Promotie
Piecing together the regulatory puzzle: Advancing natural product discovery in Actinobacteria
- H.E. Augustijn
- Datum
- woensdag 3 december 2025
- Tijd
- Bezoekadres
-
Academiegebouw
Rapenburg 73
2311 GJ Leiden
Promotor(en)
Samenvatting
Hoewel bacteriën meestal niet met het blote oog te zien zijn, vormen ze de stille kracht achter veel processen in ons dagelijks leven. Om te overleven in hun complexe en voortdurend veranderende omgevingen, produceren bacteriën kleine moleculen, zogenoemde metabolieten. Deze metabolieten zijn ook voor ons van groot belang. Ze vormen bijvoorbeeld de basis van bijna twee derde van alle klinisch gebruikte antibiotica. Door de toenemende antimicrobiële resistentie is het juist nu belangrijker dan ooit om bacteriën en hun metabolieten te onderzoeken als bron voor nieuwe geneesmiddelen.
De ontdekking van deze moleculen begint in het DNA, waar de genen die verantwoordelijk zijn voor hun productie vaak geordend liggen in zogenoemde biosynthetische genclusters (BGC’s). Hoewel onderzoekers met behulp van computationele methoden steeds beter worden in het opsporen van zulke clusters, blijft het moeilijk om de bijbehorende metabolieten daadwerkelijk te isoleren. In het laboratorium ontbreken namelijk veel van de signalen die bacteriën in hun natuurlijke omgeving aanzetten tot productie van deze stoffen.
Dit proefschrift richt zich daarom op de regulatiesystemen die bacteriën, in het bijzonder Actinobacteria, gebruiken om genen aan of uit te zetten. Door te voorspellen hoe bacteriën deze genen reguleren, kunnen veelbelovende clusters worden herkend, geprioriteerd en aanwijzingen worden gegeven om ze in het laboratorium te activeren. De ontwikkelde strategieën en data worden daarnaast vrij beschikbaar gesteld via verscheidende computerprogramma’s en databases. Zo draagt dit werk niet alleen bij aan de ontdekking van nieuwe metabolieten met potentieel als geneesmiddel, maar ook aan toepassingen in andere onderzoeksvelden.
Proefschriften
Ongeveer een week na de promotie zijn proefschriften van Leidse promovendi digitaal beschikbaar via het Leids Repositorium. De proefschriften op deze site zijn vrij toegankelijk. Alleen in sommige gevallen rust er een tijdelijk embargo op een proefschrift en wordt het proefschrift pas later volledig beschikbaar gesteld.
Persvragen (alleen journalisten)
071 - 527 1521
nieuws@leidenuniv.nl
Algemene informatie
Bureau Pedel
pedel@bb.leidenuniv.nl
071 527 7211