kenmerkend zijn voor de epistemologie van Area Studies: diversiteit, ongelijkheid, macht en culturele interacties. De gesprekken vinden plaats met gasten van binnen en buiten de Universiteit Leiden en richten zich op onderwerpen die te maken hebben met de geschiedenis, taal, cultuur en politiek van Afrika en Latijns-Amerika.

Ik breng het idee ter sprake in de les en laat studenten als onderdeel van opdrachten ook kleinere podcasts maken. Op die manier stimuleer ik hen om hun ideeën verder uit te werken en te verdiepen.

Resultaten

• Er is meer interactie tussen studenten en docenten;
• Studenten zijn actiever betrokken bij projecten rondom de opleiding;
• Studenten zijn gemotiveerder om mee te denken over de toekomst van de opleiding.

Bekijk de poster (PDF)

Voel je verbonden! Dialoog in het onderwijs voor beter studentenwelzijn

Karin Nijenhuiz
Docent - African Studies Centre Leiden

De dialoog

De dialoog, gebaseerd op de filosofie van David Bohm (On Dialogue, 1996), is een gestructureerd en aandachtig gesprek met vaste regels, waarin verschillende perspectieven worden gepresenteerd en erkend.

Voordelen

Dialoog creëert een persoonlijke, prettige sfeer in de klas. Studenten leren elkaar beter kennen en krijgen het gevoel dat ze vrijuit kunnen spreken, wat leidt tot verbondenheid en bijdraagt aan welzijn. Bovendien is dialoog een uitstekende manier om gevoelige onderwerpen in de les te bespreken en verschillende overdraagbare vaardigheden in het curriculum te integreren, zoals onderzoek, analyse, het bedenken van oplossingen, samenwerking, mondelinge communicatie, presenteren, reflectie en veerkracht.

Mentale gezondheidsproblemen vormen een belangrijk aandachtspunt onder studenten in het hoger onderwijs. Een veelbelovende aanpak om het welzijn van studenten te bevorderen is de integratie van dialoog als lesmethode.

In 2023 ontving Karin Nijenhuis een tweejarige Comenius Senior Fellowship. Docenten van alle instituten van de Faculteit Geesteswetenschappen en het African Studies Centre Leiden zijn getraind in de dialoogmethode en hebben deze geïntegreerd in hun onderwijs. Samen vormen zij het Leiden University Dialogue in Education Network (LUDIEN).

Daarnaast is een docentenmodule ontwikkeld en zijn Honours-studenten opgeleid als dialoogbegeleiders.

Bekijk de poster (PDF)

Digitale Toetsteam
Coördinator Digitaal Toetsen - IFZ

Samenvatting

Ans is het digitale toetsplatform van de universiteit. Het kan worden gebruikt voor zowel summatieve als formatieve toetsen. Het biedt een gebruiksvriendelijke interface voor zowel studenten als docenten. Je kunt eenvoudig nieuwe tentamens aanmaken of beginnen met het opbouwen van een toetsenvraagbank met herbruikbare vragen voor de komende jaren.

Het digitale toetsteam van ECOLe helpt je graag bij het digitaliseren van je eigen tentamen en kan dit, indien gewenst, zelfs volledig voor je verzorgen.

Functionele mogelijkheden

• Automatiseer het nakijkproces. Gesloten vragen worden automatisch nagekeken.
• Verdeel het handmatige correctiewerk onder collega’s en beoordeel tegelijkertijd het verdeelde werk.
• Voorkom het ontcijferen van handschriften. Studenten kunnen hun antwoorden beter structureren met de teksteditor bij open vragen.
• Bouw een databank op met zowel losse vragen als volledige tentamens, die eenvoudig herbruikbaar zijn.

Daarnaast kun je de kwaliteit van je tentamens verbeteren. Na elke toets zijn gedetailleerde analyses beschikbaar over de kwaliteit van het gehele tentamen en van de afzonderlijke vragen, zodat je daarop kunt anticiperen en aanpassingen kunt doorvoeren.

Bekijk de poster (PDF)

AI gebruiken om een historische bron kritisch te analyseren

Lionel Laborie
Universitair docent vroegmoderne geschiedenis- FGW

Studenten maken gebruik van AI, of we het nu willen of niet, en de technologie wordt alleen maar beter.

Zelfs als je geen interesse hebt in kunstmatige intelligentie, denk ik dat we allemaal moeten leren hoe we het kunnen integreren in ons onderwijs, zodat we begrijpen wat het kan en voor blijven lopen.

Toelichting

Studenten gebruiken AI voor hun opdrachten. Ik wilde samen met hen de mogelijkheden verkennen en hen bewust maken van de risico’s van hallucinerende informatie en andere beperkingen.

De opdracht

Ik gaf mijn studenten een nepkrantenartikel uit de achttiende eeuw, gegenereerd door ChatGPT, zonder dat vooraf te vertellen. Ik vroeg hen de inhoud te factchecken en kritisch te analyseren, om te zien wat er zou gebeuren. Pas aan het einde van de discussie vertelde ik dat het artikel door ChatGPT was gegenereerd en dus niet echt was.

Het resultaat

Alle studenten dachten dat de primaire bron echt was. Ze besteedden vijftien minuten aan het onderzoeken van de context, de belangrijkste feiten, de hoofdrolspelers, enzovoort. AI gaf hen tegenstrijdige antwoorden; soms beweerde het de bron in een archief te hebben gevonden, terwijl het andere keren fictieve literatuur over de bron suggereerde.

Bekijk de poster (PDF)

Yann Ryan
Docent - LUCDH & LUCAS

Samenvatting

Ik ontwikkelde een interactief cursusboek om beginners data-analyse en visualisatie te leren. Het doel was een interactieve bron te maken waar studenten tijdens de les mee kunnen werken en die ze later kunnen raadplegen.

Ik gebruikte de open-sourceplatformen Quarto en Shinylive. Quarto is een publicatieplatform voor onder andere online gepubliceerde boeken. Met Shinylive embedde ik interactieve codefragmenten in het Quarto-boek.

Er zijn veel interactieve platforms om coderen te leren, maar die zijn vaak duur. Met Quarto en Shinylive kon ik gratis mijn eigen versie maken, omdat de code direct in de browser van de lezer draait.

Resultaten

Dit hielp de cursus echt om soepel te verlopen. Wat het beste werkte, was studenten thuis een hoofdstuk te laten afmaken en te noteren waar ze vastliepen. In de les bespraken we die punten samen.

Ik denk dat studenten het langere boekformaat waardeerden: het gaf me de ruimte om concepten verder uit te leggen, extra toelichting te geven, en met diagrammen en cartoons dingen te verduidelijken. Ook kon ik het boek persoonlijker maken, met voorbeelden die hen aanspraken.

Je kunt het boek van vorig jaar hier bekijken: https://yann-ryan.github.io/infovis-course/

Bekijk de poster (PDF)

María Pérez Rodríguez (+ team) & Jiske Angenent
Coordinator/vaardigheidsdocent - LUCL & Digitaal Toetscoördinator - IFZ

Samenvatting

De migratie van Remindo naar Ans gaf ons de mogelijkheid om de vragenbanken, die we door de jaren heen hadden opgebouwd, opnieuw in te richten en uit te breiden, in lijn met de Constructive Alignment van de cursus.

Met de nieuwe toetsen in Ans willen we beoordelingsmethoden gebruiken die aansluiten bij de leerdoelen en gerelateerd zijn aan de onderwijs- en leeractiviteiten: je analyseert de prestaties van je studenten op basis van de leerdoelen van je cursus.

Voor alle taalvaardigheidscursussen binnen BAIS zijn meerdere vragenbanken gemaakt, waarbij elke oefening duidelijk gekoppeld is aan een specifiek leerdoel. Hierdoor kunnen docenten met één klik via een leerdoelenmatrix jaarlijks automatisch unieke toetsen genereren.

Resultaten

Met de uitbreiding van de vragenbank en de nieuwe Blueprint-functionaliteit van Ans kunnen docenten nu eenvoudig hun eigen toets samenstellen. Dit verlicht de werkdruk voor docenten en ondersteuning aanzienlijk.

Daarnaast garandeer je dat jouw toets aansluit bij de leerdoelen die je voor je cursus hebt opgesteld, wat zorgt voor een betere beoordeling van de behandelde stof.

Na de toets krijgen docenten inzicht in analytische waarden per leerdoel en kunnen zij het kennisniveau binnen een leerdoel, binnen de studentenpopulatie monitoren. Tijdens een nabespreking kunnen studenten ook hun score per leerdoel inzien.

Door vragenbanken te verrijken met leerdoelen kunnen toetsen elk jaar automatisch worden gegenereerd op basis van die leerdoelen. Dit verbetert de kwaliteit van de toetsen en vermindert de werkdruk voor docenten en ondersteuning.

Bekijk de poster (PDF)

Een door studenten ontwikkeld bordspelproject voor de cursus Governance

Hitomi Koyama
Universitair docent- LIAS

Samenvatting

Het concept van een staat is abstract en niet tastbaar. Ik wilde een project ontwikkelen dat studenten stimuleert om inzichten uit bestaande wetenschappelijke literatuur over staatsvorming en natieopbouw samen te brengen in een leuk project rondom het groeien van een staat.
Ik gaf literatuuropdrachten die uitleggen hoe staten macht uitoefenen via het legitieme monopolie op geweld; door het bevorderen van een gezonde bevolking via sociale voorzieningen; hoe oorlog voeren en staatsvorming nauw met elkaar verbonden zijn; en hoe noodsituaties de macht bij de staat kunnen concentreren. Ik vroeg studentengroepen een staat te tekenen om te observeren hoe hun beeld van de staat steeds indringender en beangstigender wordt naarmate ze meer leren over de verwevenheid van geweld, orde en bestuur.

Resultaten

Studenten moesten in hun eigen woorden uitleggen hoe staatsmacht werkt tijdens hun presentatie. Het groepsgewijze werken aan het project hielp hen concreter te denken en zich actief bezig te houden met de theorie. Na afloop van het project konden studenten beter verwoorden hoe staatsmacht doordringt in ons dagelijks leven.

Sommige groepen richtten zich op legitimiteit, waarbij een kaart met een corruptieschandaal ervoor zorgt dat de speler een paar stappen achteruit moet zetten in plaats van vooruit.

Andere groepen concentreerden zich op het opbouwen van infrastructuur voor de publieke gezondheidszorg, wat leidt tot een groeiende gezonde, belastingbetalende bevolking en daardoor een voordeel oplevert.

Bekijk de poster (PDF)

Julian van der Kraats
Kwartiermaker AI – ISSC

In het kort

LUCA, Leiden University Cognitive Agent, is een platform voor docenten en studenten. Docenten kunnen met hulp van AI hun eigen bots creëren, op basis van didactisch bewezen templates. Bijvoorbeeld een socratische bijlesbot of een bot die oefenvragen maakt over de stof van je vak. Ook kan je met LUCA geanonimiseerd zien hoe de bot gebruikt wordt, zodat je beter inzicht krijgt in waar je studenten hulp bij nodig hebben.

We draaien pilots met docenten die hiermee willen experimenteren. We vragen daarbij wel om eenmalig budget, omdat we nog geen capaciteit hebben om het platform te beheren.

• Meer begeleiding voor studenten
• Minder werkdruk voor docenten

Bekijk de poster (PDF)

Activerend onderwijs en flexibele leerroutes

Arnout van Ree
Docent International Studies - FGW

Het platform in zijn werk

Het bestaande Science Skills Platform van de FWN biedt studenten een veelzijdige, activerende, digitale leeromgeving gericht op het duurzaam ontwikkelen van vaardigheden die zij tijdens hun opleiding en na het afstuderen nodig hebben.

Door het modulaire karakter kunnen studenten persoonlijke vaardighedenleerroutes vormgeven.

Studenten wordt in de vaardigheidsmodule eerst de theorie van de vaardigheid uitgelegd, vervolgens een aantal praktische voorbeelden, en dan de toepassing.

De voordelen

• Studenten kunnen buiten de contacturen kennis opdoen over de te leren vaardigheden, waardoor er meer diepgang mogelijk was tijdens de contacturen.
• De docent kan beter inspelen op de behoeftes van studenten in hun leerproces.
• Studenten behalen de leerdoelen met betere resultaten en zijn zelfstandiger.

Bekijk de poster (PDF)

Moeilijke gesprekken voeren vanuit de collegezaal naar het publieke domein

Noa Schonmann
Universitair docent, International Relations of the Middle East - LIAS

In het kort

De cursus bestond uit een reeks seminarbijeenkomsten waarin studenten een introductie krege in belangrijke gebeurtenissen en thema’s uit het eeuw durende conflict, belicht vanuit zowel het Israëlische als het Palestijnse perspectief. Elke bijeenkomst werd afgesloten met een praktische workshop waar studenten begeleid werden bij de ethische uitdagingen van het voeren en produceren van interviewgesprekken voor audioproducties.

Deze basis stelde studenten in staat om gezamenlijk een serie podcasts te maken. Met ondersteuning van het gespecialiseerde MediaLab+-team van FGW werkten onze 30 studenten met grote inzet aan het onderzoeken en produceren van zes interview-podcastafleveringen. In deze afleveringen gingen zij het gesprek aan met mensen die het conflict aan den lijve ondervinden en wiens perspectieven hun eigen aannames op scherp zetten.

Resultaten

Het resultaat is Radio Palestine/Israel. Deze podcastreeks ging in februari 2025 van start en laat stemmen uit de regio aan het woord om te verkennen welke waarden en ervaringen de politieke opvattingen van mensen vormen, hoe zij ervoor kiezen hun stem te laten horen, wat er op het spel staat wanneer hun geluid tegen de heersende consensus ingaat, en wat zij hopen te bereiken door zich uit te spreken.

In een poging grip te krijgen op de kakofonie aan controversiële stemmen die sinds 7 oktober is losgebarsten, stelt de serie vragen als: welke stemmen domineren het publieke debat over Palestina/Israël, en welke worden gemarginaliseerd of tot zwijgen gebracht? Hoe kunnen stemmen door het rumoer heen breken en bijdragen aan duurzame verandering? En hoe kunnen wij onze eigen politieke stem vormgeven en laten klinken?

• Luister op Spotify
• Luister op Apple Podcasts

Bekijk de poster (PDF)

Ondersteuning van programmaontwikkeling

Jurriaan Witteman 
Universitair docent - LUCL

Samenvatting

Het ontwikkelen van bachelor- en masterprogramma’s vereist een duidelijke visie op de doelstellingen van deze programma’s. De Senior Kwalificatie Onderwijs helpt docenten bij het vormen van zo’n visie.

• Door deel te nemen aan de training voor de Senior Kwalificatie Onderwijs hebben we een beter begrip ontwikkeld van hoe je hoogwaardige leertrajecten en programma’s kunt ontwerpen.
• Door actief deel te nemen aan de SKO-sessies, gedachten over programmaontwikkeling met collega’s uit te wisselen en elkaars portfolio’s van feedback te voorzien, worden docenten beter toegerust om programma’s te ontwikkelen

Resultaten

Na het afronden van het Senior Kwalificatie Onderwijs-programma zijn docenten beter in staat om bij te dragen aan de ontwikkeling van hoogwaardige programma’s.

Bekijk de poster (PDF)

Een geschikt moment om stil te staan bij je eigen onderwijsvisie

Georgiana Balau
Docent International Studies

Het programma

Het SKO-programma vormt een brug naar nieuwe, inspirerende onderwijsinzichten. Het is de moeite waard om aan deze ontdekkingsreis te beginnen – voor jezelf, je collega’s én je studenten.

Tijdens het programma:

• Werk je aan het SKO-portfolio
• Neem je deel aan de SKO-inspiratiesessies
• Ontwikkel je je visie op onderwijs en leren verder

Resultaten

• Samenwerkingsopdrachten en waardevolle feedback van collega’s
• Verrijkende gesprekken met collega’s over bijvoorbeeld toetsing
• Uitdagende inzichten door nieuwe didactische strategieën
• Een waardevolle totaalervaring

Bekijk de poster (PDF)

Versterken verbinding tussen vo en wo

Petra Boudewijn
vaksteunpunt Nederlands

Marion Elenbaas
vaksteunpunt Moderne Vreemde Talen

Wil je je expertise delen met vo-docenten en -leerlingen? Organiseer je een activiteit die ook voor vo-docenten of -leerlingen interessant is? Neem dan contact op met de vaksteunpunten

De vaksteunpunten zijn de verbindende schakel tussen docenten Nederlands en moderne vreemde talen in het voortgezet onderwijs en onderzoekers/docenten van taal- en cultuuropleidingen aan de Faculteit Geesteswetenschappen. Ze signaleren behoeften uit het veld, zijn een vraagbaak én organiseren eigen activiteiten voor docenten en leerlingen die gericht zijn op vakinhoudelijke nascholing en (vroege) kennismaking met de inhoud van een taal- en cultuurstudie.

Veel van onze activiteiten organiseren we in samenwerking met het Onderwijsnetwerk Zuid-Holland. Voor meer informatie, kijk op: onderwijsnetwerkzuidholland.nl

Onze activiteiten

• Expertisemiddagen voor taaldocenten (september)
• Profielkeuzemiddagen voor vwo3-leerlingen (januari)
• Alternatieve-Leeslijst-Awards
• Boekenateliers voor taaldocenten

Bekijk de poster (PDF)

Matthijs Westera                
Universitair Docent – LUCL  

Masha Kunakhovich
Student Culturele antropologie en ontwikkelingssociologie

In het kort

We hebben geëxperimenteerd met AI-gegenereerde feedback op wekelijkse opgaven van studenten. Ook hebben we meningen van studenten verzameld over AI in het onderwijs in het algemeen.

Disclaimer: Er kleven véél bezwaren aan generatieve AI. Hier belichten we alleen de didactische kant. Onze bevindingen zijn anekdotisch.

Bevindingen

Een goede AI-tutor opzetten

• Vergt veel didactische ervaring
• Eist vakinhoudelijke kennis
• Is veel werk

Misconcepties in de AI-discussie

• Onderwijs als 'informatie-overdracht'
• Problemen die AI-feedback oplost zijn deels schijnproblemen
• AI is zelden de beste oplossing

Aanbevelingen

Ga na:

• Welk probleem zou AI oplossen?
• Is dat wel echt een probleem?
• Is er geen betere oplossing?

Voorbeelden:

• Minder becijferde opdrachten.
• Andere feedback ('Lekker bezig!').
• Vragenuurtje.
• Follow-up opdracht (self- & peer-feedback).
• Community, zelfvertrouwen.

Bekijk de poster (PDF)