AI heeft toepassingen in allerlei domeinen. Wil je graag een evenement organiseren over de mogelijkheden van AI in jouw onderzoeksveld? Het Leidse interdisciplinaire onderzoeksprogramma SAILS biedt je inhoudelijke experts, geld en andere ondersteuning.

Op zaterdag 3 juni vindt de Museumnacht Leiden plaats. Ook dit jaar zijn Leidse wetenschappers en studenten onderdeel van de programmering.

Hoe kun je AI inzetten voor je onderzoek, en hoe kunnen nieuwe digitale technologieën bijdragen aan onze faculteit? Kunnen de experts die we in huis hebben hierbij helpen? Daar ging het over tijdens het eScience-event op dinsdagmiddag 10 december. Hieronder de belangrijkste uitkomsten.

Op 4 mei herdacht de Universiteit Leiden de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog uit onze universitaire gemeenschap. Alumni, (oud)medewerkers van de universiteit en studenten kwamen bijeen voor dit Uur van Herinnering.

Drugsgebruik tijdens de zwangerschap lijkt vrijblijvend. Toch vervolgt het Openbaar Ministerie een moeder voor gebruik van alcohol en verdovende middelen terwijl ze in verwachting was. Hoogleraar jeugdrecht Mariëlle Bruning vind de stap van het OM begrijpelijk, vertelt zij in Nieuwsuur. Al is het lastig…

Aleydis Nissen werd laureaat van de René Cassin Thesis Prijs 2021. Deze competitie bekroont Engelstalige en Franstalige PhD proefschriften in mensenrechten. De in Straatsburg gevestigde Fondation René Cassin - International Institute of Human Rights reikt de prijs jaarlijks uit.

De biotechnologische ontwikkelingen gaan hard. Van genetisch gemodificeerde plantenrassen gaan we nu naar kweekvlees. Deze ontwikkelingen vragen om morele duiding – en krijgen die in de vorm van kunst. Lotte Pet schreef er een proefschrift over.

Bijzondere prestaties, beurzen en een top 10 ranking, een mooi kalenderjaar voor de Faculteit der Archeologie! Zie hieronder het overzicht in de eregalerij van 2023.

Wat zijn in de komende jaren de grootste uitdagingen én wensen voor vrouwenemancipatie in verschillende sectoren? Voor de 30ste editie van de Annie Romein Verschoorlezing, laten negen inspirerende vrouwen hun licht schijnen over deze vraag, ieder in een korte videopresentatie.

'Don't Let the sunny weather fool you' is een film gemaakt door Visual Ethnography alumna Guusje Meeuwissen. De film is dit jaar geselecteerd voor het RAI filmfestival in Londen. Het is een korte film over het dagelijks leven van een boer en een visser op de Filippijnen, en hun vermogen om zich aan…

Maghiel van Crevel is verkozen tot lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). De hoogleraar Chinese taal- en letterkunde wordt op 12 september geïnstalleerd.

Facilitair

Hoogleraar cognitieve psychologie Mariska Kret ontvangt de Dr. Hendrik Muller Prijs van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) voor haar vernieuwende onderzoek naar emoties. Kret: ‘Deze prijs biedt een mooie kans om het emotie-onderzoek een boost te geven.’

Technologie sluipt steeds verder het klaslokaal binnen. Wie houdt de regie? Hoogleraar Nadira Saab pleit in haar oratie voor digital agency: leer docenten en jongeren technologie bewust en kritisch te gebruiken, in plaats van erdoor gestuurd te worden. Zoals door chatbots en algoritmen.

Wij ontvingen het verdrietige bericht dat Manuela du Bois-Reymond, emeritus hoogleraar Pedagogiek op het gebied van jongerenstudies en jeugdbeleid, is overleden. Manuela werd geboren in Berlijn in 1940. Zij studeerde psychologie, sociologie en onderwijskunde aan de Freie Universität Berlin en aan Columbia…

Tientallen enthousiaste bestuurders, professionals, beleidsmakers en bewoners kwamen vorige week bij elkaar tijdens het Breed Overleg van Gezond en Gelukkig Den Haag (GGDH). Hier spraken zij over anders denken over zorg, gezondheid en maatschappij en werden mooie voorbeelden gedeeld.

Negen jaar lang was Mirjam de Baar vicedecaan bij FGW. Maandag 17 maart nam ze afscheid in het Academiegebouw. ‘Je hebt twee decanen, twee vicedecanen, vier bedrijfsvoerders en zes assessoren versleten.’

In de serie tafelgesprekken ‘Van kluis naar kussen’ krijgt de kijker een blik achter de schermen van de Bijzondere Collecties van de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL). In deze aflevering staat het werk van Charles Baudelaire – Frankrijks bekendste dichter – centraal. Aan de hand van enkele bijzondere…

Onderzoekers van de Universiteit Leiden krijgen Open Competitie XS-subsidies van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).

Archeologiestudent Lisoula zit sinds de zomer van 2024 in de Nationale Denktank, een stichting die onderzoek doet naar maatschappelijke problemen om concrete oplossingen te vinden en deze uit te werken. De denktank bestaat uit een jaarlijks opnieuw samengestelde groep van ongeveer 20 jonge denkers,…

Liz Kool heeft een bewuste keuze gemaakt om te werken voor een maatschappelijke organisatie. Ook heeft ze onlangs, geïnspireerd door de pandemie, een inhoudelijke carrièreswitch gemaakt.

Op welke manieren kan inclusieve communicatie ervoor zorgen dat mensen zich welkom voelen? Hierover ging het D&I-symposium van de Universiteit Leiden.

Op 8 maart, Internationale Vrouwendag, staan ​​gelijke kansen voor vrouwen wereldwijd, empowerment en gendergelijkheid centraal. De rol van vrouwen in het verleden is jarenlang vrijwel onzichtbaar geweest. Vier archeologen reflecteren op deze ongelijkheid in zichtbaarheid: van jager-verzamelaars in…

Wat begon als pionierswerk, is anno 2025 uitgegroeid tot een gerenommeerd instituut met een internationaal gewaardeerd masterprogramma. ‘Vrijwel iedereen die in de lucht- en ruimtevaartsector werkt, kent ons in Leiden.’

Promotie

Moderne mensen en neanderthalers leefden in Frankrijk en Noord-Spanje mogelijk tot 2.900 jaar naast elkaar totdat de neanderthalers verdwenen. Dat schrijven archeologen van de Universiteit Leiden en Cambridge University in een nieuwe publicatie in Scientific Reports.

Onderzoeken én uitvinden, dat is wat betreft Daniël Pijnappels, hoogleraar Cellulaire elektrofysiologie, beide belangrijk voor een wetenschapper.

Chimpansee Fiffy had in korte tijd ernstige staar in beide ogen gekregen waardoor ze zo goed als blind was. Oogartsen van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) zijn er nu in geslaagd beide lenzen in de ogen te vervangen. Fiffy, die tussen de 30 en 40 jaar oud geschat wordt, is voor zover bekend…

Micro- en nanoplastics zorgen voor stress bij gewassen zoals sla en wortels. Dat ontdekte promovendus Laura Julia Zantis. Door die stress kunnen planten minder goed groeien en daalt hun voedingswaarde. Dit effect treedt zelfs op bij biologisch afbreekbare plastics.

De kans erop lijkt nihil, maar Rusland is juridisch verplicht om onderzoek te doen naar schendingen van het recht tijdens de oorlog in Oekraïne. Staten die verwikkeld raken in een gewapend conflict ontkennen vaak aansprakelijkheid. Maar het humanitair oorlogsrecht en mensenrechten verplichten landen…

In de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw was Argentinië onderhevig aan een zware dictatuur. Het regime schuwde het gebruik van grof geweld en marteling niet. Ook verdwenen er geregeld mensen die hun ontevredenheid lieten blijken. Ana Saab deed voor haar promotie onderzoek naar hoe de herinnering aan…

Wat gebeurt er in het hoofd van iemand met ADHD? Daarover vertelt GZ-psycholoog Bianca Boyer in een tweeluik van de Podcast Psycholoog. Ze kijkt graag verder dan de symptomen in de DSM-5. ‘Die zijn slechts het topje van de ijsberg.’

Ooit was de spoorlijn van Kimberley naar Kambove in zuidelijk Afrika een teken van welvaart en vooruitgang. Inmiddels kenmerken de uitgeputte mijnsteden zich door verval en vervuiling. Hoogleraar Jan-Bart Gewald ontvangt een NWO L-beurs om te onderzoeken wat de langetermijngevolgen voor de wereld zi…

Met grote droefenis heeft Universiteit Leiden kennisgenomen van het overlijden van prof. dr. Henk Versnel (1936-2025).

Honderden prachtige en tijdloze foto’s van Emmy Andriesse, een van de belangrijkste Nederlandse fotografen uit de twintigste eeuw, zijn nu voor iedereen vrij toegankelijk en te gebruiken voor onderzoek, onderwijs of andere doeleinden. Grote delen van Andriesse’s oeuvre zijn nu al online beschikbaar…

Hans Slabbekoorn is gespecialiseerd in dierengeluiden. Per 1 juli is hij benoemd tot hoogleraar Akoestische ecologie en gedrag. Een enorme waardering, meent de kersverse professor. ‘Deze baan gaat nooit vervelen, of ik nu de urban jungle bestudeer, of marien lawaai.’

Van een nieuwe generatie antibiotica en een betere werking van vaccins tot een routekaart voor donkere materie en nieuw licht op Hindoetradities. Vier wetenschappers van de Universiteit Leiden ontvangen de prestigieuze ERC Advanced Grant van 2,5 miljoen euro om hun onderzoek uit te bouwen.

Van duiven tot zebravinken. Carel ten Cate bestudeerde vogelgeluiden. En dat niet alleen. Samen met Leidse linguïsten onderzocht hij de parallel tussen vogelzang en taal. Op 9 juni was het afscheidssymposium, als afsluiting van zijn brede carrière. Nou ja, afsluiting? Carel ten Cate is nog niet klaa…

Gezondheidspsycholoog Andrea Evers doet baanbrekend onderzoek naar het placebo-effect. Dat werkt zo: als mensen meer vertrouwen hebben in het effect op de behandeling, slaat deze ook beter aan. Daarover vertelt Evers in diverse media.

Een gebrek aan mannelijkheid, geldzuchtig of te verbeeldingsrijk zijn. Dit zijn slechts een paar beschuldigingen waarmee Britse wetenschappers ruim honderd jaar geleden elkaar in diskrediet brachten. Promovendus Léjon Saarloos deed onderzoek naar Britse wetenschappers rond het jaar 1900 en hun idee…

De hevige ondervraging van Sigrid Kaag door de pers, of het emotionele debat over de Russische sancties met Wopke Hoekstra – steeds vaker worden politici ad hominem aangesproken. En dat is gevaarlijk, bepleit Carola Schoor, programmaleider bij het Centre for Professional Learning, want daar ligt volgens…

Het Levend Lab van de Universiteit Leiden verhuist naar het hart van het Leiden Bio Science Park. Op de nieuwe plek tussen de Hogeschool, Mentor en Naturalis, zijn de eerste slootjes inmiddels gegraven. Deze nieuwe locatie is beter toegankelijk voor zowel wetenschappers als publiek. Hier kunnen onderzoek…

Nu het steeds beter lukt om de moleculaire gegevens van cellen en weefsels te ontsluiten, schept dat ook direct een nieuwe uitdaging. Want hoe vind je uit die enorme hoeveelheid data de juiste informatie voor onderzoek?

Waarom krijgt de één mentale klachten na nare ervaringen in de jeugd en de ander niet? Om daar achter te komen, zoekt het Leidse onderzoeksproject THRIVE deelnemers tussen de 18 en 24 die onder meer hun brein in de hersenscanner willen laten bekijken. Meld je aan en help om meer inzicht te krijgen in…

Onderzoek doen met wetenschappers van verschillende disciplines is niet eenvoudig. ‘Maar voor de samenleving is die samenwerking juist van levensbelang’, zegt hoogleraar Milieu en Duurzaamheid Jan Willem Erisman. Vanuit het Leidse interdisciplinaire onderzoeksprogramma Liveable Planet organiseert hij…

Hoe beslist een embryonale stamcel of het een hart- of een niercel wordt? Dat is de vraag die rekenkundig biologe Maria Mircea bestudeerde voor haar promotieonderzoek. Ze keek naar de binnenkant van individuele cellen om te analyseren hoe ze veranderen. Dit is wat ze ontdekte.

Kortstondige stress lijkt een verrassend positief effect te hebben op onze gezondheid. Onderzoekster Erin Faught kreeg een Veni-financiering om uit te zoeken hoe stress op de korte termijn ons immuunsysteem juist kan versterken. In het laboratorium krijgt ze daardoor de hulp van een opmerkelijk klein…

Veel mensen denken dat zware metalen giftig zijn en mens en natuur altijd schade aanbrengen. Dat beeld moet genuanceerd worden, vindt hoogleraar Sylvestre Bonnet.

Hoogleraar mediarecht en informatiesamenleving Tarlach McGonagle maakt zich zorgen over de toename van online desinformatie en het zaaien van haat. Hij pleit ervoor dat mensenrechten de koers bepalen van nieuw beleid voor de online wereld. Op 9 mei spreekt McGonagle zijn oratie uit.