Promotie
The impact of non-genetic factors on drug metabolism: towards better phenotype predictions
- L.M. de Jong
- Datum
- donderdag 5 juni 2025
- Tijd
- Bezoekadres
-
Academiegebouw
Rapenburg 73
2311 GJ Leiden
Promotor(en)
- Prof.dr. R. Rissmann
- Prof.dr. J.J. Swen
- dr. M.L. Manson
Samenvatting
In de praktijk is het doel om optimale geneesmiddelbehandelingen te waarborgen, waarbij zowel effectiviteit als veiligheid centraal staan. Toch varieert de respons op geneesmiddelenbehandelingen aanzienlijk tussen individuen, waarbij 20-75% van de patiënten de gewenste uitkomsten niet bereikt door bijwerkingen of een onvoldoende therapeutische respons.
In de farmaceutische zorg worden medicijndoseringen steeds vaker afgestemd op iemands DNA, omdat genetische variaties van invloed zijn op de snelheid waarmee geneesmiddelen in de lever worden afgebroken. Toch zijn er ook niet-genetische factoren die deze zogenoemde levercapaciteit sterk kunnen beïnvloeden, maar waar in de praktijk nog nauwelijks rekening mee wordt gehouden.
In dit proefschrift is onderzocht hoe comedicatie (het gelijktijdig gebruik van meerdere geneesmiddelen) en ontstekingsprocessen, gepaard met infectie of chronische ziekte, de levercapaciteit beïnvloeden. Uit het onderzoek blijkt dat comedicatie de voorspellingen op basis van genetische informatie aanzienlijk kan verstoren. Dit benadrukt het belang van een geïntegreerde benadering, waarin naast genetica ook informatie over comedicatie wordt meegenomen bij het bepalen van de juiste dosering. Daarnaast toont dit proefschrift aan dat inflammatie een sterke remmende invloed heeft op de activiteit van leverenzymen, met name op de zogenaamde CYP-enzymen die verantwoordelijk zijn voor de afbraak van veel geneesmiddelen. Deze verminderde capaciteit kan deels worden hersteld met anti-inflammatoire behandelingen.
De resultaten dragen bij aan een beter begrip van de dynamiek tussen genetische en niet-genetische invloeden op geneesmiddelafbraak. Ze onderstrepen de noodzaak van gepersonaliseerde doseringen die breder kijken dan alleen het DNA-profiel, wat op termijn zal bijdragen aan effectievere en veiligere farmacotherapie op maat.
Proefschriften
Ongeveer een week na de promotie zijn proefschriften van Leidse promovendi digitaal beschikbaar via het Leids Repositorium. De proefschriften op deze site zijn vrij toegankelijk. Alleen in sommige gevallen rust er een tijdelijk embargo op een proefschrift en wordt het proefschrift pas later volledig beschikbaar gesteld.
Persvragen (alleen journalisten)
071 - 527 1521
nieuws@leidenuniv.nl
Algemene informatie
Bureau Pedel
pedel@bb.leidenuniv.nl
071 527 7211