Taal stuurt de manier waarop we de wereld zien, is de stellige overtuiging van universitair docent Sara Petrollino. Een NWO XS-beurs stelt haar in staat om die hypothese te testen bij het Ethiopische Hamar-volk. ‘Het idee dat iedereen in geometrische vormen denkt, is cultureel bepaald.’

Technologie en privacy, vertrouwen en wantrouwen. De discussie hierover laaide op toen de universiteit scanners plaatste en studenten in verzet kwamen. Woensdag 2 februari onderzoeken experts van de Universiteit Leiden dit thema op het gelijknamige symposium. We bellen met Roy de Kleijn, als informaticus…

Het Herta Mohr is voorloper op het gebied van duurzame innovaties, zowel onder de gebouwen van Universiteit Leiden als daarbuiten. Het is het eerste volledig aardgasvrije gebouw in eigendom van de universiteit en met de nieuwe WKO-installatie (WarmteKoudeOpslag) wordt jaarlijks al 150.000 kg CO2 -uitstoot…

Mechanica speelt een grotere rol in bloedvatvorming, en andere ontwikkelingsbiologie, dan lang gedacht. Cellen blijken te reageren op mechanische signalen, zoals druk. Via de extracellulaire matrix, een netwerk van vezelachtige eiwitten, zouden cellen die mechanische signalen over grote afstanden kunnen…

Altijd dezelfde route naar werk nemen, in restaurants voor dat ene gerecht gaan en ’s zomers naar dezelfde vakantiebestemming: herkenbaar voor wie niet van onzekerheid houdt. Onderzoekers ontdekken nu dat die afkeer van onzekerheid beïnvloedt hoe we de wereld begrijpen.

Voor elke patiënt het juiste geneesmiddel in de juiste dosering, dat is iets waar de medische wetenschap naar streeft. ‘Personalised medicine’ noem je dat. Maar er is veel onderzoek voor nodig met patiëntgegevens. En die liggen, onder andere door de privacywetgeving, niet voor het oprapen. Onderzoekers…

Een webpagina voor je onderzoek kan helpen bij werving van participanten en samenwerking met collega-wetenschappers of maatschappelijke organisaties. Zo’n pagina maken was lang tijdrovend, maar met behulp van AI bouwt het communicatieteam nu in korte tijd een heldere onderzoeksprojectpagina.

Een team van internationale onderzoekers, onder leiding van Tomas Stolker (Universiteit Leiden) heeft een jonge gasvormige reuzenexoplaneet in beeld gebracht bij een ster die slechts 12 miljoen jaar oud is. De planeet in kwestie draait op ruime afstand rond een ster waar de planeetvorming klaar is,…

Quantumtechnologie, statistiek en een enquête met memes: over zulk onderzoek hoor je niet elke dag. Julia Cramer (Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde) en Sanne Willems (Instituut Psychologie) onderzoeken hoe mensen tegen quantum aan kijken.

Meer autocratieën, minder gendergelijkheid en een groeiend anti-liberaal sentiment. Het zijn slechts een paar van de ontwikkelingen die hoogleraar Sarah Wolff signaleert in haar oratie over de toekomst van Europa. ‘De liberale wereldorde zoals we die in het Westen kennen, staat op het spel.’

Het hoofdgebouw van FSW krijgt een nieuwe naam. Dat heeft het College van Bestuur van de universiteit in de zomer van 2025 besloten, op verzoek van het faculteitsbestuur van FSW. De naam Pieter de la Court zal niet meer worden gebruikt voor ons facultaire hoofdgebouw en de studentenpenning.

Bij de meeste mensen zitten er bacteriën in hun mond die tandplak vormen. Soms veroorzaken ze zelfs vervelende tandvleesontstekingen. De bacterie Treponema denticola kan ook een gevaarlijke ziekteverwekker zijn. Toch is er nog niet veel over bekend. Daar brachten Ariane Briegel en haar onderzoeksgroep…

Wat als AI niet alleen ingenieurs ondersteunt, maar ook echt met ze samenwerkt? Een groot samenwerkingsverband, waaronder de Universiteit Leiden, krijgt 3,7 miljoen euro om dit te onderzoeken. Ze richten zich op slimme samenwerking tussen mens en AI in technische vakgebieden, zoals de autotechniek.

Bacteriën leven tijdelijk zonder hun celwand als er voor hen gevaarlijke virussen in de buurt zijn. Opmerkelijk, want de celwand vormt een stevige barrière tegen dreigingen van buitenaf. Toch is de vondst goed te verklaren én kan het een gevolg hebben voor het bestrijden van ziekteverwekkende bacteriën,…

Overmatige regeldruk zorgt voor economische schade en kan het vertrouwen in de overheid ondermijnen. Bij het tegengaan van regeldruk moeten beleidsmakers meer oog hebben voor de verschillende manieren waarop mensen op regels reageren, bepleit promovendus Ritsart Plantenga in zijn proefschrift.

Op 14 september gaat het Leiden Essay Film Festival van start. Dit driedaagse festival, georganiseerd door de Academie der Kunsten, betekent een primeur voor Nederland. Niet eerder was er een publieksevenement geheel gewijd aan de essayfilm. Het festival vindt plaats tot en met 16 september in het Kijkhuis…

Op donderdag 20 juni organiseert Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) een workshop over oude kaarten van het Midden-Oosten. In de workshop toont conservator Cartografie Martijn Storms kaarten uit verschillende perioden en van verschillende gebieden in het Midden-Oosten. De kaarten zijn zowel gemaakt…

Promovendus Julia Wąsala zoekt naar uitstoot van broeikasgassen in satellietdata. Als informaticus slaat ze zo een brug tussen computerwetenschappen en ruimteonderzoek. 'We kunnen dit onderzoek echt niet zonder samenwerking doen.'

Het ontwikkelen van nieuwe geneesmiddelen is een moeilijk proces. Farmaceutisch wetenschapper Xuhan Liu heeft met behulp van kunstmatige intelligentie methoden ontwikkeld die kunnen helpen bij het sneller en goedkoper ontwerpen van medicijnen. Promotie op 15 februari.

Er gaan miljoenen euro’s naar overheidstoezicht op bedrijven die met grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen werken. Maar of de industrie daar nou echt veiliger van wordt, is niet bekend. Het aantal overtredingen en incidenten blijft constant. Dat blijkt uit het proefschrift van buitenpromovendus Rob…

Na een intensieve tenderprocedure hebben Universiteit Leiden en de gemeente Oegstgeest gekozen voor Dura Vermeer als ontwikkelaar van een nieuwe woonwijk met veel betaalbare woningen in Nieuw Rhijngeest-Zuid. Het plan zet in op een groene en speels opgezette wijk, waar een prettige openbare ruimte centraal…

In de vroege Bronstijd gebruikten mensen bronzen voorwerpen als betaalmiddel. Tot die conclusie komen archeologen Maikel Kuijpers en Catalin Popa in een PLOS ONE artikel dat 20 januari verschijnt.

Door te kijken naar sterren in dwergsterrenstelsels probeert onderzoeker Bas Zoutendijk nieuw inzicht te krijgen in donkere materie.

Vijf Leidse onderzoeken op het gebied van geschiedenis, recht en AI hebben een beurs ontvangen van wetenschapsfinancier NWO. Het gaat om toewijzingen van de zogenoemde SGW Open Competitie M 2024. De onderzoekers krijgen maximaal vijf jaar de tijd om met hun veelbelovende idee aan de slag te gaan.

De in 1830 getekende kaart van Suriname die in 2023 door de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) werd verworven is nu open access online beschikbaar gemaakt via Digital Collections. De kaart kan in hoge resolutie worden bestudeerd en gedownload worden.

Met nieuwe borden in de stad en een vernieuwde website leren alle inwoners en bezoekers van Leiden spectaculaire Leidse ontdekkingen kennen. De wetenschapsroute Leiden Discoveries is ter ere van het lustrum vernieuwd en gelanceerd op de Nacht van Ontdekkingen.

Handschriften die op een stripboek lijken, zo zou je de manuscripten van de Dongba-bevolking uit China kunnen omschrijven. De handschriften zijn de laatste voorbeelden van een zogenaamd pictografisch schrift dat alleen kan worden geïnterpreteerd door Dongba-priesters, sjamanen, met kennis van de oude…

Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van de Leidse onderzoeker Matus Rybak heeft, dankzij toevallig dubbel inzoomen, bewezen dat dicht op de kern van een superzwaar zwart gat millimeterstraling ontstaat. Hun bevindingen zijn geaccepteerd voor publicatie in het vakblad Astronomy…

Als Europese landen alleen vertrouwen op technologische vooruitgang, kunnen we de opwarming van de aarde niet beperken tot 1,5 graad. Ook huishoudens moeten hun levensstijl veranderen. Deze 'inconvenient truth' is het resultaat van de berekeningen van industrieel ecoloog Stephanie Cap. ‘Het is geen…

Honderden prachtige en tijdloze foto’s van Emmy Andriesse, een van de belangrijkste Nederlandse fotografen uit de twintigste eeuw, zijn nu voor iedereen vrij toegankelijk en te gebruiken voor onderzoek, onderwijs of andere doeleinden. Grote delen van Andriesse’s oeuvre zijn nu al online beschikbaar…

In de serie tafelgesprekken ‘Van kluis naar kussen’ krijgt de kijker een blik achter de schermen van de Bijzondere Collecties van de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL). In deze aflevering staat de portretcollectie centraal. Aan de hand van enkele bijzondere portretten gaat hoofdconservator Garrelt…

Jan Aart Scholte is de eerste hoogleraar van het nieuwe Leidse interfacultaire stimuleringsprogramma Global Transformations and Governance Challenges. Hij onderzoekt: hoe kunnen we wereldwijde uitdagingen als klimaat en ongelijkheid aanpakken? Oratie op 4 februari.

Tijdens Leiden Revisited kregen alumni van de Rechtenfaculteit de mogelijkheid om zich weer even echt student te voelen. Dit jaar vond het evenement namelijk plaats in de (oude) vertrouwde collegebanken van het Kamerlingh Onnes Gebouw.

Per 1 oktober is David Holmes benoemd tot hoogleraar Zuivere Wiskunde bij het Mathematisch Instituut (MI). Zijn werk ligt op de grens tussen algebra, meetkunde en getaltheorie.

Maar liefst drie interessante lezingen op onze faculteit op donderdag 8 september, en alle drie zijn ze online te volgen! Maxim Osipov, onze Russische ‘gastschrijver’, geeft zijn eerste openbare Leidse lezing, Renske Cohen Tervaert, curator bij Kröller-Müller, vertelt in de Van de Waallezing over de…

Jaarlijks sterven er wereldwijd maar liefst 18 miljard kippen, kalkoenen, varkens, schapen, geiten en koeien zonder dat ze op iemands bord te belanden. Leidse onderzoekers Juliane Klaura, Laura Scherer en Gerard Breeman berekenden dit aantal voor het eerst op wereldwijde schaal. ‘Als we die aantallen…

Het nieuwe Universitair Sport- en Tentamencentrum is weer een stap dichterbij gekomen. Grotere sport- en tentamenhallen, veel ruimte voor ontmoeting, een open uitstraling die goed geïntegreerd is met het Campusplein en de sportvelden, optimale akoestiek en een op en top duurzaam gebouw met een groene…

Het superzware zwarte gat in het centrum van het Circinusstelsel slokt gas op via twee spiraalarmen. Dat ontdekte promovendus Wout Goesaert. Maar slechts een klein deel van het gas verdwijnt uiteindelijk in het zwarte gat, de rest wordt uitgespuugd.

Hoe herstellen cellen hun beschadigde DNA – en wat gebeurt er als dat proces verstoord raakt en kanker ontstaat? Tijdens haar promotieonderzoek dook Sarah Moser in deze vragen en ontdekte verrassende inzichten die kunnen bijdragen aan betere kankerbehandelingen in de toekomst.

Een internationaal consortium onder leiding van Olaf van Vliet heeft een Horizon Europe subsidie van 3,4 miljoen euro gewonnen. In het onderzoek staat centraal hoe wereldwijde sociale veranderingen zoals migratie, digitalisering en de klimaattransitie de arbeidsmarkt beïnvloeden en wat daar de gevolgen…

Ken jij een kinderboekenfanaat? Volgens de Griffeljury is ‘Rekenen voor je leven’ van hoogleraar wetenschapscommunicatie Ionica Smeets een echte aanrader. Het boek werd bekroond met een zilveren griffel. En dat is nog lang niet alles.

Een bachelor Security Studies doen en tegelijkertijd twee bedrijven opzetten en runnen: student Mohamed Sulaiman is altijd aan het werk. Maar dat doet hij met plezier en toewijding. Bij ondernemershub PLNT Den Haag krijgt hij hulp en doet hij inspiratie op.

In september 2024 start de nieuwe minor ‘De (on)rechtvaardige samenleving’. We stelden Judi Mesman een aantal vragen over de nieuwe minor.

Psychologiestudenten treffen meestal pas laat in hun studie patiënten. Daarom willen neurowetenschappers Ineke van der Ham en Judith Schomaker onderzoeken of studenten effectiever leren van een virtuele ervaring met een patiënt met dementie dan van een tekst. Schomaker: 'We hebben plannen om meer VR-ervaringen…

‘Op AI-gebied is Leiden nog een relatief ongeziene universiteit’, zegt Thomas Dohmen. Als kersvers Director AI Collaboration Center wil hij een Leids AI-samenwerkingsnetwerk smeden, met duurzame en impactvolle relaties tussen de universiteit en maatschappelijke organisaties. De vraag is: hoe? Een k…

Na verschillende banen als archeoloog ging alumnus Ruurd Kok aan de slag als journalist. Voor de reeks ‘Sporen van de Universiteit Leiden’ verdiepte hij zich in het verleden van universitaire gebouwen. ‘Ik vind geschiedenis vooral interessant als je het kunt aanraken.’

Als twaalfjarig meisje raakte Nicky van de Beek geïntrigeerd door de graftomben in het Egyptische Sakkara. Inmiddels promoveert ze erop, net als een andere Leidse Egyptologe decennia eerder. Herta Mohr beet zich tijdens de Tweede Wereldoorlog vast in haar onderzoek. Nu is ze de naamgeefster van het…

Wat is het effect van een bepaald regime op het migratiebeleid? Katharina Natter ontdekte dat aannames die veel onderzoekers hadden, niet kloppen.

‘Door te werken met een touchscreen kan je zoveel leren over aandacht en spiegeling van emoties van mensapen. Via Eye-tracking volg je waar ze specifiek naar kijken.’ Dieren hebben emoties, ziet psycholoog Evy van Berlo in haar onderzoek in samenwerking met Apenheul. Promotie 19 mei.

Klimaatverandering, sociale ongelijkheid en de coronacrisis zijn voorbeelden van wicked problems: problemen die samenwerking tussen disciplines vereisen. In samenwerking met het Afrika Studiecentrum onderzoeken David Ehrhardt en Caroline Archambault (LUC) met Afrikaanse partners de beste werkwijzen…