‘Met dialoog kun je verbinding creëren tussen studenten’
Colleges waar de dialoog tussen studenten centraal staat, kunnen hun welzijn verhogen. Docenten Karin Nijenhuis en Thijs Witty organiseren een symposium en docentprofessionaliseringscursus over deze werkvorm.
‘Het gaat al een tijd niet zo goed met het studentenwelzijn’, vertelt Nijenhuis over de aanleiding voor het symposium en de cursus. ‘Zeker sinds de coronatijd zien we dat studenten regelmatig niet lekker in hun vel zitten. Ik ben zelf getraind als dialoogtrainer en wist dat dialoog leidt tot verbinding met de mensen met wie je in een dialooggroepje zit. Het leek me mooi om dat principe toe te passen in het onderwijs.’
Het resulteerde in een Comenius Senior Fellowship over de integratie van dialoog in het onderwijs bij de Faculteit Geesteswetenschappen en het African Studies Centre Leiden, waarmee Nijenhuis aansluit op de Visie op Studentenwelzijn die de universiteit in 2023 heeft opgesteld. ‘De dialoog die we binnen het Comeniusproject gebruiken, is gebaseerd op de theorie van filosoof en kwantumfysicus David Bohm’, zegt ze. ‘Deze dialoogvorm is een heel aandachtige manier van met elkaar praten rond één, maximaal twee vragen, waarbij je je aan een aantal regels houdt. Zo mag je elkaar bijvoorbeeld niet in de rede vallen. Daardoor worden ook de stillere leden van een groep gehoord.’
Dialoog in de praktijk
Vanwege de gekozen cookie-instellingen kunnen we deze video hier niet tonen.
Bekijk de video op de oorspronkelijke website ofInzetten in college
In de professionaliseringscursus leert Nijenhuis haar mededocenten meer over deze aanpak. Universitair docent Thijs Witty nam deel aan de eerste reeks en zal nu ook zelf gaan doceren als dialoogtrainer. ‘Ik was al een tijdje zoekende naar een manier om zo les te geven dat er meer openheid in mijn groepen ontstond’, vertelt hij. ‘Als universiteit leren we studenten vaak maar een beperkte manier van luisteren aan. Ze moeten samenvatten wat de docent heeft verteld of elkaar overtuigen met argumenten. Door de dialoog van Bohm in te zetten, merkte ik al snel dat studenten meer geneigd waren elkaars perspectief aan te horen, terwijl ze zich tegelijkertijd bewuster werden van hun eigen rol in het gesprek. Dat hetgeen jij zegt, invloed heeft op een ander.’
Witty heeft de dialoogvorm sindsdien op verschillende manieren getest in zijn colleges. ‘De eerste keer had ik het geluk dat ik een heel uur kon besteden aan de dialoog en dat ook acht keer in totaal gedurende een heel jaar. Bij een ander vak had ik daarentegen een werkgroep van anderhalf uur, waarin ik ook nog eens veel kennis moest overdragen. Toen heb ik een kortere versie van de dialoog gebruikt, waarin alleen het vragen stellen werd gebruikt. Zelfs dat bleek al een betekenisvolle toevoeging aan de les.’
‘De volledige dialoog kost inderdaad veel tijd’, zegt Nijenhuis. ‘Uit ouder onderzoek blijkt bovendien dat de dialoog pas invloed op verbondenheid heeft als je deze vorm minstens acht tot tien keer gebruikt. Je moet daarom goed nadenken waarvoor je de dialoog inzet: als je feitelijke kennis wilt overbrengen, is deze vorm minder geschikt. Wanneer je studenten op de stof wilt laten reflecteren of een gevoelig thema behandelt, kan het juist een uitkomst zijn, net als wanneer je meer inzet op cross-disciplinaire vaardigheden als analyseren, samenwerken, mondelinge communicatie en veerkracht.’
Het symposium The power of dialogue in education vindt plaats op 20 november. Voor wie dieper op de methode wil ingaan, is er de professionaliseringscursus Dialogue in education, waarin in vijf sessies wordt ingegaan op manieren om deze methode in te zetten in je eigen onderwijs. De eerste sessie zal plaatsvinden op 2 december.