Bijna 200 miljoen voor nieuwe onderzoeksgebouwen en -faciliteiten
De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) investeert 197 miljoen euro in 11 infrastructurele projecten met grote waarde voor wetenschap en samenleving. De Universiteit Leiden en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) participeren in 8 van de 11 voorstellen.
De middelen die het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) aan NWO ter beschikking stelt, maken de bouw of vernieuwing mogelijk van essentiële onderzoeksfaciliteiten. ‘Nederland behoort tot de wereldwijde koplopers in wetenschappelijk onderzoek en dat levert ons allemaal veel op’, zegt Gouke Moes, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in een artikel op de website van het ministerie. ‘Voor toonaangevend onderzoek zijn geavanceerde onderzoeksinstrumenten nodig, zoals medische scanners of een simulator van energiesystemen. Die wetenschappelijke infrastructuur kost veel geld. Door als overheid de ontwikkeling en aanschaf van instrumenten te steunen, leggen we een stevige basis voor nieuw onderzoek dat onze economie versterkt en helpt bij het oplossen van grote maatschappelijke vraagstukken.’
De projecten
De Universiteit Leiden en het Leids Universitair Medisch Centrum zijn betrokken bij 8 projecten:
1) EMPower: Een nationale infrastructuur om de geheimen van het leven op moleculair niveau te ontrafelen (Universiteit Leiden / LUMC)
Het begrijpen en ontwerpen van moleculaire structuren is essentieel voor innovaties in wetenschap en technologie. Dat gebeurt onder meer met de techniek elektronenmicroscopie (EM). De faciliteit EMPower zal geavanceerde ondersteuning bieden voor deze technologie, om zo wetenschappelijke doorbraken in geneeskunde en technologie stimuleren.
2) KM3NeT++: Een telescoop voor neutrino's en meer op de bodem van de Middellandse Zee (Universiteit Leiden)
Het KM3NeT samenwerkingsverband bouwt een neutrino-telescoop op twee locaties op de bodem van de Middellandse Zee. Met de telescoop worden de eigenschappen van neutrino’s onderzocht; neutrino’s zijn elementaire deeltjes die nog niet goed begrepen zijn. Daarnaast speurt de telescoop naar neutrino’s uit de kosmos en doet neutrino-astronomie.
3) De Macroscoop (Universiteit Leiden)
Dit is een dienst waarmee onderzoekers op een veilige manier toegang krijgen tot grote hoeveelheden gevoelige, onderling verbonden data. Wetenschappers kunnen de gegevens analyseren en zo complexe maatschappelijke problemen op grote schaal onderzoeken.
4) AMICE - De Nederlandse infrastructuur van geAvanceerde Multimodale Imaging Centra (LUMC)
Met beeldtechnieken kan je in een lichaam kijken om te kunnen begrijpen hoe leven zich ontwikkelt, hoe een gezond lichaam werkt en hoe ziekte ontstaat en zich ontwikkelt. Hiervoor is gespecialiseerde apparatuur en kennis nodig. De landelijke dienst AMICE zal nieuwe en verbeterde beeldvormende technieken ontwikkelen en beschikbaar maken voor onderzoekers.
5) BioMotive: Beeldvorming van de biomechanica van het interne menselijk lichaam tijdens beweging (LUMC)
Huidige medische beelden tonen het menselijk lichaam alleen in een statische, horizontale positie, wat de krachten en functies die optreden tijdens dagelijkse activiteiten zoals staan of bewegen niet goed weergeeft. BioMotive wil dit veranderen met een geavanceerd MRI-systeem dat het lichaam rechtop en in beweging kan scannen. Zo kunnen we zien hoe spieren, botten en het hart zich gedragen onder realistische omstandigheden, zoals bij inspanning. Dit biedt diepere inzichten in aandoeningen van spieren, spijsvertering en bloedsomloop.
6) BioBeyond_NL: Moleculaire complexiteit voorbij de genetische code (LUMC)
Wetenschappers willen biologische processen in cellen, die aan de basis liggen van individuele menselijke gezondheid en ziekte, maar ook van dieren-, microbiële en plantenbiologie, beter begrijpen. BioBeyond NL wordt een faciliteit die toegang geeft tot technieken als massaspectrometrie, spatiële biologie en glycowetenschap. Hiermee kunnen onderzoekers gedetailleerde moleculairbiologische informatie ontrafelen.
7) EBRAINS-Neurotech: Assembly Line for Brain Reading and Writing (LUMC)
Neurotechnologie is een jong onderzoeksgebied dat apparaten ontwikkelt die interacteren met het brein om signalen uit te lezen en/of hersenactiviteit te beïnvloeden. Zo kunnen we de hersenen beter te begrijpen en nieuwe behandelingen van hersenaandoeningen te ontwikkelen. EBRAINS-Neurotech wordt een infrastructuur waarin onderzoekers slimme materialen kunnen ontwikkelen om met hersenen te interacteren, breinimplantaten te testen en computermodellen te ontwerpen om hersenen nog beter te begrijpen.
8) Het Nederlands Cohorten Consortium (LUMC)
Het Nederlands Cohorten Consortium (NCC) brengt gezondheidsdata van een kleine half miljoen Nederlanders samen. Met deze gegevens onderzoeken ze de oorzaken van chronische ziekten zoals diabetes, hart- en vaatziekten, dementie en depressie en de redenen waarom deze op steeds jongere leeftijd voorkomen. NCC ontwikkelt een nieuwe infrastructuur voor dataverzameling, met optimale IT-faciliteiten voor gezamenlijke data-analyses, waarbij de privacy en veiligheid van de gegevens worden gegarandeerd. Door de gegevens te combineren, krijgen we beter inzicht in hoe we deze ziekten kunnen voorkomen en de bevolking langer gezond kunnen laten leven.
Lees hier meer over de overige projecten waarin NWO investeert.