Op woensdag 21 februari verzamelde een bont gezelschap van studenten, medewerkers en vertegenwoordigers van 21 ambassades zich in Den Haag voor International Mother Language Day. Onder het mom van ‘een beetje plezier en veel serieuze onderwerpen,’ stond taal centraal.

De toespraak van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky maakte de afgelopen weken veel indruk. In 'Onze Taal' legt hoogleraar Jaap de Jong uit hoe dit komt.

De discussie over de oplossing van de stikstofcrisis woedt voort, sinds het kabinet op 10 juni verregaande plannen presenteerde. Die plannen gaan vooral over de landbouw. Is dat wel terecht? En moeten er echt zo veel koeien weg? ‘Stikstofhoogleraar’ Jan Willem Erisman van het Centrum voor Milieuwetenschappen…

Taal kan een tijdmachine zijn: aan oude teksten kunnen we zien hoe onze voorouders omgingen met de wereld om hen heen. Maar kan taal ons ook iets leren over mensen van wie de taal verloren is gegaan? Promovendus Anthony Jakob onderzocht of de talen van prehistorische bevolkingsgroepen sporen hebben…

Was was er eerder: muziek of taal? Een artikel bij EenVandaag stelt deze vraag aan verschillende wetenschappers, onder wie taalkundige Jeroen Wiedenhof.

Sranantongo, de taal van Suriname: een taal die nooit zou bestaan zonder slavernij. Fresco Sam-Sin vertelt je er alles over.

Organisatie

Joke van Leeuwen, de Leidse gastschrijver in 2013, maakte een selectie uit de teksten die haar studenten inleverden. Ter gelegenheid van het dertigste gastschrijverschap zijn 25 van deze teksten gebundeld in het boek Dit is de taal: proza en poëzie van Leidse studenten.

Onderzoekers die het ‘natuurlijke taalgebruik van sprekers’ willen onderzoeken, staan voor een uitdaging. Zodra deelnemers in de gaten hebben dat ze worden geïnterviewd, maken ze andere taalkeuzes dan ze in het dagelijks leven zouden doen. Universitair docent Paz Gonzalez denkt samen met collega’s hoogleraar…

Toen universitair docent Martine Bruil als tiener op uitwisseling in Ecuador was, viel ze als een blok voor de oude talen in het gebied. Nu, ruim twintig jaar later, start ze een onderzoek naar de verwantschap van de taal Awapit met het Quechua, de taal die ooit werd verspreid door de Inca’s.

Een samenwerking tussen taalkundigen, geografen en antropologen moet duidelijk maken hoe talen zich gedurende duizenden jaren hebben verspreid door Zuid-Amerika. Universitair hoofddocent Rik van Gijn is verantwoordelijk voor de taalkundige kant van dit NWO-project.

Congres/symposium, Penn-Leiden Colloquium on Ancient Values XIII

Alumna Rosa van Zijl is partner/strafrechtadvocaat bij Jebbink Soeteman Advocaten. De keuze voor Leiden als studiestad was gebaseerd op een indruk en meer een toevalstreffer. De carrière in het strafrecht was daarentegen een heel bewuste keuze, net als het inclusiever willen maken van de rechtspraa…

Lezing

Een Europees project moet helpen het onderwijs in Latijn op middelbare scholen een nieuwe impuls te geven. ‘Door te focussen op burgerschap willen we laten zien dat Latijn relevant is voor discussies over burgerschap en migratie.’

Alumni-activiteit, Lezing

Wat gaat er verloren als een taal uitsterft? Volgens hoogleraar Marian Klamer en universitair docent Rik van Gijn gaat er meer dan alleen de taal verloren. Maar hoe sterft een taal eigenlijk uit?

Waar komt het Nederlands vandaan? Nieuwe hoogleraar Alwin Kloekhorst kijkt voor een antwoord op die vraag naar millennia-oude talen uit Anatolië, het Aziatische gedeelte van het huidige Turkije. ‘Een nieuwe interpretatie in één van de Anatolische talen kan gevolgen hebben voor tientallen andere tale…

Bij universitair hoofddocent Jenneke van der Wal zat het mee de afgelopen tijd. Na een toegekende Vici- en Una Europa-beurs, mag ze nu ook een Ammodo Science Award in ontvangst nemen. ‘Het is een fijne bevestiging dat ik waardevol werk doe.’

Promotieplechtigheden in het Academiegebouw zijn na de zomer een stuk beter te volgen voor familie, kennissen en andere niet-vakgenoten in het publiek. Het College voor Promoties heeft met plezier besloten dat per 1 september ook alle Leidse promovendi hun verdediging zullen aftrappen met een lekenpraatje.…

Hoe eerder je kinderen kennis laat maken met een taal, hoe sneller ze erdoor gegrepen kunnen worden en zien dat er meer is dan alleen het Nederlands of Engels. Dat is het uitgangspunt van de taallessen voor het basisonderwijs waar Alisa van de Haar, universitair docent Frans, aan meewerkte. ‘Decanen…

Zoals bekend wordt er al enige tijd gewerkt aan de ontwikkeling van een brede BA Talen en Culturen om het talen en culturen-domein te versterken. Op 21 december 2021 heeft het Faculteitsbestuur besloten het inrichtingstraject voor de brede bachelor Talen en Culturen stop te zetten. Tegelijkertijd is…

In een gesprek geef je allerlei informatie aan de luisteraar. Zo kun je aangeven dat je zeker van iets bent, of dat je het via via hebt gehoord. Universitair hoofddocent Jenneke van der Wal krijgt een Vici-beurs om te onderzoeken of de manier waarop mensen dit doen taalafhankelijk is.

Hoogleraar Slavische en Baltische talen en cultuurgeschiedenis prof.dr. J. (Jos) Schaeken is vanaf 1 maart 2025 interim vice-decaan van de Faculteit Geesteswetenschappen. Hij volgt vice-decaan Mirjam de Baar op, die per die datum haar tweede termijn afsluit.

Congres/symposium

Vijftienhonderd jaar geleden was het in het noordwesten van wat wij nu China noemen een wirwar van volkeren. Hoe hebben die Indiërs, Khotanezen en Tocharen elkaar en elkaars talen beïnvloed? Universitair hoofddocent Michaël Peyrot krijgt een ERC-beurs van bijna twee miljoen euro om dit ‘web van contacten’…

Een bijzonder jaar voor Nederland: het Eurovisie Songfestival vindt plaats in Rotterdam. Daarnaast bevat de Nederlandse inzending van Jeangu Macrooy een stukje Sranan. Op Kennislink licht docent Fresco Sam-Sin toe wat dit betekent voor de positie van de taal.

In de zomer zoekt de Volkskrant antwoorden op vragen van lezers. Hoogleraar André Gerrits werkte mee aan een antwoord op de vraag wat er zou gebeuren als alle grenzen opengaan.

De verwerving van een tweede taal is volgens Nivja de Jong ‘het mooiste onderwerp van de taalwetenschap’. Als recent benoemde hoogleraar Tweedetaalverwerving en didactiek gaat ze aan de slag met de vraag hoe je mensen zo’n nieuwe taal het best kunt leren.

Van films, video games en historische romans tot Nordic folk bands: het Oudengels uit de vroege Middeleeuwen beleeft in de 21e eeuw een opleving. Samen met internationale collega’s maakte universitair docent Thijs Porck (LUCAS) een boek over de ‘wederopstanding’ van deze dode taal.

Eduard Schmidt praat bij Spraakmakers over de roep om maatwerk die steeds groter wordt, maar dat het veel ingewikkelder is dan het lijkt.

Hoogleraar Gijsbert Rutten is recent lid geworden van de Raad voor Nederlandse Taal en Letteren. Op NPO Radio 1 sprak hij over zijn rol als belangenbehartiger van de academische Neerlandistiek.

Voor mensen met een ernstige ziekte kan een empathische arts een wereld van verschil maken. Psycholoog Janine Westendorp onderzocht behulpzame en schadelijke communicatie in de spreekkamer. ‘Benadruk dat je altijd naast iemand blijft staan, ook als genezing niet mogelijk is.’

Alumni-activiteit, Lezing

Leiden was in 2022 de Europese Stad van de Wetenschap. Omdat wetenschap toegankelijk moet zijn voor iedereen, kunnen burgers sindsdien via Postbus 71 vragen stellen aan wetenschappers. Fenna Poletiek beantwoordde vragen over bewustzijn, de efficiëntie van taal en hoe je het beste een programmeertaal…

Leidse wetenschappers wisten vanaf de zestiende eeuw het Arabisch toegankelijk te maken voor een Westers publiek. Maar hoe deden zij dat?

Het is een van de meest besproken onderwerpen van dit moment: hoe bannen we seksueel grensoverschrijdend gedrag en geweld uit? Alumnus Femke Eisma is woordvoerder van Mariëtte Hamer, de regeringscommissaris die dit hardnekkige maatschappelijke probleem moet aanpakken. Eisma studeerde Nederlands in Leiden.…