Caspar Jacobs in Philosophers’ Annual: ‘Niet relaties tussen objecten, maar absolute eigenschappen zijn belangrijkst’
Een artikel van universitair docent Caspar Jacobs is opgenomen in het prestigieuze Philosophers’ Annual, dat jaarlijks de tien beste filosofieartikelen bundelt. In “Comparativist Theories or Conspiracy Theories?” gaat hij in op de vraag of objecten over fundamentele eigenschappen beschikken.
Jacobs is gespecialiseerd in metafysica, ook wel de filosofie van de natuurwetenschappen genoemd. Een centraal debat in dat vakgebied is dat tussen de comparativisten en de absolutisten, die het oneens zijn over de vraag of objecten over fundamentele eigenschappen beschikken of enkel in relaties tot elkaar staan.
‘Een standaard voorbeeld is massa’, vertelt Jacobs. ‘We zeggen heel vaak: die tafel weegt tien kilo, een laptop één kilo. Het gewicht is dan een eigenschap van het object zelf. Je kunt ook zeggen: de tafel is tien keer zwaarder dan de laptop. Dan zet je de verhouding tussen de objecten centraal. De individuele getallen die aan de massa worden gekoppeld, zijn dan slechts een weergave van die verhouding.’
Comparativistische complottheorie
In zijn bekroonde artikel kiest Jacobs de kant van de absolutisten. ‘Ik betoog dat de relaties alleen werken, als er iets is wat ze op een bijzondere manier laat samenhangen’, legt hij uit. ‘Stel dat je drie objecten hebt: A, B en C. A en B zijn even zwaar en B en C zijn even zwaar. Dan moeten A en C ook even zwaar zijn, anders kloppen de andere relaties niet. Dat noem ik in mijn paper een cosmic conspiracy: als je wilt stellen dat relaties fundamenteel zijn, moet je bijna in een samenzwering geloven om te accepteren dat ze onderling zo sterk overeenkomen. Volgens mij is die sterke samenhang tussen de relaties een reden om te geloven dat er toch achterliggende eigenschappen zijn, die verklaren waarom die relaties aan al die condities voldoen.’
Tot de ijktheorie
Jacobs haalt in zijn artikel allerlei versies van het absolutisme-en-comparativismedebat aan om daarmee telkens zijn stelling te onderbouwen. ‘Zo zie je dat je telkens hetzelfde patroon kunt toepassen, waarin absolute eigenschappen fundamenteler zijn dan relatieve. Dat kun je doortrekken tot bijvoorbeeld de deeltjesfysica, waar dit debat ook speelt en dit patroon terugkomt in de ijktheorie.’