Arco Timmermans over hoe Uberlobbyisten een politieke route naar succes zochten
Nederlandse lobbyisten die door taxibedrijf Uber werden ingehuurd, probeerden in de verkiezingstijd hun thema op de kaart te krijgen. Arco Timmermans, universitair hoofddocent bij het Instituut Bestuurskunde, vertelt in het RD over de omgang van politici met lobbyisten.
In het voorjaar van 2015 dreigt in de grote steden een conflict tussen professionele taxichauffeurs en snorders. Sinds Uber in de zomer van 2014 zijn dienst UberPOP lanceerde, kan namelijk iedere autobezitter zich zonder taxivergunning uitgeven voor taxichauffeur. Dat is in Nederland niet toegestaan, maar daar trekt Uber zich niets van aan. Het bedrijf verwacht dat de overheid de wetgeving wel aanpast, zodat taxivervoer door particulieren op termijn wordt toegestaan. Ofwel Uber innoveert en experimenteert om tot zijn doel te komen. Het bedrijf vindt dat tijdelijke maatschappelijke onvrede daarbij hoort. Nederlandse taxichauffeurs vrezen broodroof en protesteren daarom massaal.
De professionele lobbymethoden van Uber doen Timmermans denken aan buitenlandse inlichtingendiensten die met tactische 'operaties' hun doelen proberen te bereiken. 'Lobbyisten verzamelen belangrijke operationele informatie over het politieke speelveld, waardoor ze de juiste porties op het juiste moment inzetten. Ze noteren wanneer de samenstelling van verkiezingsprogrammacommissies bekend is en wanneer kandidaat-Kamerleden worden gepresenteerd. Vervolgens gaan ze op zoek naar kandidaten die zich op een bepaald onderwerp willen profileren en naar de thema's waar partijen zich op richten. Door slim te opereren, kunnen ze veel bereiken.'
Dat Uber in Nederland tot diep in de haarvaten van de politiek wist door te dringen, komt deels door het gebrek aan lobbyregels en aan een laag lobbybewustzijn in Nederland, stelt Timmermans. 'Van een beetje democratie mag je verwachten dat er lobbyspelregels zijn en dat betrokkenen weten hoe lobbyisme werkt, maar het bewustzijn is in Nederland laag.'
Laat de nieuwe lichting Tweede Kamerleden daarom in de komende kabinetsperiode aan lobbyregels werken, zegt Timmermans. 'Dit is een maatschappelijk onderwerp van een heel hoog kaliber. Als politici de komende tijd inzetten op het vergroten van het lobbybewustzijn, hoeven we niet steeds weer achter opspraaknieuwsberichten over lobbyisten die de regels overtraden aan te hobbelen.'
Lees het hele artikel op de website van het RD (€).