Een bacterie die zich verschuilt voor het immuunsysteem en stukjes DNA uit zijn omgeving oppikt. Het resultaat: nieuwe eigenschappen krijgen, zoals beter beschermd zijn tegen antibiotica. Gelukkig hebben we zo’n doemscenario nog niet eerder gevonden. Wel vond promovendus Renée Kapteijn de eerste aanwijzingen,…

De Leidse promovenda Jo-Anne Verschoor ontdekte dat bijna twintig procent van de bacteriële stammen die ze onderzocht, plastic kon afbreken. Al hadden ze daar wel wat aanmoediging voor nodig. ‘Want bacteriën zijn net als mensen’, zegt Verschoor. Haar onderzoek verscheen in het tijdschrift Communications…

Natte grond, of juist te droog, met veel of weinig voedingsstoffen. Door klimaatverandering zijn de verschillen groter en moeten planten zich steeds beter kunnen aanpassen om te overleven. Hoe maak je planten stressbestendiger? Daarvoor kregen Leidse onderzoekers samen met andere universiteiten een…

Sommige bacteriën blijken net als wij eiwitten te hebben die het DNA in hun cellen organiseren. Die doen dat alleen net even anders. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van bio-chemici van het Leiden Institute of Chemistry en het Max Planck Institute for Biology. De ontdekking helpt ons beter begrijpen hoe…

Leidse onderzoekers hebben een enzym ontdekt dat bacteriën helpt plastic af te breken én erop te groeien, een veelvoorkomend enzym dat mogelijk bijdraagt aan duurzamere plasticverwerking. De bevindingen zijn gepubliceerd in Nature Communications.

Een patent op misschien wel een sterk, nieuw antibioticum. En een helder overzicht van veelbelovende invalshoeken om een belangrijke resistentietactiek van bacteriën te overwinnen. In één week tijd promoveren twee Leidse onderzoekers op een belangrijke stap in de strijd tegen bacteriën die steeds resistenter…

Samenwerken en leren van andere vakgebieden – dat is wat bio-informaticus Hannah Augustijn het leukste vindt aan onderzoek doen. Tijdens haar promotie aan de Universiteit Leiden ontwikkelde ze nieuwe manieren om in bacteriën te speuren naar antibiotica van de toekomst.

Twee onderzoekssamenwerkingen waarbij de Universiteit Leiden betrokken is hebben een grote Europese subsidie, een zogenaamde ERC Synergy Grant, gekregen. Het gaat om onderzoek naar de ontwikkeling van membranen die bijvoorbeeld water en medicijnen kunnen zuiveren en onderzoek naar de biologische klok…

Een microscoop die ongelooflijk scherp kijkt en daarbij preparaten intact laat: Guido Stam hielp bij de ontwikkeling ervan. In zijn promotieonderzoek combineerde hij licht met elektronen – en kon hij zelfs levende bacteriën bestuderen. ‘We kunnen meten wat eerder niet kon.’

Of een bacterie nuttig of schadelijk is voor een plant is nu eenvoudig en goed te voorspellen met de nieuwe software bacLIFE. Door de intuïtieve interface maakt het de geheimen van bacterie-genen veel toegankelijker. Een groep Leidse biologen presenteerde dit staaltje bioinformatica in Nature Commun…

Twee consortia, onder leiding van Leidse wetenschappers, krijgen meer dan een miljoen euro van NWO en het ministerie van VWS om oplossingen te vinden voor antibioticaresistentie.

Bacteriën herbergen in hun DNA talloze goudklompjes: stukken DNA die de bouwstenen kunnen vormen voor nieuwe medicijnen. Maar hoe kies je uit miljoenen stukjes de meest veelbelovende? Kijk naar de aan- en uitschakelaars, zegt moleculair bioloog Gilles van Wezel.

Lezing, Studium Generale

Je promotieonderzoek verdedigen, maar dan tegenover bijna 300 basisschoolleerlingen: voor die uitdaging stonden promovendi Jo-Anne Verschoor en Marinka de Willigen tijdens de VUURVLIEGEN-wedstrijd van het Centrum JongerenCommunicatie Chemie (C3). Na een spannende strijd bepaalden de kinderen uiteindelijk…

Een groep biologiestudenten werkt aan een oplossing voor het wereldwijde plasticprobleem door bacteriën een biologisch afbreekbaar plastic te laten maken.

Elkaar infecteren met virussen en bacteriën en ondertussen jezelf beschermen met medicijnen en vaccinaties. Klinkt als een gezellig avondje, toch? Masterstudenten Life Science & Technology Rafael Jezior en Dennis de Beeld denken van wel. Samen ontwikkelden ze ImmunoWars: een spannend kaartspel gebaseerd…

We weten nog niet zo lang dat ook eencelligen (bacteriën en archaea) histonen hebben - eiwitten die het DNA structureren. Nu heeft de Leidse promovendus Samuel Schwab ontdekt dat de histonen in deze organismen diverser zijn dan ooit gedacht. Schwab en zijn collega’s beschrijven maar liefst zeventien…

Met een practicum kijken hoeveel soorten bacteriën en schimmels te vinden zijn in een helm van een leenscooter. Dat deden Leidse biologiestudenten op verzoek van het Algemeen Dagblad (AD). En wat blijkt: soms is een helm zo vies als een vaatdoekje.

Het in Leiden ontwikkelde antibioticum EVG7 slaagt erin om met een minimale dosis de gevaarlijke darmbacterie C. difficile te bestrijden. Bovendien komt de bacterie minder gemakkelijk terug, wat bij bestaande antibiotica een probleem is. Het onderzoek verscheen in Nature Communications.

Wat begon als een idee tijdens een borrel, leidde tot een onverwachte doorbraak in het onderzoek naar resistente bacteriën. Leidse biologen en chemici ontwikkelden een nieuwe stof die goed blijkt te werken tegen bacteriën die resistent zijn tegen antibiotica. Ze publiceerden hun vinding in Nature Ch…

Antibioticaresistentie is een economisch probleem. Farmaceuten investeren er weinig in. Daarom is het volgens Ned Buijs belangrijk dat universiteiten dit doen.

Het lukte David Versluis om een babydarm virtueel na te bootsen. Dat is belangrijk voor onderzoek naar verbeteringen in kunstmelk. Zulk onderzoek vindt nu vooral aan de hand van poepluiers plaats, en dat werkt niet optimaal. Versluis promoveert 23 april.

Wat zou er gebeuren als je antibioticum dat al 70 jaar bekend is, verbetert met de nieuwste tools uit de moderne chemie? Hoogleraar Biologische chemie Nathaniel Martin nam de proef op de som. Het resultaat? Een antibioticum dat tot wel honderd keer krachtiger is en de groei van sommige antibiotica-resistente…

Als onderdeel van het onderzoeksteam onderzocht Dr. Amanda Henry de evolutie van bacteriën die in onze mond leven en die daar helpen met de spijsvertering. Op basis van prehistorisch tandplak van de vroege mens en neanderthalers hebben ze hier uitspraken over kunnen doen. De meest opmerkelijke vinding…

Met optimale combinaties van antibiotica kun je bacteriën beter bestrijden en tegelijk voorkomen dat ze snel resistent worden. Wetenschappers uit vijf Europese landen gaan zulke combinaties vaststellen en anderen helpen dat te doen. De Leidse hoogleraar Coen van Hasselt coördineert het project.

Het inbrengen van poep van gezonde donoren in de darmen van chronisch zieke mensen heeft een gunstige werking op de darmbacteriën van de ontvangers. Ook op langere termijn. Dat blijkt uit onderzoek van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en de Nederlandse Donor Feces Bank (NDFB).

Nu de zoektocht naar nieuwe antibiotica steeds dringender wordt, biedt kunstmatige intelligentie waardevolle hulp. Slimme software van de Leidse promovendus Alexander Kloosterman doorzocht genomen van bacteriën en vond clusters DNA die coderen voor eiwitten met antibiotica-werking. 'Deze nieuwe zoekmethode…

Het Leidse iGEM-team heeft hoge ogen gegooid tijdens de Grand Jamboree in Parijs. De biologiestudenten werden met hun project PHAse Out tweede in de categorie Overgraduate. Ook namen ze awards voor Best Biomanufacturing Project, Best Wiki en Best Entrepreneurship én een Gouden Medaille mee naar huis.…

’Het is niet omdat het uit de natuur komt, dat het ook per definitie een optimaal medicijn is voor het menselijk lichaam’, zegt hoogleraar biologische chemie Nathaniel Martin. Daarom maakt een groep Leidse onderzoekers een verbeterde chemische versie van het veelgebruikte antibioticum vancomycine. Ze…

Het innemen van probiotica kan helpen om negatieve gevoelens te verminderen. Dat blijkt uit onderzoek van Katerina Johnson en Laura Steenbergen dat in het tijdschrift npj Mental Health Research is gepubliceerd. Ook onderzochten ze welke mensen het meeste baat hebben bij deze ‘goede’ bacteriën.

Alles gemaakt van bioproducten: plastic, medicijnen en brandstof. Het lijkt een utopie uit een verre toekomst. Maar voor hoelang nog? Een groep onderzoekers heeft het idee om dit ontwikkelingsproces flink te versnellen. Door machine learning te combineren met labautomatisering, komt deze bio-toekomst…

Deze stukken ‘kauwgom’ onthullen belangrijke informatie over degenen die er zo'n 10.000 jaar geleden op kauwden.

Het voelde volgens biologe Nataliia Machyshynets als ‘zoeken naar een naald in een hooiberg’: de zoektocht naar nieuwe antibiotica in de strijd tegen toenemende resistentie. Tijdens haar promotieonderzoek vond ze uiteindelijk wat ze zocht, en wel in de grond onder onze voeten.

Er kan al enorm veel met genetische modificatie, maar er mag nog een heleboel niet. Dat komt meestal door zorgen over de veiligheid van dat 'sleutelen aan de natuur'. De Leidse iGEM-studenten hebben een manier gevonden waarom dit veiliger kan. In de uitzending van Wetenschap Vandaag (BNR Nieuwsradio),…

Herman Spaink kent veel stoffen die misschien wel de ziekte tuberculose kunnen helpen bestrijden. In Leiden is labruimte om ze veilig te onderzoeken heel schaars. Bij de Indonesische Universitas Gadjah Mada lukt het binnenkort wel, in een gloednieuw lab. En dat is hoog tijd, aldus Spaink: ‘de ziekte…

Van een nieuwe generatie antibiotica en een betere werking van vaccins tot een routekaart voor donkere materie en nieuw licht op Hindoetradities. Vier wetenschappers van de Universiteit Leiden ontvangen de prestigieuze ERC Advanced Grant van 2,5 miljoen euro om hun onderzoek uit te bouwen.

Boeren zijn er niet dol op. Microben kunnen de hele oogst verpesten. Alleen al de aanwezigheid van één ziekteverwekkende schimmel of bacterie kan desastreuse gevolgen hebben. Toch blijken er uitzonderingen te zijn. De pathogene microbe is dan wel aanwezig, maar richt geen schade aan. Adam Ossowicki…

Een team van 13 studenten doet mee aan iGEM 2023, een internationale biologiewedstrijd die studenten uitdaagt oplossingen te bedenken voor wereldproblemen. Het team van de Universiteit Leiden heeft de hele zomer gewerkt aan een oplossing voor microplastics in de landbouw, vertellen studenten Sophie…

Een internationaal onderzoeksteam gaat op jacht naar onzichtbare soorten op de Galapagoseilanden. De diversiteit onder bacteriën en andere microscopisch kleine organismen is niet meteen te zien, maar wél essentieel voor de natuur. Zoals voor ‘reuzenmadeliefjes’: bedreigde inheemse planten.

Het prestigieuze tijdschrift Science Translational Medicine heeft een studie gepubliceerd van Leidse onderzoekers over een krachtig nieuw antibioticum dat resistentie kan overwinnen. ‘Het idee was om het originele antibioticum aan te passen en een ‘next-generation’ medicijn te maken’, zegt Nathaniel…

Jaarlijks sterven er wereldwijd meer dan 1,3 miljoen mensen aan tbc. Onderzoek naar de bestrijding is dus hard nodig. Vanuit allerlei disciplines doet Leiden onderzoek naar tbc. Een symposium op 24 maart belicht diverse activiteiten, om zo landelijke samenwerking verder te stimuleren.

Nederlandse muggen zijn beter bestand tegen zout water dan verwacht. Dat ontdekte milieuwetenschapper Sam Boerlijst tijdens zijn promotieonderzoek in de Hortus botanicus. De kennis is belangrijk om beter te begrijpen hoe de verspreiding van ziektes door muggen in de toekomst kan veranderen.

Hoe kunnen we ecosystemen in duinen het beste herstellen? Het project TERRA-Dunes onderzoekt daarvoor de rol van bodemmicroben in de ontwikkeling van natuurlijk duingebied. Het project is nu een nieuwe fase ingegaan: het planten van 412 eikenboompjes gekweekt in verschillende soorten bodems.

Een ernstige longontsteking trefzeker behandelen: dat lukt vaak niet. De ziekteverwekker achterhalen gaat moeizaam. Promovenda Ilona den Hartog probeerde iets nieuws: ‘Wij zochten antwoorden in stoffen die ons lichaam zelf maakt.’ Promotie 17 september.

De donkere materie van de biologie: kluwens van suikermoleculen die bijvoorbeeld als suikerspinnen om ziekteverwekkers heen zitten. We weten er nog maar weinig van. Wouter Remmerswaal gooide al zijn talent in de strijd – in het lab en als modelleur – en had succes. Hij promoveerde 12 september.

Op zaterdag 3 juni vindt de Museumnacht Leiden plaats. Ook dit jaar zijn Leidse wetenschappers en studenten onderdeel van de programmering.

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek heeft vier beurzen toegekend aan Leidse geesteswetenschappers. Met dit geld kunnen zij onderzoek doen naar een onderwerp van hun eigen keuze, zonder dat hier thematische randvoorwaarden aan zijn verbonden.

Vier universitaire medische centra, waaronder het LUMC, slaan de handen ineen om de pandemische paraatheid in Nederland te vergroten

In sciencefiction stripboek Resist NOW! illustreren wonderlijke avonturen onderzoek tegen antimicrobiële resistentie. Maar of het stripboek er daadwerkelijk komt, hangt af van of er genoeg geld wordt opgehaald om het project uit te voeren.