Inkomen en afkomst zijn risicofactoren bij kans op hart- en vaatziekten
Nederlanders met lage inkomens lopen tot 1,5 keer meer risico op het krijgen van een hartaanval of beroerte dan rijkere landgenoten. Bij Surinaamse Hindoestanen is dit risico 1,9 keer hoger. Dat blijkt uit onderzoek van het LUMC en het HagaZiekenhuis. Nederlandse artsen kijken tot nu toe niet naar deze factoren.
Al jaren vormen hart- en vaatziekten wereldwijd de belangrijkste doodsoorzaak. De ziekten ontstaan onder andere door een hoog cholesterol, een hoge bloeddruk en door roken. Uit nieuw onderzoek, verricht door huisarts-promovendus Janet Kist, prof. dr. Mattijs Numans, prof. dr. Rolf Groenwold (allen LUMC) en Ronne Mairuhu van het HagaZiekenhuis, blijkt dat een laag inkomen de kans op een hart- en/of vaatziekte verder vergroot. Ook de afkomst van patiënten speelt een belangrijke rol. Dat is een belangrijke conclusie, omdat de meeste (huis)artsen inkomen en etniciteit nu nog niet meenemen als risicofactor.
Andere factoren
Om vast te stellen of iemand een verhoogd risico heeft op hart- en vaatziekten, letten artsen nu vooral op factoren als een hoog cholesterol, hoge bloeddruk en roken. Aan de hand van een landelijk afgesproken afwegingsmodel adviseren artsen hun patiënten of vroegtijdige medicatie nodig is om problemen aan hart en/of vaten in de toekomst te voorkomen.
Hart- of vaatziekte voorkomen
In landen als Engeland en Schotland wordt de sociaaleconomische status en etniciteit al 10 tot 15 jaar meegenomen als risicofactor voor hart- en vaatziekten. Wat de onderzoekers betreft, gebeurt dat binnenkort ook in Nederland. Ze stellen dat vroegtijdige behandeling met bijvoorbeeld statines patiënten met een lage sociaaleconomische status of Surinaams Hindoestaanse afkomst kan helpen een hart- of vaatziekte op korte termijn te voorkomen. Kist: ‘Het risico op beroertes neemt in dat geval tot wel 22% af. Voor hartaanvallen is dit zelfs 33%. Op langere termijn is het effect mogelijk nog groter.’
Maatschappelijke veranderingen
Nóg belangrijker vinden Kist en collega’s dat er aandacht is voor maatschappelijke veranderingen en de leefstijl van de patiënt. Mairuhu: ‘Als je leeft in armoede, is het praktisch onmogelijk om gezond te eten. Daarvoor is gezond voedsel simpelweg te duur. Dit kunnen we in de spreekkamer niet oplossen. Hier ligt echt een opdracht voor de politiek.’
Cijfers gekoppeld aan data CBS
Kist en het onderzoeksteam bekeken gegevens van 155.000 inwoners tussen de 40 en 70 jaar in de Haagse en Zoetermeerse regio. Cijfers uit het ziekenhuis en de huisartsenpraktijk zijn in het onderzoek gekoppeld aan data van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). ‘Hierdoor werd duidelijk dat hart- en vaatziekten 1,5 keer vaker voorkomen bij patiënten met een laag inkomen’, vertelt Kist. ‘Mogelijke oorzaken hiervoor zijn een ongezonde leefstijl en stress. Een ander opvallend gegeven is dat hart- en vaatziekten 1,9 keer zo vaak voorkomen bij mensen met een Surinaams Hindoestaanse achtergrond. Dit komt onder andere door genetische factoren.’
Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift eClinicalMedicine, onderdeel van The Lancet Discovery Science.
LUMC Health Campus Den Haag
Het onderzoek werd uitgevoerd met data uit het ELAN Datawarehouse in de LUMC Health Campus Den Haag. Hierbij waren de afdelingen PHEG en Epidemiologie in het LUMC betrokken. Zij werkten samen met de regionale huisartsenorganisaties (waaronder partner Hadoks), het HagaZiekenhuis, Haaglanden Medisch Centrum. In de Health Campus Den Haag wordt onder andere wetenschappelijk onderzoek gedaan ten behoeve van gezondheidsbevordering en (het verkleinen van) gezondheidsverschillen in de regio.