Hoe beleven we muziek? Mbo-studenten gaan het uitzoeken op een festival
Veel mensen houden van muziek. Maar waarom precies – dat weten we nog niet. Ook weten we weinig over individuele verschillen in muziekbeleving. Rebecca Schaefer gaat hiernaar onderzoek in aanloop naar het SNAAR-festival in Utrecht. Op een unieke manier: mbo-studenten worden de onderzoekers.
De overgrote meerderheid van mensen beleeft plezier aan muziek, weten we uit onderzoek. ‘Maar: hoe wérkt dat dan precies? En hoe zit het bijvoorbeeld met de verschillen tussen diverse soorten muziek en individuele beleving? Dat willen we gaan uitzoeken in de aanloop naar, en misschien wel tijdens het SNAAR-festival in Tivoli, Utrecht’, legt Rebecca Schaefer uit. Met ‘we’ bedoelt Schaefer dan vooral de beoogde 100 mbo-studenten die als burgerwetenschappers in het project aan de slag gaan. De studenten gaan zelf specifieke deelvragen formuleren en voeren het onderzoek ook zelf uit. Schaefer: ‘Zo krijgen ze meer inzicht in de werking van muziek en welke effecten muziek op hen persoonlijk heeft. Bovendien ervaren ze zelf hoe wetenschappelijk onderzoek wordt verricht. Dus dat heeft hopelijk ook een positieve impact op de manier waarop deze jonge mensen naar wetenschappelijk onderzoek kijken.’ Het project is dus zowel een citizen science-onderzoek als een onderzoek op gebied van wetenschapscommunicatie. Daarom ontvingen Schaefer en het Leidse Citizen Science Lab hiervoor een beurs vanuit de NWA-call Wetenschapscommunicatie 2025.
Slapen of oppeppen
Het festival vindt plaats in april 2026. In aanloop gaat Schaefer met de studenten nadenken over specifiekere onderzoeksvragen en het ontwerp van het onderzoek, en al wat metingen doen. ‘We zouden bijvoorbeeld een app kunnen maken waarin mensen kunnen aangeven wat ze in de openbare ruimte tegenkomen aan muziek en hoe ze dat vinden. De vragen kunnen ook gaan over de manier waarop jonge mensen muziek gebruiken om zichzelf emotioneel te reguleren, bijvoorbeeld om in slaap te komen of zichzelf juist op te peppen voor een avondje uit. Ik denk dat studenten daarover heel wat interessante vragen kunnen bedenken.’
Stress
Om studenten voor het project te vinden, klopte Schaefer aan bij Leren met de Stad. MBO Rijnland is sinds vorig jaar volwaardig partner in Leren met de Stad en die samenwerking wierp al vaker vruchten af, vertelt programmamanager Marieke van Haaren. ‘Een mooi voorbeeld is de nieuwe LDE-minor Co-creating a Healthy Society. Studenten van de LDE-universiteiten hebben tijdens die minor een echte interventie ontwikkeld in co-creatie met mbo-studenten, om stress onder mbo-studenten te verminderen. En het mooie is dat het Kenniscentrum voor Angst en Stress bij Jeugd die interventie heeft overgenomen en gaat doorontwikkelen voor hun activiteiten om stress bij jongeren te verkleinen.’
Vonkje
Schaefer en Van Haaren zijn erg benieuwd naar het vervolg van het project. ‘Citizen Science is voor mij echt een nieuwe manier van onderzoek doen, dus ik vind dat leuk en spannend. En mijn wetenschappershart is natuurlijk nieuwsgierig naar het soort onderzoek dat we gaan doen, en of er mooie nieuwe bevindingen uit kunnen komen.’
Van Haaren heeft veel vertrouwen in de samenwerking. ‘Ik hoop dat ook dit project het vonkje van de wetenschap op de studenten overbrengt. En ook belangrijk: uit het onderzoek over stress dat ik net noemde, kwam naar voren dat mbo-studenten onder meer stress ervaren omdat ze het gevoel hebben dat er op ze wordt neergekeken. Dat denken in niveaus, daar moeten we echt vanaf. Met dit soort projecten laat je zien dat mbo-studenten een gelijkwaardige rol kunnen pakken. En je laat zien hoe leuk wetenschappelijk onderzoek kan zijn en dat dat niet saai of elitair is.’